Zmiany przeciążeniowe stawów: łokieć tenisisty, zespół cieśni nadgarstka, kolano biegacza

Ból stawów to jedna z najczęściej występujących dolegliwości. Czasami może pojawiać się bez konkretnej przyczyny i samoistnie znikać. Z reguły jednak, ból stawów jest objawem:

• nadmiernej aktywności fizycznej,
• urazu stawu,
• konkretnej choroby (reumatoidalnego zapalenia stawów, tocznia, zwyrodnienia stawów, dny moczanowej czy grypy).

Jeśli ból stawów nie mija w ciągu kilku dni, towarzyszą mu inne objawy, takie jak: obrzęk, zaczerwienie, gorączka, drętwienie, mrowienie, zesztywnienie - należy zgłosić się do lekarza.

Najczęściej ból stawów pojawia się z powodu przeciążenia otaczających go ścięgien, wiązadeł, torebek stawowych w wyniku aktywności fizycznej (np. tenisistów i golfistów bolą łokcie, biegaczy kolana, pływaków barki, kolarzy nadgarstki) lub pracy np. przy komputerze (zespół cieśni nadgarstka).

Kolano biegacza - przyczyny, objawy i leczenie

Na przeciążenia szczególnie narażone są stawy kolanowe. Spoczywa na nich ciężar całego ciała i działają siły zewnętrzne podczas biegania, stania, długotrwałego chodzenia czy nawet siedzenia z ugiętymi kolanami.

Częsty uraz kolana występujący u osób aktywnych fizycznie i uprawiających sport (np. biegacze, narciarze, piłkarze) to tzw. kolano biegacza. Przyczyną kontuzji najczęściej jest uszkodzenie stawu pomiędzy rzepką a kością udową. Dochodzi do przeciążenia pasma biodrowo-piszczelowego rozciągającego się między biodrem a kolanem. Inne przyczyny kolana biegacza to zaburzenia produkcji mazi stawowej (np. woda w kolanie) lub patologia stawu rzepkowo-udowego czy rzepki (chondromalacja, wiotkość).

Kolano biegacza – objawy:

• ból z przodu i po bokach stawu kolanowego, utrzymujący się nawet kilka miesięcy
• ból występuje nie tylko podczas ruchu, ale też w pozycji siedzącej lub leżącej
• dolegliwości bólowe nasilają się podczas wchodzenia czy schodzenia po schodach
• trzeszczenie w kolanie
• obrzęk stawu kolanowego

Z bolącym kolanem zawsze należy udać się do lekarza ortopedy. W diagnostyce kolana biegacza wykonuje się np. badanie rezonansem magnetycznym, które pozwala na określnie rodzaju patologii stawu oraz wykazuje stopień uszkodzenia chrząstki.

Leczenie zachowawcze kolana biegacza obejmuje rehabilitację oraz farmakoterapię (leki przeciwzapalne i przeciwbólowe oraz preparaty wspomagające regenerację chrząstki stawowej).

Lekarz może zaproponować zabieg ostrzyknięcia kolana osoczem bogatopłytkowym. Terapia przyspiesza gojenie uszkodzonych tkanek.

Jeśli jednak dolegliwości bólowe nawracają, lekarz może zalecić leczenie chirurgiczne – artroskopię. To zabieg endoskopowy wykonywany w znieczuleniu podpajęczynówkowym, miejscowym lub ogólnym, w czasie którego m.in.: wygładza się uszkodzone powierzchnie chrzęstne stawu rzepkowo-udowego. Po zabiegu konieczna jest rehabilitacja, w tym noszenie przez jakiś czas stabilizatora, który odciąży staw i ustabilizuje rzepkę.

Łokieć tenisisty - przyczyny bólu stawu łokciowego

Najczęstsze urazy w stawie łokciowym to tzw. łokieć tenisisty lub golfisty. Z dolegliwością zmagają się nie tylko sportowcy, ale także informatycy, pracownicy biurowi, mechanicy. Łokieć tenisisty jest chorobą zawodową.

Główną przyczyną łokcia tenisisty są zmiany degeneracyjne spowodowane długotrwałym przeciążaniem ręki podczas wykonywania ruchów nadgarstka. Prowadzi to do przeciążenia mięśni przedramienia, mikrourazów ścięgien i przyczepów w okolicy kłykcia bocznego kości ramiennej.

Łokieć tenisisty to wyjątkowo uciążliwa dolegliwość, która objawia się bólem, podczas prób ruszania nadgarstkiem - przy chwytaniu, zaciskaniu, podnoszeniu. Mocno uszkodzony staw łokciowy może boleć także w stanie spoczynku.

Przeciążony staw łokciowy potrzebuje regeneracji. Wybór leczenia zależy od lekarza. Specjalista może zalecić leki przeciwbólowe, rehabilitację (np. fizykoterapię, masaże czy falę uderzeniową), kinesiotaping czy zabieg z osoczem bogatopłykowym.

Uwaga! Łokciowi tenisisty nie towarzyszy stan zapalany. Blokady i leki sterydowe nie leczą łokcia tenisisty.

W przypadku, gdy leczenie zachowawcze nie daje efektu, stosuje się operację, w trakcie której zniszczony fragment zniszczonej tkanki z okostną jest wycinany, przecinany lub wydłużany. Zwyrodnienia i zwapnienia są usuwane. Po zabiegu ręka musi być unieruchomiona przez kilka tygodni. Do pracy przy komputerze można wrócić po trzech miesiącach.

>> Łokieć tenisisty - kontuzja nie tylko tenisistów.

Objawy i leczenie zespołu cieśni nadgarstka

Parestezje (mrowienie), ból i sztywność nadgarstka – takie mogą być objawy zespołu cieśni nadgarstka (z ang. carpal tunnel syndrome – CTS) lub inaczej zespołu kanału nadgarstka (ZKN). Przyczyną dolegliwości jest przeciążenie stawów dłoni (np. podczas wielogodzinnej pracy dłoni na myszce i klawiaturze komputera). Dochodzi do zmian naczyniowych w stawach i w tkankach miękkich ręki. Zespół cieśni nadgarstka najczęściej dotyka kobiet powyżej 55 roku życia.

Dolegliwości sprzyjają takie choroby jak:

• reumatoidalne zapalenie stawów,
• dna moczanowa,
• cukrzyca,
• niedoczynność tarczycy,
• otyłość.

Objawy zespołu cieśni nadgarstka:

• mrowienie, drętwienie i pieczenie w nadgarstku i w palcach: wskazującym, środkowym i serdecznym
• osłabienie siły mięśni dłoni
• brak możliwości zaciśnięcia ręki w pięść
• utrata precyzji ruchów ręki
• wypadanie przedmiotów trzymanych w ręku
• ból może promieniować do barku

Objawy zespołu kanału nadgarstka nasilają się w nocy, podczas unoszenia ręki do góry oraz wykonywania czynności wymagających pozycji zgiętego nadgarstka. Co ciekawe - w małym palcu nie występują żadne objawy. 

W przypadku występowania w/w dolegliwości należy zgłoić się do lekarza rodzinnego, ortopedy lub reumatologa. Aby potwierdzić diagnozę, konieczne mogą być dodatkowe badania - elektromiografia (EMG) nerwu, USG lub rezonans magnetyczny.

Zespół cieśni nadgarstka – leczenie

W przypadku stwierdzenia zespołu cieśni nadgarstka stosuje się fizjoterapię, fizykoterapię i farmakoterapię. Jeśli te metody nie podziałają, lekarz może zalecić nieużywanie chorej ręki. Całkowity bezruch (np. łuska gipsowa czy odpowiednia orteza nadgarstka) stosuje się w leczeniu zachowawczym na około 2-3 tygodnie.

Jeśli leczenie zachowawcze zawiedzie, pacjenta czeka operacja. Zabieg odbarczenia nerwu pośrodkowego polega na przecięciu struktur uciskających nerw pośrodkowy na poziomie nadgarstka. Rekonwalescencja trwa do 8 tygodni. Po zabiegu dolegliwości zmniejszają się albo znikają.