Maść ichtiolowa ma właściwości ściągające i przeciwbakteryjne – ichtiol od XIX wieku do dziś wykorzystywany jest w leczeniu wyprysków skórnych, czyraków i trądziku. Jak działa maść ichtiolowa? Czy maść ichtiolową można stosować na otwarte rany?
Maść ichtiolowa – skład, działanie, na co pomaga
W serwisie Apteline.pl zgodnie z wizją Grupy NEUCA zależy nam na przekazywaniu treści najwyższej jakości – sprawdzonych informacji, eksperckiej wiedzy. Dlatego nasze teksty piszą i weryfikują specjaliści – farmaceuci i lekarze.

Co to jest ichtiol?
Pierwsze wzmianki o prozdrowotnych właściwościach ichtiolu pochodzą już z XVI wieku. Jednak zastosowanie ichtiolu pochodzącego z sulfonowanego destylatu łupków bitumicznych w leczeniu niektórych zmian skórnych zaproponował w 1886 roku niemiecki lekarz dermatolog Paul Gerson Unna.
Obecnie w produktach leczniczych najczęściej wykorzystywany jest syntetyczny ichtiol powstały w wyniku sulfonowania oleju lub mieszaniny tiokwasów. Ma lepszą zdolność wiązania się z podłożem w maściach lub kremach niż ichtiol naturalny (głównym krajem wydobycia jest Estonia).
Ichtiol – inne nazwy składnika maści ichtiolowej
Ichtiolem często nazywa się surowiec otrzymywany naturalnie, a sulfobituminianem amonowym – jego syntetyczną formę. W farmaceutyce funkcjonuje więcej synonimów ichtiolu:
- ichtammol
- sulfobituminian amonowy
- ichtyoleum
- litol
- bituminol
- isarol
- ammonium sulfoichtyolicum
- Isothiol
- ammonii bituminosulfonas
Ichtiol to jeden z najpopularniejszych tradycyjnych surowców farmaceutycznych
Sulfobituminian amonowy stosuje się w recepturze aptecznej przy produkcji czopków, globulek, maści, roztworów, wchodzi też w skład wielu gotowych maści i kremów. Wykorzystuje się go w produktach do użytku zewnętrznego i wewnętrznego. A że wykazuje wiele niezgodności recepturowych, produkcja leków z jego wykorzystaniem może przyprawić niejednego farmaceutę o ból głowy.
Farmaceuta Apteline Tomasz Patro
>> Maści antybakteryjne, kremy i żele przeciwtrądzikowe, mydła
Jak wygląda maść ichtiolowa?
Ichtiol to ciemna, gęsta maź, którą można rozpoznać po charakterystycznym zapachu przypominającym woń asfaltu.
Działanie maści ichtiolowej
Wykazuje ona właściwości ściągające i przeciwbakteryjne. Tradycyjnie stosowana jest w leczeniu wyprysków skórnych, czyraków oraz trądziku. Ichtiol działa również przeciwobrzękowo oraz miejscowo rozgrzewająco. Ponadto ułatwia odchodzenie ropy ze zmian skórnych.
Maść ichtiolowa nie tylko na trądzik
Ichtiol jest skutecznym środkiem stosowanym przy wszelkich problemach skórnych, w szczególności tych ze zmianami ropnymi. Dzięki swoim właściwościom ( w tym stosunkowo wysokiej zawartości siarki) ogranicza rozwój drobnoustrojów, działa ściągająco, przeciwzapalnie oraz przeciwłojotokowo, nie powodując przy tym znaczących podrażnień skóry.
Farmaceuta Apteline Tomasz Patro
Maść ichtiolowa – skład
W aptece najczęściej spotkamy się z 10-proc. maścią ichtiolową, zawierającą oprócz ichtiolu wazelinę żółtą i lanolinę. Innym popularnym preparatem z ichtiolem jest maść pięciornikowa. Jednak sam ichtiol jest również ważnym składnikiem wykorzystywanym przez farmaceutę w recepturze aptecznej.
Dawkowanie ichtiolu. Czy maść ichtiolową można stosować na otwarte rany?
Dla osiągnięcia odpowiedniego efektu terapeutycznego zaleca się stosowanie niewielkiej ilości maści 1 – 2 razy dziennie na chore miejsce. Uwaga, to jedna z ważnych zasad stosowania maści ichtiolowej: nie należy nakładać ichtiolu bezpośrednio na otwarte rany ani na błony śluzowe. Dodatkowo warto chronić oczy przed dostaniem się do nich maści.
>> Mydła i żele antybakteryjne
Maść ichtiolowa – opinie
Maść ichtiolowa ma przeciwników i zwolenników. Niektórzy twierdzą, że pomaga na pryszcze i może być środkiem wspomagającym leczenie trądziku. Z drugiej strony można się spotkać z opiniami, że maść ichtiolowa nie wygląda i nie pachnie najlepiej, a plamy po niej trudno sprać. Niektórzy zwracają uwagę na podrażnienia wokół miejsca, w którym zastosowali maść – może to wynikać z rozgrzewających i ściągających właściwości ichtiolu, jednak w przypadku braku nadwrażliwości na preparat występowanie podrażnień w miejscu podania jest rzadko obserwowane.
Kiedy nie stosować maści ichtiolowej?
Powinny unikać jej osoby uczulone na składniki zawarte w preparacie. Ponadto ze względu na brak danych odnośnie bezpieczeństwa stosowania zastosowanie maści ichtiolowej u kobiet w ciąży i dzieci poniżej 12. roku życia powinno być poprzedzone konsultacją lekarską.
Ichtiol reaguje z antybiotykami i sterydami
W przypadku bardziej zaawansowanych problemów dermatologicznych wymagających wdrożenia kilku preparatów należy zachować ostrożność. Ichtiol wchodzi w interakcję z antybiotykami i sterydami (hydrokortyzonem) powodując ich rozkład i osłabienie działania. Nie zaleca się łączenia tych substancji.
Farmaceuta Apteline Tomasz Patro
Najczęściej zadawane pytania dotyczące maści ichtiolowej
Maść ichtiolową można stosować na noc, na dokładnie oczyszczoną i osuszoną skórę. Ze względu na silne właściwości barwiące miejsce aplikacji należy zabezpieczyć opatrunkiem lub plastrem. Plamy po preparacie są bowiem trudne do sprania i mogą zostawić trwały ślad na pościeli. Zaleca się także, aby na wybrane miejsce nie nakładać wcześniej kosmetyków pielęgnacyjnych, gdyż mogą wchodzić w interakcje z ichtiolem.
Maść ichtiolowa ma właściwości ściągające i ułatwiające odchodzenie ropy. Ułatwia więc wyciągnięcie ropnej treści ze zmian skórnych na wierzch, co przyspiesza jej usunięcie. Dodatkowo jest szczególnie zalecana w przypadku bolesnych i głębokich wyprysków, które nie mogą się wygoić ze względu zalegającą w tkankach ropną treść. Posmarowanie zmiany maścią ichtiolową przyspiesza powstanie ropnego czopu i wykształcenie ujścia nagromadzonej ropy.
Maść ichtiolowa ma działanie przeciwobrzękowe, łagodzące, ściągające i przeciwbakteryjne. Stosuje się ją w leczeniu problemów skórnych – głównie związanych z trądzikiem i wypryskami. Maść ichtiolowa sprawdzi się również jako wsparcie w miejscowych stanach zapalnych, bolesnych zmianach ropnych, czyrakach oraz obrzękach tkanek podskórnych o podłożu bakteryjnym. Ponadto przyspiesza gojenie zastrzałów, kaszaków i pryszczy.