Które mleko modyfikowane jest najlepsze?

Żywienie w okresie niemowlęctwa ma kluczowe znaczenie dla rozwoju dziecka, zarówno w aspekcie krótko- jak i długofalowym. To co spożywa nasze dziecko w czasie wczesnego dzieciństwa jest także istotne w prewencji chorób cywilizacyjnych, w tym:

• cukrzycy typu 2
• otyłości
• nadciśnienia tętniczego
• chorób metabolicznych
• nowotworów

Może brzmi to trochę surrealistycznie, ale prawdą jest, że ty jako rodzic wprowadzając lub nie konkretne pokarmy masz realny wpływ na to, czy w przyszłości twoja pociecha będzie miała mniejsze czy większe ryzyko zachorowania na powyższe choroby.

Dieta może także, najbardziej obrazowo mówiąc, „włączać” lub „wyłączać” pewne geny (modyfikacje epigenetyczne). Teoria „programowania metabolicznego”, mówi o tym, iż czynnik żywieniowy działający w tzw. „krytycznym” okresie rozwoju człowieka może spowodować trwające całe życie zmiany czynnościowe bądź strukturalne organizmu (1). Zatem odpowiedni poziom białka, czy niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych będą pozytywnie wpływać na odpowiednie wzrastanie i rozwój mózgu oraz wzroku, natomiast niedobór bądź nieodpowiednie składniki diety, w tym nadmiar cukru mogą negatywnie „przeprogramowywać” metabolizm.

Dla mnie jako matki świadomej żywieniowo bardzo ważne jest to, co spożywa moje dziecko. Jako osobo pracująca naukowo, nie wierzę ślepo sloganom reklamowym.

 Wszystkie informacje, które podaje producent muszą być przeze mnie sprawdzone i udokumentowane wiarygodnymi badaniami naukowymi. Zawsze warto „prześwietlić” dany produkt. Osobiście za każdym razem staram się dotrzeć do źródła i publikacji podanych przez producenta, aby mieć pewność, że to co je moje dziecko jest bezpieczne i dostarcza mu wszystkich niezbędnych składników odżywczych, wspierając tym samym, jego optymalny rozwój.

Co z tym olejem palmowy?

Jak wiemy olej palmowy, jest aktualnie najszerzej wykorzystywanym olejem roślinnym na świecie. Dzieje się to głównie dlatego, że jest stosunkowo tani oraz może być wszechstronnie wykorzystywany w przemyśle.

W ostatnim czasie bezpieczeństwo stosowania oleju palmowego jest szeroko dyskutowane. Przede wszystkim chodzi o dużą  zawartość w nim, nasyconych kwasów tłuszczowych, których nadmiar w diecie związany jest ze zwiększonym ryzykiem rozwoju cukrzycy typu2, chorób sercowo-naczyniowych czy nowotworów.

Dodatkowo, w procesie technologicznym w oleju palmowym mogą powstawać substancje potencjalnie szkodliwe jak gumy, wolne kwasy tłuszczowe czy produkty utleniania lipidów.

Z kolei podczas rafinacji mogą powstawać zanieczyszczenia jak: estry glicydylowe kwasów tłuszczowych, estry 3-MCPD (3-monochloropropano-1,2-diol) i 2-MCPD (2-monochloropropano-1,2-diol), które uznane są przez Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA, ang.  European Safety Authority) za genotoksyczne i karcinogenne, zwłaszcza dla młodszych grup wiekowych (2).

EFSA podaje, iż niemowlęta karmione mlekiem modyfikowanym zawierającym olej palmowy spożywają nieco większą niż akceptowalna ilość estrów 3-MCPD (3). Mieszanki dla niemowląt niezawierające oleju palmowego mają stosunkowo niskie stężenie 3-MCPD i estrów glicydylowych (4).

Poza potencjalną szkodliwością omawianego oleju, w grę wchodzą także aspekty etyczne, czyli wycinanie olbrzymich powierzchni lasów tropikalnych pod uprawę palmy olejowej, z której olej palmowy jest pozyskiwany. Ma to katastrofalny efekt ekonomiczny oraz ekologiczny.

Pregna DHA, 30 kapsułek Pregna DHA to suplement diety dla kobiet w ciąży i mam karmiących piersią. Jest źródłem DHA – cennego kwasu omega-3, otrzymanego przy użyciu technologii PureMax, będącego podstawowym budulcem mózgu dziecka, który odpowiada za jego prawidłowy rozwój. SPRAWDŹ

W jakim celu dodaje się olej palmowy do mleka modyfikowanego?

Olej palmowy lub oleinę palmową dodaje się do mleka modyfikowanego, aby uzupełnić je o kwas palmitynowy, który także znajduje się w mleku kobiecym, zatem ma być jego odpowiednikiem. Olej palmowy zawiera bowiem 45,5% kwasu palmitynowego (nasycony kwas tłuszczowy).

Niemniej jednak, w mleku kobiecym kwas palmitynowy, w triacyloglicerolach - TG (jedna z form budowy tłuszczy) w 60-80% znajduje się w pozycji środkowej sn-2, a w oleju palmowym proporcja ta jest odwrotna i aż 70-80% kwasu palmitynowego znajduje się w pozycjach zewnętrznych sn-1 oraz sn-3. Jakie ma to konsekwencje?

Wykazano, że przez takie umiejscowienie kwasu palmitynowego w TG, może występować gorsze przyswajanie tłuszczów (najważniejszego źródła energii dla noworodków i niemowląt) i wapnia u dzieci karmionych mieszankami zawierającymi olej palmowy (5). Dlaczego tak się dzieje? Lipaza trzustkowa, czyli enzym rozkładając tłuszcze, rozcina TG w pozycjach zewnętrznych, czyli sn-1 i sn-3. Jeśli w tych pozycjach mamy umiejscowione nasycone kwasy tłuszczowe, np. kwas palmitynowy jak ma to miejsce w oleju palmowym, gorzej się one rozpuszczają i tworzą wtedy wraz z wapniem nierozpuszczalne mydła wapniowe, co wpływa na twardszą konsystencję stolca u dzieci.

Co za tym idzie, badania wykazały rzadsze oddawanie stolców oraz twardszą ich konsystencję u niemowląt urodzonych o czasie, karmionych mieszankami zawierającymi olej palmowy, w porównaniu do tych karmionych mieszankami niezawierającymi powyższego oleju (6).

Dla porównania kwas palmitynowy w mleku kobiecym w pozycji sn-2 (beta-palmitynian), po rozkładzie przez lipazę trzustkową tworzy rozpuszczalny w wodzie monoacyloglicerol (7). Jest on dobrze wchłaniany, przez co nie wpływa na zaburzenie wchłaniania niezbędnych kwasów tłuszczowych oraz wapnia, a jednocześnie, noworodek może wykorzystywać palmitynian jako ważne dla niego źródło tłuszczu.

Co ciekawe, w badaniu z randomizacją przeprowadzonym z udziałem zdrowych niemowląt karmionych w jednej grupie mieszanką zawierającą olej palmowy, a w drugiej grupie mieszanką niezawierającą oleju palmowego, wykazano gorsze przyswajanie tak ważnych dla zdrowia długołańcuchowych wielonienasyconych kwasów tłuszczowych (LC-PUFA), w tym kwasu dokozaheksaenowego(DHA) i kwasu arachidonowego (ARA) w grupie karmionej mieszanką z olejem palmowym (8).

Można zatem spekulować, iż wchłanianie z mlek modyfikowanych tak ważnego dla rozwoju wzroku i mózgu DHA może być „zablokowane” przez jednoczesny dodatek oleju palmowego. I pomimo faktu, iż na tą chwilę stanowisko Europejskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci (ESPEGHAN) mówi o tym, że nie ma wystarczających danych wskazujących na to, iż olej palmowy nie może być wykorzystywany w produkcji mlek modyfikowanych, to ja osobiście biorąc pod uwagę powyższe, wolę go jednak w pokarmach dla mojej rodziny unikać. Dlatego też, jako mleko następne dla swojego dziecka wybrałamCapricare, które nie zawiera oleju palmowego.

Capricare - mleka następne, oparte na pełnym mleku kozim:

Capricare 2, mleko następne powyżej 6. miesiąca życia

Capricare 3, mleko następne Junior

1. Lucas A. Programming by early nutrition in man. Ciba Found Symp. 1991; 156:38-50.
2. EFSA Panel on Contaminants in the Food Chain (CONTAM). Risks for human health related to the presence of 3‐ and 2‐monochloropropanediol (MCPD), and their fatty acid esters, and glycidyl fatty acid esters in food. EFSA Journal. 2016;14;
3. Update of the risk assessment on 3-monochloropropane diol and its fatty acid esters. EFSA 2018; 16:5083.
4. Leigh J, MacMahon S. Occurrence of 3-monochloropropanediol esters and glycidyl esters in commercial infant formulas in the United States. Food Addit Contam Part A Chem Anal Control Expo Risk Assess. 2017;34:356–370.
5. Bronsky J, et al. Palm Oil and Beta-palmitate in Infant Formula: A Position Paper by the European Society for Paediatric Gastroenterology, Hepatology, and Nutrition (ESPGHAN) Committee on Nutrition. J Pediatr Gastroenterol Nutr. 2019 May;68(5):742-760.
6. Alarcon PA, Tressler RL, Mulvaney A, et al. Gastrointestinal tolerance of a new infant milk formula in healthy babies: an international study conducted in 17 countries. Nutrition. 2002; 18:484–489.
7. Sarnecki J. Olej palmowy w mlekach modyfikowanych – stanowisko Komitetu ds. Żywienia ESPGHAN. Standardy medyczne Pediatria. 2019, 6(16):719-722
8. Souza CO, et al. Milk protein-based formulas containing different oils affect fatty acids balance in term infants: a randomized blinded crossover clinical trial. Lipids Health Dis. 2017; 16:78.