Insulna lispro jest pierwszym analogiem insuliny o szybkim czasie działania stosowanym w leczeniu cukrzycy typu 1. i typu 2.
Insulina lispro – pierwszy analog insuliny szybko działającej
Otrzymanie niemodyfikowanej insuliny ludzkiej metodami inżynierii genetycznej wyznaczyło nowy standard leczenia cukrzycy. Jednak pomimo że rekombinowana insulina ludzka zapewniała lepszą kontrolę glikemii (poziomu glukozy) i większe bezpieczeństwo stosowania niż insuliny zwierzęce, nie rozwiązała wszystkich problemów diabetyków. Wytworzenie insuliny lispro stało się jedną z odpowiedzi na ich potrzeby.
Czym się różni insulina lispro od insuliny ludzkiej?
Insulina ludzka otrzymywana metodą rekombinacji DNA charakteryzuje się takim samym składem aminokwasowym jak insulina ludzka wydzielana przez komórki beta trzustki. Jednak postęp nauk w dziedzinie genetyki pozwolił także na syntezę analogów insuliny ludzkiej, które różnią się kolejnością lub rodzajem aminokwasów w łańcuchu białkowym, co wpłynęło na zmianę ich szybkości wchłaniania i długości działania.
Pierwszym takim analogiem była insulina lispro, w której zamieniono kolejność dwóch aminokwasów w łańcuchu B insuliny. Naukowcy zamienili lizynę z proliną w pozycji 28. i 29. łańcucha białkowego.
Czytaj także: Rodzaje insulin
Jak działa insulina lispro?
Analogi insuliny, podobnie jak insulina ludzka, stosowane są w celu zmniejszenia stężenia glukozy we krwi u osób z cukrzycą typu 1. i 2.
Modyfikacja kolejności aminokwasów w insulinie lispro nie zmieniła siły działania hipoglikemizującego (zmniejszającego stężenie glukozy we krwi), ale wpłynęła na czas wchłaniania analogu po podaniu podskórnym i długość działania w porównaniu do insuliny ludzkiej. Insulina lispro w porównaniu do rekombinowanej insuliny ludzkiej działa szybciej i krócej. Szczegółowe dane przedstawiono w tabeli.
| Początek działania [godziny] | Szczyt działania [godziny] | Czas działania [godziny] |
Insulina ludzka | 0,5 (30 minut) | 1–3 | 5–8 |
Insulina lispro | 0,25 (15 minut) | 0,5–1,5 | 2–5 |
Jak podawać insulinę lispro?
Insulinę lispro podaje się krótko przed posiłkami, jednak w razie potrzeby można ją podać również bezpośrednio po posiłku. Lek podaje się we wstrzyknięciach podskórnych lub za pomocą pomp infuzyjnych do ciągłych wlewów podskórnych. Jednak nie wszystkie pompy są przeznaczone dla tego analogu, dlatego przed rozpoczęciem stosowania insuliny lispro za pomocą pompy infuzyjnej, należy się upewnić, że dany model pompy jest dedykowany dla tego analogu insuliny.
Lek można również wyjątkowo podawać we wstrzyknięciach domięśniowych lub dożylnie.
Wstrzyknięcia podskórne analogu insuliny można wykonywać w górną część ramienia, udo, pośladki lub brzuch. Ważne, by zmieniać miejsce podawania leku oraz nie masować miejsca wstrzyknięcia.
Czytaj także: Sposoby podawania insuliny
Czy insulina lispro powoduje działania niepożądane?
Insulina lispro – jak każdy lek – może powodować wystąpienie działań niepożądanych. Do najczęstszych należy wymienić hipoglikemię, czyli ryzyko wystąpienia zbyt niskiego stężenia glukozy we krwi, co może zagrażać życiu.
Ponadto analog lispro może powodować:
- uczulenie miejscowe: zaczerwienienie skóry, swędzenie, obrzęk,
- uczulenie ogólne: wysypka na całym ciele, zaburzenia oddechu, obniżenie ciśnienia tętniczego,
- lipodystrofię, czyli zanik tkanki tłuszczowej w miejscu wstrzyknięcia,
- obrzęki ramion, kostek – związane z zatrzymywaniem płynów.
Insulina lispro dostępna na listach refundacyjnych
Insulina lispro jest analogiem działającym szybciej i krócej niż niemodyfikowana insulina ludzka. W Polsce lek zawierający insulinę lispro obecny jest na listach leków refundowanych oraz na liście leków dla seniorów 75+, co pozwala w pewnym stopniu na obniżenie kosztów leczenia cukrzycy.
