Dreszcze są reakcją obronną organizmu. Najczęściej określane jako dokuczliwe odczucie zimna połączone z drżeniem mięśni. Może, ale nie musi towarzyszyć gorączka. Dreszczy, szczególnie tych bez gorączki nie należy lekceważyć. Mogą być sygnałem ostrzegawczym o groźnej infekcji albo nowotworze.
Czym są dreszcze, jakim chorobom towarzyszą?
Dreszcze są mimowolnym drżeniem spowodowanym nieskoordynowanymi skurczami drobnych grup mięśniowych. Zazwyczaj związane są z tzw. termoregulacją organizmu. Towarzyszy im zwężenie naczyń krwionośnych, co powoduje uczucie zimna, choć dla organizm dreszcze są sposobem na ogrzania ciała. Dreszcze pojawiają się przy szybkich zmianach temperatury ciała w wyniku działania:
- czynników zewnętrznych (np. przemarznięcie),
- czynników wewnętrznych (np. gorączka).
Dreszcze mogą mieć też podłoże emocjonalne. Większość z nas zna uczucie "gęsiej skórki" w sytuacjach pobudzenia emocjonalnego. Ciarki towarzyszą naturalnym emocjom takim, jak strach czy podniecenie. Dreszcze towarzyszą też zaburzeniom na tle psychicznym - nerwicy, depresji i zaburzeniom lękowym.
Dreszcze z gorączką
Dreszcze i gorączka to zwykle objaw:
- przeziębienia,
- grypy,
- infekcji wirusowych lub bakteryjnych.
Towarzyszą im: katar, kaszel, ból mięśni i stawów, bóle głowy, ogólne osłabienie.
Dreszcze przy przeziębieniu, towarzyszące podwyższonej temperaturze, nie budzą większego niepokoju pacjentów. Uczucie zimna połączone z drżeniem mięśni pojawia się jednak nie tylko w wyniku wspomnianego już zjawiska termoregulacji.
Sposoby na dreszcze
Dreszcze występujące przy przeziębieniach można zwalczyć domowymi sposobami. Należy zadbać o odpoczynek pod ciepłym kocem lub z termoforem. Warto pić duże ilości ciepłych płynów (np. napar z lipy, malin, czarnego bzu).
Po konsultacji z farmaceutą warto sięgnąć po leki przeciwgorączkowe, które pomogą w walce z wysoką temperaturą. Jeżeli ciarki i temperatura nie miną, należy skontaktować się z lekarzem pierwszego kontaktu – być może potrzebne będą antybiotyki.
Dreszcze często towarzyszą gorączce u małych dzieci. Najlepiej podać dziecku preparaty, które zaleci lekarz lub farmaceuta. Można stosować chłodne okłady. Jeśli objawy nie ustępują należy skonsultować się z lekarzem.
Dreszcze bez gorączki
Dreszcze mogą się pojawiać, gdy jesteśmy osłabieni, przemęczeni, mamy obniżoną odporność czy stosujemy restrykcyjne diety. Ciarki czasami towarzyszą menopauzie. Dreszcze mogą też być spowodowane reakcją na niektóre leki.
Dreszcze - jakim chorobom towarzyszą?
Dreszcze bez gorączki mogą mieć wiele poważnych przyczyn. Mogą towarzyszyć między innymi takim chorobom i stanom jak:
- hipoglikemia,
- niedoczynność tarczycy,
- choroby układu krążenia,
- anemia,
- ropień płuc,
- ostre zapalenie osierdzia,
- zakażenia układu moczowego,
- gruźlica,
- zapalenie gruczołu krokowego,
- alergia na jady owadów
- alergiczne zapalenia pęcherzyków płucnych,
- dna moczanowa,
- róża,
- nowotwory,
- choroba alkoholowa.
Jeśli dokuczliwe uczucie zimna połączone z drżeniem mięśni nie jest spowodowane przeziębieniem lub przemarznięciem należy odwiedzić lekarza. Lekarz przeprowadzi wywiad i zleci odpowiednie badania diagnostyczne - np. badania krwi oraz moczu.
W przypadku podejrzenia menopauzy mierzy się poziom hormonów we krwi, tak aby mając wyniki - pacjentka mogła rozważyć rozpoczęcie terapii hormonalnej. Jeśli przyczyna dreszczy mogą być choroby płuc lekarz może zlecić prześwietlenie klatki piersiowej.
Dreszcze w ciąży
Nocne dreszcze i uczucie zimna w ciąży są normalne. Pojawiają się w pierwszym trymestrze i są reakcją organizmu na zmiany hormonalne. Jeśli temperatura ciała u ciężarnej przekroczy 38,8º C , towarzyszą jej dreszcze i wymioty, należy natychmiast skontaktować się z lekarzem.
Dla kobiety w ciąży groźny jest napad drgawek. Wymaga pilnej konsultacji z lekarzem, bo może być objawem tzw. rzucawki ciążowej (postać zatrucia ciążowego).
Najczęściej zadawane pytania dotyczące dreszczy
Tak, dreszcze mogą być jednym z objawów infekcji. Wywołane przez wirusy, bakterie lub grzyby często prowadzą do wystąpienia gorączki i dreszczy, polegających na gwałtownych, przemijających wahaniach temperatury ciała, które powodują uczucie zimna i drżenie mięśni. Są wynikiem reakcji organizmu na infekcję, a konkretnie na uwalnianie substancji zwanych cytokinami, które mają na celu zwalczenie patogenów.
Nie, dreszcze nie są zawsze związane z gorączką. Te towarzyszące gorączce są częste i wynikają z reakcji organizmu na infekcję. Mogą wystąpić również w innych okolicznościach, takich jak: reakcje alergiczne, stres, nadużycie alkoholu lub narkotyków, a nawet zbyt intensywna aktywność fizyczna.
Dreszcze bez gorączki mogą również być objawem chorób, takich jak te autoimmunologiczne, zakaźne, choroby nerek, a także raka. Zdarza się też, że występują w wyniku stosowania niektórych leków lub na skutek narażenia na ekstremalne warunki pogodowe.
Wraz z dreszczami mogą wystąpić inne objawy, takie jak: gorączka, bóle głowy, bóle mięśni, bóle stawów, biegunka, nudności i wymioty, ból brzucha, zmęczenie, trudności z oddychaniem, duszność, kaszel, ból gardła, katar, wysypka skórna, krwawienia oraz zaburzenia psychiczne.
Dreszcze towarzyszą różnym stanom chorobowym i zwykle pojawiają się wraz z innymi objawami. Mogą występować w przypadku infekcji, takich jak: przeziębienie, grypa, zapalenie oskrzeli, zapalenie płuc, sepsa i inne choroby wywołane przez wirusy, bakterie lub grzyby. Dreszcze mogą również towarzyszyć infekcjom pasożytniczym lub chorobom układu moczowo-płciowego.
Jeśli doświadczasz dreszczy wraz z gorączką, bólem głowy, bólem gardła, kaszlem, dusznością, bólem brzucha, biegunką, wymiotami, bólami mięśni lub stawów, towarzyszące infekcji, należy skonsultować się z lekarzem. Jeśli dreszcze są silne lub trwają dłużej niż kilka godzin, wtedy również warto skonsultować się ze specjalistą.
