Małpia ospa to choroba wirusowa, która właśnie dotarła do Polski – 10 czerwca potwierdzono pierwszy przypadek zakażenia w naszym kraju. Jak wygląda leczenie małpiej ospy? Czy choroba przypomina ospę wietrzną? Jak można zarazić się małpią ospą?
Czy małpia ospa jest groźna? Wirus dotarł do Polski
Małpia ospa – wirus, który ją powoduje
Małpia ospa nie jest nową chorobą. Pierwszy jej przypadek został opisany w 1958 roku (ale wtedy chorobę zaobserwowano u małp laboratoryjnych) i 1970 roku – w Demokratycznej Republice Konga. Małpia ospa zwróciła uwagę naukowców przez swoje podobieństwo do ospy prawdziwej. A tę jak wiemy udało się całkowicie wyeliminować poprzez szczepienia ochronne. Tym, co łączy ospę małpią i prawdziwą jest wirus – w przypadku obu to wirus z rodzaju Orthopoxvirus, rodzina Poxviridae. Jednak w obrębie wirusów występuje różnorodność antygenowa, przez co małpia ospa jest znacznie mniej groźna niż ospa prawdziwa.
Małpia ospa po raz pierwszy „wyszła” poza granice Afryki w 2003 roku. Zakażenia dotyczyły ludności Stanów Zjednoczonych, a wzięły się od kontaktu ze zwierzętami sprowadzonymi do USA z Afryki. Epidemię udało się opanować dzięki wdrożeniu natychmiastowych szczepień przeciwko ospie prawdziwej pośród zagrożonych pacjentów.
Małpia ospa w Polsce
Od maja 2022 roku obserwuje się coraz więcej przypadków małpiej ospy w Europie, a z dniem 10 czerwca oficjalnie potwierdzono pierwszy przypadek zakażenia w Polsce. Ministerstwo Zdrowia już wcześniej przygotowało zalecenia postępowania dla pacjentów ze zdiagnozowaną małpią ospą. Obejmują one obowiązkową hospitalizację chorego, kwarantannę wynoszącą 21 dni oraz nadzór epidemiologiczny.
Z zalecanych środków ochrony personelu medycznego przed zarażeniem wyróżnia się fartuch ochronny, maskę oraz gogle. Należy także pamiętać o dezynfekcji rąk.
Sprawdź: Płyny i żele do dezynfekcji
Małpia ospa – czy grozi nam epidemia? Jak można się zarazić małpią ospą?
Wirus małpiej ospy jest stosunkowo mało zaraźliwy w przypadku transmisji z człowieka na człowieka – zarazić się można poprzez kontakt z płynami ustrojowymi chorego. Częściej dochodzi do zakażeń związanych z kontaktem ze zwierzętami – w wyniku spożywania zakażonego mięsa albo pogryzienia. Takie przypadki obserwowano najczęściej w Afryce, gdzie wirus cały czas jest obecny. Naukowcy wyróżniają dwa klady wirusa: zachodnioafrykański i środkowoafrykański, przy czym środkowoafrykański jest bardziej zaraźliwy.
Kto jest narażony na ciężki przebieg małpiej ospy?
Do tej pory nie było przypadków śmiertelnych zakażenia wirusem małpiej ospy na terenie Europy. Przyjmuje się, że wskaźnik śmiertelności wynosi od 1 do 10 %. Zakażenie jest groźne dla kobiet w ciąży, małych dzieci oraz osób z osłabionym układem immunologicznym. W 2003 roku, podczas wspomnianej epidemii w USA, w wyniku zakażenia małpią ospą, odnotowano jedynie 2 ciężkie przypadki zakażenia na 75 potwierdzonych zakażeń.
 | Ospa Comfort 30 mlSpray Ospa Comfort szybko łagodzi świąd i objawy ospy wietrznej. Chroni przed wtórnym zakażeniem bakteryjnym skóry. Pomaga zapobiec bliznowaceniu ran. Może być stosowany u dzieci od 6 miesiąca życia i dorosłych. |
Czy małpia ospa przypomina ospę wietrzną? Objawy małpiej ospy
Małpia ospa początkowo objawia się bólem głowy i mięśni, złym samopoczuciem, osłabieniem, pojawieniem się kaszlu i gorączki oraz znacznym powiększeniem węzłów chłonnych. Potem pojawia się wysypka w postaci plamistych wykwitów – najpierw na twarzy, a następnie na całym ciele. Wykwity zmieniają się w pęcherze, czasem krosty. Zmiany skórne pojawiają się wszędzie – także na podeszwach stóp czy na narządach intymnych i pozostawiają po sobie blizny nawet na kilka lat. Wysypka w przypadku małpiej ospy utrzymuje się nawet do 4 tygodni i przyjmuje się, że przez całą obecność wysypki chory zaraża.
W przypadku ospy wietrznej wysypka ma inny charakter – pojawiają się swędzące pęcherzyki wypełnione płynem surowiczym. Należy uważać na drapanie zmian – tylko odpowiednia pielęgnacja sprawi, że nierozdrapane pęcherze nie pozostawią blizn. Ospa wietrzna to choroba dotycząca głównie dzieci, a wywołuje ją wirus z rodziny Herpesviridae, czyli zupełnie inny typ wirusa niż w przypadku małpiej ospy.
Sprawdź: Ospa - pudry w płynie, żele i pasty na ospę wietrzną
Leczenie małpiej ospy
Leczenie małpiej ospy jest głównie objawowe, polega na podawaniu leków zmniejszających gorączkę i bóle mięśniowe oraz na ewentualnej higienie zmian skórnych. W przypadku powikłań stosuje się leczenie adekwatne do rozwijających się chorób.
Na świecie obecna jest szczepionka przeciwko ospie prawdziwej, która chroni przez zakażeniem małpią ospą. Obecnie szczepionka nie jest podawana, ponieważ chorobę wyeliminowano, jest jednak dostępna i w razie konieczności można rozpocząć profilaktyczne szczepienia.
Czytaj też: Jelitówka u dzieci – przyczyny, objawy i leczenie grypy żołądkowej u dzieci
