Koronarografia serca – na czym polega badanie? Normy, wskazania, przygotowanie

Koronarografia serca – na czym polega?

Cewnikowanie naczyń wieńcowych, jak inaczej określa się koronarografię serca, to powszechnie wykonywane badanie diagnostyczne pozwalające na ocenę budowy tętnic, które doprowadzają krew do serca. Koronarografia mięśnia sercowego jest punktem wyjścia do wdrożenia angioplastyki naczyń wieńcowych.

W trakcie wykonywania koronarografii lekarz wprowadza niewielkiej średnicy cewnik diagnostyczny przez tętnicę udową lub promieniową do ujścia naczyń wieńcowych. Podczas badania podawany jest także środek kontrastowy, co pozwala na lepsze uwidocznienie naczyń. Obserwacja tych struktur możliwa jest dzięki wykorzystaniu promieni rentgenowskich.

Badanie zarówno lewej, jak i prawej tętnicy wieńcowej umożliwia wykrycie:

• zaburzeń przepływu krwi,
• zwężeń o niewielkim znaczeniu, czyli takich, które nie upośledzają prawidłowego przepływu krwi,
• zwężeń znaczących, powodujących patologiczny przepływ krwi, a w skrajnych przypadkach nawet zamknięcie tętnicy.

Celem koronarografii jest nie tylko diagnostyka. Badanie to wykorzystuje się również w celu oceny skuteczności leczenia farmakologicznego oraz stanu po operacji kardiochirurgicznej. Koronarografia może posłużyć ponadto do ustalenia, czy implantacja stentu została przeprowadzona w sposób prawidłowy. Zabieg przeprowadza się w miejscowym znieczuleniu.

>> Groźna miażdżyca tętnic – poznaj jej przyczyny oraz objawy

Koronarografia serca – wskazania do wykonania

Badanie koronarografii zlecane jest przez kardiologa przede wszystkim w celu wykrycia choroby wieńcowej, a ściślej ujmując – stopnia nasilenia, a także lokalizacji zmian w tętnicach wieńcowych. Ma to duże znaczenie u pacjentów, u których planuje się poważne zabiegi, w tym pomostowanie aortalno-wieńcowe (czyli popularne by-passy) lub przezskórną angioplastykę.

Należy jednak pamiętać, że kwalifikacja do badania musi opierać się na restrykcyjnych podstawach – nieprawidłowych wynikach badań nieinwazyjnych, w tym morfologii. Równie istotne są próby wysiłkowe (rezultat dodatni) i stwierdzenie zmian w angiotomografii. Lekarz bierze pod uwagę również inne czynniki, w tym objawy zasygnalizowane przez pacjenta w wywiadzie podmiotowym.

Wskazaniami do przeprowadzenia koronarografii są podejrzenia:

• zmian w naczyniach wieńcowych,
• wady zastawek,
• niewydolności serca,
• przebyty zawał mięśnia sercowego,
• tętniaka aorty,
• nawroty stanów niedokrwiennych.

>> Od miażdżycy tętnic szyjnych do udaru mózgu

Przeciwwskazaniami do przeprowadzenia koronarografii serca są:

• zaburzenia krzepnięcia krwi,
• niewydolność nerek,
• obrzęki płuc,
• przewlekłe infekcje, w tym przebiegające z gorączką,
• nadciśnienie tętnicze krwi niekontrolowane za pomocą farmakologii,
• ciężka postać niedokrwistości,
• uczulenie na kontrast.

Koronarografia serca – przygotowanie do badania

Do koronarografii należy się odpowiednio przygotować. Zaleca się, aby na kilka dni przed zabiegiem pić ok. 1,5 litra płynów dziennie (np. w postaci kroplówki). Warto podkreślić, że koronarografię wykonuje się w trakcie hospitalizacji, będąc pod stałą obserwacją lekarzy.

Podczas przyjęcia do szpitala na planowany zabieg należy poinformować lekarza o wszystkich przyjmowanych przewlekle lekach, w tym przede wszystkim takich, których substancje czynne mogą przyczynić się do zmniejszenia krzepliwości krwi. Nie mniej ważna jest informacja o uczuleniach.

Na około 6 godzin przed zabiegiem zakazane jest spożywanie posiłków i picie płynów. Jeżeli pacjent jest w trakcie leczenia farmakologicznego, uzyskawszy zgodę lekarza, może popić lek niewielką ilością wody. Do zabiegu koronarografii należy umyć i osuszyć okolicę pachwin i przedramion, a także zdjąć biżuterię i protezy zębowe.

Koronarografia serca – jak przebiega badanie?

Pacjent, któremu wykonywany jest zabieg koronarografii, układany jest na stole zabiegowym na plecach w pozycji na wznak. Miejsce, w które wprowadzony będzie cewnik, zostaje zdezynfekowane, a w dalszej kolejności znieczulone. Kiedy zacznie ono działać, lekarz wprowadza cienką, elastyczną rureczkę do nakłutej tętnicy w pachwinie lub ręce. Cewnik wędruje następnie do serca i drobnych naczyń wieńcowych. Zarówno do komór, jak i do naczyń poddawany jest kontrast radiologiczny. Dzięki temu możliwe jest lepsze uwidocznienie obrazu stanu naczyń. Wstrzyknięcie kontrastu nie jest bolesne, jednak wielu badanych skarży się na chwilowe uczucie gorąca lub ciężaru w piersiach.

Sam środek kontrastowy podczas koronarografii podawany jest kilka razy, co jest uzależnione od potrzeb lekarza. Podczas badania konieczne jest dokonanie pomiarów saturacji krwi i ciśnienia. Film, który nagrywany jest w trakcie badania, wykorzystywany jest do oceny stanu tętnic wieńcowych, a w szczególności zmian patologicznych, np. zwężeń.

>> Serce – co trzeba o nim wiedzieć

Koronarografia serca – interpretacja wyniku

Analiza obrazu uzyskanego podczas zabiegu koronarografii służy do oceny stanów patologicznych tętnic. Interpretacji wyniku dokonuje lekarz kardiolog. Jest to poparte zarówno indywidualną historią chorobową pacjenta, jak i wynikami badań nieinwazyjnych. Od jego diagnozy uzależnione jest dalsze postępowanie.

Koronarografia serca – co po badaniu?

Należy pamiętać, aby po zabiegu koronarografii przez kilka kolejnych dni powstrzymać się od intensywnych ćwiczeń fizycznych. Warto także unikać obciążenia kończyny, w której dokonywane było wkłucie cewnika.

Koronarografia serca – możliwe powikłania po badaniu

Po cewnikowaniu naczyń wieńcowych mogą pojawić się pewne powikłania, a w szczególności:

• stan zapalny,
• siniak lub ból w miejscu wprowadzenia cewnika,
• zaburzenia rytmu serca,
• zawał serca okołozabiegowy,
• silne krwawienia,
• uszkodzenie nerek,
• wstrząs anafilaktyczny,
• udar mózgu.

Większość z powikłań po zabiegu ma charakter miejscowy i zanika po upływie od 24 do 48 godzin.

Koronarografia serca w ciąży – czy badanie można wykonać u kobiet w ciąży?

Koronarografię można wykonywać w ciąży, jednak pod szczególnymi środkami bezpieczeństwa. Brzuch kobiety w ciąży przykrywany jest osłoną, która zapobiega przedostawaniu się promieniowania radiologicznego.

Koronarografia serca badanie – czy można wykonać u dzieci?

Zabiegu koronarografii nie wykonuje się u małych dzieci.

Koronarografia serca – cena

Badanie koronarografii można wykonać bezpłatnie w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia (NFZ). Jednakże należy mieć skierowanie lekarza kardiologa, a czas oczekiwania wynosi średnio 40 dni. Osoby, które nie mają ubezpieczenia zdrowotnego, muszą liczyć się z kosztem ok. 1200 złotych. Do ceny tej należy doliczyć koszt podania kontrastu radiologicznego – ok. 200–300 złotych.