Krzywa insulinowa jest badaniem mającym na celu analizę sposobu wydzielania insuliny przez organizm. Wykonywane z krzywą cukrową odgrywa szczególną rolę w diagnostyce cukrzycy i innych zaburzeń gospodarki węglowodanowej. Wskazaniami do krzywej cukrowej są m.in. historia choroby w rodzinie, obecność glukozy w moczu, infekcje układu moczowego i hipoglikemia poposiłkowa. Badanie przeprowadzane jest trzypunktowo – na czczo, a następnie po 1 i 2 godzinach po podaniu insuliny.
Krzywa insulinowa – na czym polega badanie? Normy, wskazania, przygotowanie
Na czym polega krzywa insulinowa?
Krzywa insulinowa stanowi podstawowe badanie w diagnostyce cukrzycy oraz insulinooporności. Uzyskiwany w trakcie testu wykres ukazuje sposób wydzielania insuliny przez organizm po kontakcie z glukozą. Krzywa insulinowa jest często wykonywana razem z krzywą cukrową. W tym przypadku każda analiza wymaga osobnych próbek krwi, co łącznie daje sześć pobrań.
Insulina jest anabolicznym hormonem peptydowym wydzielanym przez trzustkę. Odgrywa ona szczególną rolę w metabolizmie węglowodanów. W organizmie produkowana jest jako odpowiedź na zwieszone stężenie glukozy we krwi. Zaburzone wydzielanie insuliny może doprowadzić do różnych zaburzeń, w tym cukrzycy.
>> Jakie są objawy cukrzycy ciążowej?
Wskazania do wykonania krzywej insulinowej
Wskazaniami do krzywej insulinowej są z pewnością podejrzenia zaburzeń gospodarki węglowodanowej. W związku z tym badanie wykonywane jest w kierunku cukrzycy typu I i II oraz insulinooporności.
Początkowymi objawami cukrzycy są:
- zmęczenie i apatia,
- senność,
- wielomocz i częstomocz,
- wzmożone pragnienie i napady głodu,
- infekcje intymne,
- zmiany skórne.
Wskazaniami do wykonania krzywej insulinowej są:
- obecność glukozy w moczu,
- hipoglikemia poposiłkowa,
- obciążony wywiad rodziny w kierunku cukrzycy,
- zaburzenia pracy układu moczowego,
- nadwaga, otyłość i nadciśnienie.
Krzywa insulinowa jest również rutynowym badaniem w ciąży ze względu na ryzyko cukrzycy ciążowej.
>> Krzywa cukrowa – jakie są normy? Jak się przygotować?
Krzywa insulinowa – jak się przygotować?
Jak wygląda przygotowanie do krzywej insulinowej? Najważniejszy aspekt to przybycie do gabinetu na czczo. Z tego względu test wykonywany jest najczęściej w godzinach porannych – po całonocnym poście. Bezwzględnie zabronione jest palenie papierosów i spożywanie alkoholu na trzy dni przed badaniem, ze względu na ryzyko znacznego zafałszowania wyników. Krzywa insulinowa nie powinna być wykonywana w czasie trwania antybiotykoterapii oraz infekcji. Na wyniki mogą mieć również wpływ intensywne treningi oraz niektóre leki (w tym metformina). W dniu badania nie należy stosować restrykcyjnych diet – niskowęglowodanowych bądź niskokalorycznych.
Jak przebiega badanie?
Najpopularniejszą formą badania jest trzypunktowa krzywa insulinowa. W pierwszej kolejności analizowany zostaje poziom insuliny na czczo, przed podaniem glukozy. Następny krok to podanie 75 g czystej glukozy rozpuszczonej w ciepłej wodzie (od 200 do 300 ml). Poziom glukozy w organizmie jest kolejno badany godzinę i dwie godziny po podaniu substancji. W przypadku dokładniejszej diagnostyki może zostać zlecone dłuższe badanie, rozciągnięte nawet do 5 godzin.
>> Choroby często współistniejące z insulinoopornością
Krzywa insulinowa – interpretacja wyniku
Wyniki krzywej insulinowej przedstawiają stężenie insuliny we krwi w kolejnych punktach pomiaru. W pierwszym pomiarze wykonywanym na czczo poziom insuliny nie powinien przekraczać 10 mU/ml. Godzinę po podaniu hormonu – do 50 mU/ml. Po dwóch godzinach poziom insuliny powinien wynosić do 30 mU/ml.
Wysoki poziom insuliny
Wysoki poziom insuliny we krwi może świadczyć o cukrzycy typu II. Obserwowany jest również w następujących schorzeniach:
- insulinooporność,
- zespół metaboliczny,
- cukrzyca ciążowa,
- zespół Cushinga,
- akromegalia,
- wyspiak trzustki,
- zespołu policystycznych jajników,
- nietolerancja galaktozy i fruktozy.
Podwyższone wyniki mogą uzyskać osoby otyłe. Na zawyżony poziom insuliny wpływają również antykoncepcja hormonalna i leczenie kortykosteroidami, agonistami beta-receptorów i sulfonylomocznikiem.
Niski poziom insuliny
Niski poziom insuliny diagnozowany jest często w cukrzycy typu I. Może on również wskazywać na:
- późną fazę cukrzycy typu II,
- zapalenie bądź raka trzustki,
- niedoczynność przysadki mózgowej.
Zaniżony poziom insuliny może być wynikiem podwyższonego kortyzolu, będącego konsekwencją przewlekłego stresu. Na dany wynik wpływa również leczenie fenytoiną, kwasem nikotynowym, fenotiazyną oraz środkami z grupy beta-blokerów i agonistów receptorów alfa.
Krzywa insulinowa – postępowanie po badaniu
Po wykonaniu krzywej insulinowej należy powstrzymać się od zwiększonego wysiłku. Do zakończenia badania nie należy jeść, pić, przyjmować leków i palić papierosów.
Krzywa insulinowa – czy można wykonać u kobiet w ciąży?
Krzywa insulinowa jest standardowym badaniem wykonywanym przez kobiety w ciąży. Analiza sposobu wydzielania insuliny przez organizm ma na celu diagnozę cukrzycy ciążowej. Obecne schorzenie utrzymuje stale podwyższony poziom glukozy we krwi. Zaburzenie to ustępuje po porodzie, jednak może się wiązać z infekcjami dróg moczowych, nadmierną ilością płynu owodniowego, wzrostem ciśnienia tętniczego, a nawet poronieniem.
Szczególnymi objawami do wykonania krzywej insulinowej w ciąży są nadciśnienie, otyłość, wiek powyżej 35 lat i zdiagnozowana wcześniej cukrzyca ciążowa.
Krzywa insulinowa a krzywa cukrowa
Krzywa insulinowa wykonywana zostaje najczęściej w pakiecie razem z krzywą cukrową. W przypadku podwójnej analizy mierzony jest zarówno sposób wydzielania insuliny, jak i glukozy przez organizm człowieka. Test doustnego obciążenia glukozą, tak samo jak krzywa insulinowa, jest trzypunktowy. Norma stężenia związku na czczo oscyluje od 70 do 99 mg/dl. W ciągu dnia wartość ta zwiększa się do 150 mg/dl.
Krzywa insulinowa – czy można wykonać u dzieci?
Krzywa insulinowa może być z powodzeniem wykonywana u dzieci. Stanowi ona najdokładniejszą metodą oceny insulinooporności w tej grupie. Wskazania do wykonania badania u dzieci to nadmierna senność po dużych posiłkach, przyrost masy ciała, obniżony nastrój, zmęczenie, ochota na słodycze, ból głowy i stawów. Zdiagnozowana insulinooporność może być leczona farmakologicznie. Szczególnie przydatne są również zmiana stylu życia i wprowadzenie aktywności fizycznej.
Insulinooporność u dzieci – czynniki ryzyka
Krzywa insulinowa u dzieci wykonywana jest najczęściej w kierunku insulinooporności. Do czynników ryzyka schorzenia należą:
- brak zbilansowanej diety,
- brak aktywności fizycznej,
- znaczna ilość tkanki tłuszczowej (w tym otyłość),
- otyłość.
Przyczyną insulinooporności może być również zaburzona gospodarka hormonalna. W tym przypadku należy zwrócić uwagę na schorzenia tarczycy, zaburzone poziomy kortyzolu oraz hormonu wzrostu.
Krzywa insulinowa – cena
Cena wykonania krzywej insulinowej w większości przypadków wynosi około 30 złotych. Badanie dostępne jest często w pakiecie z krzywą cukrową. W tym przypadku łącznie 6 pomiarów kosztuje około 120 złotych.
Zobacz, gdzie wykonasz badanie w Świecie Zdrowia:
