ß2-mikroglobulina – na czym polega badanie? Normy, wskazania, przygotowanie

Co to jest ß2-mikroglobulina?

Jest to białko niskocząsteczkowe, które wchodzi w skład układu antygenowego HLA-1. Beta-2-mikroglobulina zazwyczaj buduje błony komórkowe, jednak na skutek rozpadu komórki jej niewielkie ilości trafiają do płynów ustrojowych – m.in. krwi, płynu otrzewnowego, maziowego, śliny czy płynu mózgowo-rdzeniowego.

W nerkach ß2-mikroglobulina jest filtrowana razem z innymi elementami krwi, a następnie podlega reabsorbcji w kanalikach proksymalnych, które są odpowiedzialne za odzyskanie ważnych dla zdrowia substancji – wody, składników mineralnych, witamin, białek i innych.

W przypadku uszkodzenia nerek w wyniku nowotworu, urazu czy innego czynnika poziom ß2-mikroglobuliny wzrasta zarówno w moczu, jak i we krwi (kanaliki proksymalne nie odzyskują globuliny, która trafia do moczu, a kłębuszki nerkowe nie filtrują jej z krwi).

>> Badanie moczu - na czym polega analiza?

Oznaczenie ß2-mikroglobuliny jest przydatne w diagnostyce nowotworowej, zwłaszcza przy szpiczaku, białaczce czy chłoniaku. Oznaczenie globuliny znajduje również zastosowanie w rozpoznaniu chorób nerek. Wówczas białko będzie wykrywane nie tylko we krwi, ale i w moczu.

ß2-mikroglobulina – kiedy należy wykonać badanie?

Badanie jest wskazane dla pacjentów po przeszczepie nerki, ponieważ pozwala wykryć wczesne odrzucenie narządu. Umożliwia również odróżnienie uszkodzenia kłębuszków od uszkodzenia kanalików, które mogą być skutkiem chorób nefrologicznych. Oznaczenie ß2-mikroglobuliny wykonuje się także, aby skontrolować przebieg:

• szpiczaka mnogiego,
• białaczki limfoblastycznej,
• makroglobulinemii Waldenstroma,
• chłoniaka B-komórkowego,
• przewlekłej białaczki limfatycznej.

Również u osób narażonych na szkodliwe działanie rtęci lub kadmu należy oznaczać poziom B2M.

ß2-mikroglobulina – jak się przygotować?

Do badania nie trzeba się w szczególny sposób przygotowywać. Materiał do oznaczenia globuliny to krew żylna, która jest najczęściej pobierana z żyły zlokalizowanej w dole łokciowym. Pobranie wykonuje się na czczo, najlepiej w godzinach porannych między 7.00 a 10.00, po dobrze przespanej nocy. Ostatni posiłek przed pobraniem powinien być zjedzony ok. 18.00-19.00 i dobrze, żeby składał się z produktów pełnowartościowych i lekkostrawnych. Na dobę przed badaniem należy wykluczyć z diety alkohol oraz tłuste i ciężkostrawne jedzenie oraz unikać intensywnego wysiłku fizycznego.

Bezpośrednio przed pobraniem krwi należy pomyśleć o nawodnieniu. Wypicie szklanki wody niegazowanej sprawi, że procedura przebiegnie szybciej. Na pobranie należy wejść po kilku minutach odpoczynku, nigdy będąc zziajanym czy „z marszu”.

Oznaczenie ß2-mikroglobuliny w moczu wymaga kupienia specjalnego pojemnika na mocz. Przed pobraniem próbki należy również dokładnie umyć okolice cewki moczowej.

Jak przebiega badanie ß2-mikroglobuliny?

Badanie jest krótkie i nie wymaga zastosowania znieczulenia. Krew jest pobierana przy użyciu jednorazowej igły, a próbka bezpośrednio trafia do specjalnej probówki służącej do transportu. Przed wykonaniem wkłucia na ramię zakłada się opaskę uciskową, a pacjent jest proszony o zaciśnięcie pięści. Pozwoli to na uzyskanie większego ciśnienia krwi krążącej w danej żyle. Miejsce wkłucia jest dezynfekowane, a po zabiegu zabezpieczone niewielki opatrunkiem.

Przy podejrzeniu schorzeń nerek lekarz może również poprosić o oznaczenie ß2-mikroglobuliny w moczu. W takim przypadku musi to być mocz ze środkowego strumienia pobrany do specjalnego, jałowego pojemnika.

>> Badania w ciąży – kiedy badania prenatalne, USG w ciąży, KTG, posiew z pochwy

ß2-mikroglobulina – interpretacja wyniku

Wyniki badania są zwykle dostępne w ciągu 1-3 dni roboczych. Często można sprawdzić je online.

U zdrowego człowieka ß2-mikroglobulina nie powinna występować w moczu. Może być tam obecna jedynie w śladowych ilościach, nieprzydatnych dla celów diagnostycznych. We krwi jej stężenie nie powinno przekraczać 2,5 mg/l.

Wysoki poziom ß2-mikroglobuliny

Wzrost stężenia ß2-mikroglobuliny jest sygnałem, że w organizmie toczy się proces chorobowy. Badanie samo w sobie nie stanowi wystarczającego argumentu, na podstawie którego można zdiagnozować konkretną chorobę. Podwyższone mikroglobuliny obserwujemy w przebiegu:

• leczenia antynowotworowego (wzrost stężenia to zły prognostyk, z kolei spadek świadczy o tym, że leczenie przynosi rezultaty),
• diagnostyki i kontroli leczenia chorób nerek – podwyższone B2M we krwi świadczy o uszkodzeniu kłębuszków, wzrost w moczu – o uszkodzeniu kanalików,
• celiakii,
• chorobie Leśniowskiego-Crohna,
• chorobie Hashimoto,
• toczniu układowym,
• chorobie Gravesa-Basedowa.

Również choroby infekcyjne mogą powodować wzrost ß2-mikroglobuliny we krwi. Należą do nich mononukleoza zakaźna, AIDS, wirusowe zapalenia wątroby różnego typu czy cytomegalia. Wysoki poziom koreluje również z występowaniem chorób sercowo-naczyniowych.

Niski poziom ß2-mikroglobuliny

Beta-mikroglobulny fizjologicznie występują w niewielkich ilościach we krwi. Nie obserwuje się obniżenia wartości, które mogłyby świadczyć od chorobie lub stanie patologicznym.

ß2-mikroglobulina – postępowanie po badaniu

Każde odchylenie od normy należy skonsultować z lekarzem. Co warto wiedzieć, wartości referencyjne, do których należy się odnosić są określane przez każde laboratorium indywidulanie. Wątpliwości co do wyniku powinien rozwiać specjalista.

>> Dieta wątrobowa – co jeść w chorobach wątroby?

ß2-mikroglobulina – skutki uboczne po badaniu

Badanie, jak każde pobranie krwi, jest mało komfortowe, jednak nie wywołuje skutków ubocznych. Bezpośrednio po pobraniu można wrócić do normalnej aktywności. U osób bardziej wrażliwych w miejscu wkłucia może utrzymywać się niewielka tkliwość lub zaczerwienienie.

ß2-mikroglobulina – czy można wykonać u kobiet w ciąży?

Badanie jest bezpieczne dla kobiet w ciąży. W przypadku podejrzenia choroby czy w monitorowaniu leczenia można je wielokrotnie powtarzać. Trzeba przy tym pamiętać, że w ciąży następuje fizjologiczny wzrost stężenia tego białka.

ß2-mikroglobulina – czy można wykonać u dzieci?

Oznaczanie poziomu β2-mikroglobuliny w surowicy krwi dzieci cierpiących na nowotwory stanowi dodatkowy biochemiczny wskaźnik, mówiący o aktywności choroby i jej reakcji na prowadzone leczenie onkologiczne. Podobnie, jak w przypadku większości złośliwych nowotworów litych u dorosłych, również u dzieci wstępny poziom β2-mikroglobuliny nie ma wartości diagnostycznych. Znaczenie ma w przypadku początkowej fazy nowotworów o podłożu limfoproliferacyjnym.

ß2-mikroglobulina – cena badania

Koszt badania jest uzależniony od laboratorium. Zwykle wynosi ok. 75 złotych.