Oznaczanie grupy krwi – na czym polega? Normy, wskazania, przygotowanie

Na czym polega oznaczanie grupy krwi?

Oznaczanie grupy krwi to proces laboratoryjny, którego celem jest określenie typu antygenów przeciwkrzepliwych i przeciwciał, które znajdują się w krwi pacjenta. W wyniku tego badania można określić, do jakiej grupy należy pacjent. Znajomość swojej grupy krwi jest istotna zarówno w trakcie podejmowania decyzji dotyczących leczenia, jak i w przypadku konieczności transfuzji.
Grupy krwi określane są przez obecność lub brak określonych antygenów na powierzchni krwinek czerwonych. Istnieją cztery główne grupy krwi: A, B, AB i O. Każda z tych grup może być dodatkowo oznaczona jako Rh-dodatnia lub Rh-ujemna.
Dokumenty potwierdzające grupę krwi to:

• wynik badania laboratoryjnego z pieczątką pracowni,
• identyfikacyjna karta grupy krwi (tzw. krewkarta),
• legitymacja honorowego dawcy krwi.

>> Grupy krwi. Transfuzja krwi

Wskazania do oznaczenia grupy krwi

Oznaczenie grupy krwi jest istotne podczas planowania ciąży. Powodem tego jest możliwa identyfikacja potencjalnych zagrożeń dla zdrowia matki i płodu, takich jak niedobór Rh i ryzyko powikłań związanych z transfuzją krwi. Badanie powinno być również wykonywane podczas ciąży ze względu na ryzyko tzw. konfliktu serologicznego.
Oznaczenie grupy krwi powinno być obowiązkowo wykonywane po nagłej utracie krwi i konieczności natychmiastowej transfuzji. Przed przetoczeniem należy wykonać tzw. próbę krzyżową, wykazująca zgodność serologiczną między krwią dawcy i biorcy.
Grupa krwi jest oznaczana przed każdym zabiegiem chirurgicznym, stwarzającym zagrożenie utraty krwi podczas operacji. Badanie powinno być wykonane w przypadku konieczności leczenia niedokrwistości przetoczeniami krwi.
Innymi wskazaniami do oznaczenia grupy krwi są:

• ustalenie ojcostwa,
• chęć poznania grupy krwi dzieci,
• zaspokojenie ciekawości,
• chęć wyrobienia Karty Identyfikacyjnej Grupy Krwi (KIGK).

>> Długofalowe skutki anemii płodowej i transfuzji wewnątrzmacicznej

Oznaczanie grupy krwi – próba krzyżowa

Próba krzyżowa jest obowiązkową próbą, wykonywaną przed każdą transfuzją krwi. Celem badania jest wykazanie zgodności serologicznej między krwią dawcy i biorcy w zakresie układu AB0 i Rh. Tzw. próba zgodności obejmuje:

• badanie surowicy krwi biorcy wraz z krwinkami dawcy i surowicy dawcy z krwinkami biorcy,
• kontrolne oznaczenie antygenu D z układu Rh w krwinkach biorcy.
• Próba krzyżowa jest zgodna w momencie, w którym w żadnym z odczynów nie wystąpiła hemoliza bądź aglutynacja krwinek.

Oznaczanie grupy krwi – jak się przygotować?

Do oznaczania grupy krwi nie należy się szczególnie przygotowywać. Badanie nie wymaga skierowania od lekarza. Przed testem nie trzeba być na czczo. Specjalistę przeprowadzającego badanie należy poinformować o skłonności do krwawień i występowania wybroczyn.

>> Anemia przy cukrzycy – przyczyny występowania, skutki dla organizmu

Oznaczanie grupy krwi – jak przebiega badanie?

Oznaczanie grupy krwi polega na pobraniu niewielkiej próbki krwi z żyły łokciowej.
Oznaczanie grupy krwi – interpretacja wyniku
Czas oczekiwania na wyniki badania laboratoryjnego wynosi w tym przypadku od 1 do 3 dni. O przynależności do jednej z czterech grup krwi (A, B, AB lub 0) decyduje obecność antygenu A lub B:
grupa krwi A – obecność antygenu A,
grupa krwi B – obecność antygenu B,
grupa krwi AB – obecność antygenu A i antygenu B,
grupa krwi 0 – brak obecnych antygenów na krwinkach.
Drugą składową grupy krwi jest układ Rh. Na określenie czynnika Rh+ bądź Rh- wpływa obecność antygenu D. Jeżeli nie występuje ona na erytrocytach, danej osobie przypisywany jest Rh ujemny, czyli Rh-. Po stwierdzeniu obecności antygenu D na czerwonych krwinkach Rh oznaczane jest dodatnio (Rh+).
Zgodnie ze współczesną wiedzą medyczną aż 85% ludzi wyróżnia dodatni układ Rh. Najczęstszymi grupami krwi są A Rh+ oraz 0 Rh+.

Oznaczanie grupy krwi – postępowanie po badaniu

Po wykonanej morfologii krwi można z powodzeniem powrócić do codziennych aktywności. Wykraczające poza normę stężenie wskaźnika wymaga dalszej konsultacji ze specjalistą.

Oznaczanie grupy krwi – możliwe skutki uboczne

Morfologia krwi w większości przypadków nie wiąże się z obecnością działań niepożądanych. W pojedynczych przypadkach mogą wystąpić następujące skutki uboczne:

• osłabienie,
• infekcje/zakażenia,
• uszkodzenie nerwów,
• uszkodzenie żyły, tętnicy lub ścięgna,
• miejscowe reakcje alergiczne.

Oznaczanie grupy krwi – czy można wykonać u kobiet w ciąży?

Nie ma żadnych przeciwwskazań do oznaczenia grupy krwi u kobiet w ciąży. Badanie jest istotne z punktu ewentualnego konfliktu serologicznego, czyli niezgodności w grupie krwi między matką a dzieckiem – zwłaszcza w układzie Rh. Przypadłość prowadzi do odpowiedzi immunologicznej uruchamianej w organizmie matki. Powodem tego jest produkcja przeciwciał (anty-D) skierowanych przeciwko komórkom krwi dziecka.
W związku z tym każda kobieta ciężarna powinna mieć obowiązkowo wykonane badanie grupy krwi w zakresie ABO i RH do 10 tygodnia.

Oznaczanie grupy krwi – czy można wykonać u dzieci?

Oznaczenie grupy krwi może być z powodzeniem wykonywane u dzieci. Badanie w większości przypadków jest po raz pierwszy wykonywane po 2. roku życia. Przyczyną testu może być m.in. konieczność transfuzji krwi. Oznaczenie grupy krwi po 2. roku życia nie wiąże się z ryzykiem zafałszowanego wyniku. W przypadku noworodków i niemowląt ilość antygenów na erytrocytach często bywa zbyt mała, aby jednoznacznie określić grupę. We krwi narodzonego dziecka mogą być wciąż obecne przeciwciała matki, co dodatkowo zakłóca odczyt wyniku.

Oznaczanie grupy krwi – Karta Identyfikacyjna Grupy Krwi

Karta Identyfikacyjna Grupy Krwi (KIGK) to dokument poświadczający grupę krwi posiadacza. Pozwala on na skrócenie czasu oczekiwania na transfuzję o około 90 minut, co może być kluczowym czasem w krytycznych momentach. Karta zapewnia dodatkową ochronę zdrowia, a nawet życia. Dokument pozwala również uniknąć wielokrotnego oznaczania grupy krwi podczas kilkukrotnych pobytów w szpitalu.

Oznaczanie grupy krwi – cena

Cena badania grupy krwi zależy w głównej mierze od wybranej placówki i województwa. Koszt testu wynosi około 45 złotych. Istnieje również możliwość dwukrotnego wykonania oznaczenia, w celu otrzymania karty identyfikacyjnej. Cena badania wynosi w tym przypadku około 90 złotych. W tym celu niezbędne jest udanie się do punktu pobrań dwa dni z rzędu, aby dwukrotnie pobrać krew do analizy.

Zobacz, gdzie możesz wykonać badanie w Świecie Zdrowia:

>> Oznaczanie grupy krwi