CTX – na czym polega badanie? Normy, wskazania, przygotowanie

CTX – co to jest? Na czym polega badanie?

C-końcowy usieciowany telopeptyd łańcucha alfa kolagenu typu I jest jednym z peptyd, wchodzących w skład całego łańcucha aminokwasowego, powstającego na skutek niszczenia (degradacji) kolagenu. Dzięki temu CTX pozwala ocenić poziom resorpcji kości i jest wskaźnikiem ich przebudowy.

Stężenie tej substancji w organizmie ma znaczenie diagnostyczne przede wszystkim pod kątem osteoporozy oraz rozwoju lub przerzutów komórek rakowych w kościach. Badanie stężenia C- końcowego usieciowanego telopeptydu łańcucha alfa kolagenu kolagenu typu I polega na pobraniu próbki krwi do analizy laboratoryjnej.

C-końcowy usieciowany telopeptyd łańcucha alfa kolagenu typu (CTX) – kiedy należy wykonać badanie?

Wskazaniem do wykonania badania z oznaczeniem C-końcowego usieciowanego telopeptydu łańcucha alfa kolagenu typu I są wszelkie stany, w których pojawia się podejrzenie rozwoju osteoporozy, nowotworu kości lub innych zaburzeń układu kostnego, mogących wynikać z ich demineralizacji lub zaburzeń w obrocie kostnym.

Oznaczenie stężenia C-końcowego usieciowanego telopeptydu łańcucha alfa kolagenu typu I (CTX) zalecane jest również osobom zmagającym się z nadczynnością przytarczyc i tarczycy, gdyż choroba ta może nadmiernie zwiększać obrót kostny. Dlatego też w przypadku tego schorzenia wskazane jest monitorowanie kondycji kości.

Innym wskazaniem do wykonania badania jest podejrzenia lub monitorowanie przebiegu chorób metabolicznych kości, m.in. choroby Pageta czy adynamicznę choroby kości.

>> Osteoporoza – przyczyny i diagnostyka. Dieta przy osteoporozie

CTX – jak się przygotować do badania?

Badanie z oznaczeniem stężenia C-końcowego usieciowanego telopeptydu łańcucha alfa kolagenu typu I (CTX) we krwi należy do klasycznych badań laboratoryjnych, które nie wymagają wcześniejszego przygotowania.

Przed skorzystaniem z tej metody diagnostycznej warto jednak pamiętać, iż stężenie C-końcowego usieciowanego telopeptydu łańcucha alfa kolagenu typu I (CTX) ulega zmianom w zależności od rytmu dobowego. Dlatego też na badanie najlepiej udać się z samego rana, będąc jeszcze na czczo.

Oprócz tego nie ma żadnych dodatkowych wskazań. W przypadku badania z oznaczeniem stężenia C-końcowego usieciowanego telopeptydu łańcucha alfa kolagenu typu I nie ma również przeciwwskazań do jego wykonania – badanie jest w pełni bezpieczne i nieinwazyjne.

Oznaczenie stężenia C-końcowego usieciowanego telopeptydu łańcucha alfa kolagenu typu I  (CTX) – jak przebiega badanie?

Badanie z oznaczeniem stężenia C-końcowego usieciowanego telopeptydu łańcucha alfa kolagenu typu I polega na pobraniu próbki krwi. Bezpośrednio przed nakłuciem specjalista oczyszcza i dezynfekuje obszar, w który będzie wprowadzana igła.

Następnie delikatnie przekłuwa tkankę skórną, pobierając odpowiednią ilość krwi z żyły łokciowej, po czym zabezpiecza próbkę i przekazuje do dalszej analizy. Badanie trwa krótko, zwykle zajmuje nie więcej niż 5–10 minut.

>> Preparaty na Stawy, Reumatyzm i Osteoporozę

C-końcowy usieciowany telopeptyd łańcucha alfa kolagenu typu I CTX – normy. Jaki interpretować wyniki?

Za normę dla stężenia C-końcowego usieciowanego telopeptyd łańcucha alfa kolagenu typu I we krwi uznaje się wartość <450 µg/mmol kreatyniny, natomiast w przypadku kobiet po menopauzie wartość ta wynosi <800 µg/mmol kreatyniny.

Prawidłowa interpretacja wyników badań jest niezwykle istotna, gdyż pozwala ocenić kondycję kości oraz potencjalnie wskazać na ryzyko ich złamań i schorzeń w przebiegu osteoporozy. Oprócz tego wskaźnik ten traktowany jest jako marker zmian nowotworowych.

Wysokie CTX – o czym świadczy?

Wysokie stężenie CTX we krwi wskazuje na zaburzenia w obrocie kostnym. To z kolei stanowi istotną informację pod kątem diagnostyki chorób, takich jak osteoporoza, osteomlacja, przewlekłe schorzenia nerek czy przerzuty zmian nowotworowych do kości. Wysokie stężenie C-końcowego usieciowanego telopeptydu łańcucha alfa kolagenu typu I może wynikać również z niedoboru witaminy D. 

>> Bóle stawów - jakim chorobom towarzyszą? Dlaczego bolą stawy, co stosować na ból stawów?

C- końcowy usieciowany telopeptyd łańcucha alfa kolagenu typu I (CTX) – co po badaniu?

Badanie z oznaczeniem stężenia C-końcowego usieciowanego telopeptydu łańcucha alfa kolagenu typu I to jedno z klasycznych badań laboratoryjnych, dlatego też po jego wykonaniu nie ma żadnych dodatkowych zaleceń i można wrócić do pełnienia codziennych obowiązków.

Bezpośrednio po nakłuciu zaleca się, aby jeszcze przez kilka minut uciska miejsce, z którego była pobrana krew – ograniczy to ryzyko wystąpienia siniaka na skórze.

C-końcowy usieciowany telopeptyd łańcucha alfa kolagenu typu I (CTX) – jak wykonać badanie w ciąży?

Badanie stężenia CTX u kobiet w ciąży może być zalecone, aby ocenić poziom obrotu kostnego i sprawdzić, czy wszystko rozwija się prawidłowo.

Badanie stężenia C-końcowego usieciowanego telopeptydu łańcucha alfa kolagenu typu I pozwala zweryfikować, czy przyszła mama dostarcza wszystkich substancji odżywczych, niezbędnych do prawidłowego rozwoju układu kostnego (zwłaszcza witaminy D).

Ze względu na fakt, iż badanie jest nieinwazyjne i w pełni bezpieczne, może być wykonywane także u kobiet w ciąży. Przeprowadza się je w ten sam sposób – poprzez pobranie próbki krwi do badań laboratoryjnych.

>> Proste badanie wykrywa 8 rodzajów raka. Przełom w diagnostyce nowotworów?

C- końcowy usieciowany telopeptyd łańcucha alfa kolagenu typu I (CTX) – jak wygląda to badanie u dzieci?

Oznaczenie stężenia C-końcowego usieciowanego telopeptydu łańcucha alfa kolagenu typu I we krwi może być wskazane również u dzieci. Najczęstszym powodem są zaburzenia w prawidłowym rozwoju kości i podejrzenie chorób z ich zakresu.

Badanie CTX pozwala potwierdzić lub wykluczyć wstępny kierunek diagnostyczny obrany przez lekarza. Wyniki badań mogą również sugerować niedobór witaminy D, co stosunkowo często występuje u dzieci.

C-końcowy usieciowany telopeptyd łańcucha alfa kolagenu typu I (CTX) – cena. Jaki jest koszt badania?

Badanie z oznaczeniem C-końcowego usieciowanego telopeptydu łańcucha alfa kolagenu typu I (CXT) jest dość powszechne, dlatego też niemal każda placówka posiada je w swojej ofercie. Koszt takiego badania zależny jest od wybranego punktu, jednak zwykle waha się w granicach 130–150 zł. Wyniki badań dostępne są zwykle w przeciągu 5–14 dni.