Biopsja tarczycy – czy boli? Normy, wskazania, przygotowanie

Biopsja tarczycy – na czym polega badanie?

Biopsja tarczycy należy do tzw. badań inwazyjnych. Oznacza to, że w trakcie procedury badawczej dochodzi do naruszenia struktury tkanek, co w tym przypadku wynika z konieczności zastosowania igły. Całe badanie przebiega pod ścisłą kontrolą obrazu USG, dzięki temu specjalista dokładnie widzi miejsce nakłucia. Pobrane fragmenty tkanek trafiają do analizy laboratoryjnej.

W przypadku tej techniki diagnostycznej wyróżnia się:

• biopsję cienkoigłową (BACC),
• biopsję gruboigłową.

Biopsja cienkoigłowa jest zwykle metodą pierwszego wyboru. Stosuje się ją zwłaszcza wtedy, gdy podczas badania palpacyjnego zostanie wykryty guzek. Z kolei biopsja gruboigłowa zwykle wykonywana jest jako badanie uzupełniające dla biopsji cienkoigłowej wówczas, gdy ta nie wykaże zmian nowotworowych, a istnieje uzasadnione podejrzenie co do ich występowania.

>> Choroby tarczycy – nadczynność i niedoczynność, przyczyny i objawy

Czy biopsja tarczycy jest bezpieczna?

Biopsja tarczycy jest badaniem inwazyjnym, przez co może budzić wątpliwości co do bezpieczeństwa podczas jej przeprowadzania. Jednak, pomimo zastosowania igły, biopsja przeprowadzana jest pod ścisłą kontrolą USG, co czyni ją bezpiecznym badaniem. Wykonanie biopsji tarczycy nie powoduje również żadnych powikłań. Badany może jedynie zauważyć u siebie drobny siniak w miejscu nakłucia.

Biopsja tarczycy – kiedy należy wykonać badanie?

Bezpośrednie wskazania do wykonania biopsji tarczycy to podejrzenie zmian nowotworowych. Warto jednak zaznaczyć, że biopsja, jako badanie inwazyjne, zalecana jest wówczas, gdy istnieje pewne uzasadnione podejrzenie rozwoju komórek rakowych.

Dlatego też początkowo lekarz zaleca wykonanie badań z diagnostyki wstępnej, a więc w przypadku nowotworu tarczycy jest to:

• badania palpacyjne (poprzez dotyk) tarczycy i ocena występowania guza lub guzków;
• USG tarczycy – jest to bezbolesne i nieinwazyjne badanie, umożliwiające obrazową ocenę tkanek tarczycy. Jest to jedno z podstawowych badań w przypadku podejrzenia jakichkolwiek schorzeń tej struktury. Jeśli wyniki USG tarczycy wychodzą niepokojące (widoczne są zwapnienia lub nacieki), wówczas specjalista kieruje na diagnostykę pogłębiającą, czyli biopsję.

Zaleceniem do wykonania biopsji tarczycy jest również występowanie objawów, mogących sugerować obecność zmian nowotworowych. Należą do nich m.in.:

• powiększone węzły chłonne,
• genetyczne/rodzinne obciążenie historią nowotworową,
• niedobory jodu,
• zmiany w obrębie guza (przy założeniu, że został już wcześniej zdiagnozowany przez lekarza). Do zmian tych zalicza się m.in. inną strukturę lub zwiększenie twardości guza.

Biopsję można wykonać również w celu usunięcia płynu nagromadzonego w tarczycy na skutek torbieli. Przeprowadzenie tego badania umożliwia także rozróżnienie zmian nowotworowych od stanów zapalnych w obrębie tarczycy.

>> TSH – co to jest tyreotropina, kiedy wykonać badanie i jaki jest związek TSH z tarczycą?

Biopsja tarczycy – jak się przygotować do badania? Ile trwa?

Biopsja tarczycy to dość szybkie badanie. Zwykle trwa ok. 5–30 minut. Do badania nie trzeba się w żaden sposób przygotowywać. Nie jest również wymagane, aby podczas biopsji być na czczo. Badanie warto przełożyć, jeśli występują stany zapalne gardła lub infekcja. Do badania należy także ściągnąć biżuterię. Przyjmowanie leków przeciwkrzepliwe należy wcześniej skonsultować ze specjalistą, gdyż może być wskazane ich odstawienie lub ograniczenie.

Jak przebiega badanie? Czy boli?

Biopsja tarczycy to jedno z prostszych badań inwazyjnych. Polega na nakłuciu tkanki za pomocą specjalnej, cienkiej igły (biopsja cienkoigłowa) i pobraniu materiału, a następnie  przyciśnięciu gazikiem miejsca nakłucia. Całość odbywa się pod kontrolą USG, a w trakcie badania nie wolno mówić oraz przełykać śliny. Badanie trwa krótko i jest bezbolesne oraz nie powoduje żadnych skutków i powikłań (może wystąpić zasinienie w miejscu nakłucia).

Biopsja tarczycy – ile trzeba czekać na wynik i jak go interpretować?

Diagnoza nowotworu tarczycy wymaga dokładnej i szerokiej analizy przez specjalistę. Pod uwagę brane są zarówno wyniki z biopsji, jak i wcześniej wykonanych badań, a także historia zdrowia i towarzyszące pacjentowi objawy.

Dlatego też samodzielna interpretacja w tym zakresie nie jest wskazana, gdyż może prowadzić do błędnych wniosków. Po otrzymaniu wyniku należy umówić się na konsultację ze specjalistą.

Czas oczekiwania na wyniki z biopsji średnio wynosi około 14 dni. Warto jednak pamiętać o tym, że jest to umowny termin i konkretny czas oczekiwania zależy od wybranej placówki.

>> Niedoczynność tarczycy a dieta – co można jeść przy niedoczynności?

Biopsja tarczycy – zalecenia po badaniu. Czy można jeść po badaniu?

Bezpośrednio po badaniu należy przez kilkanaście minut uciskać miejsce nakłucia, aby ograniczyć ryzyko wystąpienia siniaka. Następnie można wrócić do swoich codziennych obowiązków. Ze względu na miejsce nakłucia, może być odczuwany dyskomfort podczas jedzenia, a nawet lekki ból.

Nie ma jednak zaleceń ku temu, aby po badaniu przez jakiś czas powstrzymać się od jedzenia. Zalecane jest, aby przez około 24 godziny od nakłucia unikać intensywnego wysiłku fizycznego. Samopoczucie po biopsji tarczycy  pozostaje bez większych zmian.

Biopsja tarczycy w ciąży – czy jest bezpieczna?

Biopsja tarczycy w ciąży może być wykonywana, gdyż jest w pełni bezpieczna i nie wpływa na zdrowie dziecka i matki. Wykonanie biopsji zaleca się kobietom po urodzeniu dziecka, gdyż występuje wówczas większe ryzyko, że wystąpi tzw. wole guzkowe, czyli łagodna zmiana nowotworowa. Warto pamiętać, że również w tym przypadku biopsja zalecana jest dopiero wówczas, gdy istnieją wskazania do jej wykonania.

Biopsja tarczycy u dzieci – jak się przygotować?

Biopsja tarczycy u dzieci przebiega tak samo jak u osób dorosłych. Przeprowadzana jest dokładnie w ten sposób i przy użyciu takiego samego sprzętu. Jest w pełni bezpieczna i nie powoduje skutków ubocznych, poza możliwym zsiniaczeniem skóry. W tym przypadku również nie jest wymagane wcześniejsze przygotowanie się do diagnostyki.

Biopsja tarczycy – cena, Ile kosztuje badanie?

Biopsja tarczycy należy do badań refundowanych w ramach NFZ, dlatego po otrzymaniu odpowiedniego skierowania można zapisać się na bezpłatne badanie. Warto wcześniej sprawdzić, czy dana placówka (lub specjalista) współpracuje z poradnią, wystawiającą taki dokument. Koszt wykonania biopsji tarczycy prywatnie waha się w granicach  200–400 zł, w zależności od placówki.