RTG czaszki – na czym polega badanie? Wskazania, jak się przygotować

Na czym polega RTG czaszki?

W diagnostycznym badaniu radiologicznym (badaniu RTG) czaszki obraz uzyskuje się przy pomocy promieni rentgenowskich (promieni X). W tym przypadku naświetlana jest nimi głowa, ponieważ potrzebny jest obraz kości czaszki.

Promienie X generowane przez lampę rentgenowską przechodzą częściowo przez ciało pacjenta, a przedostające się na drugą stronę wiązki są rejestrowane i przekształcane w obraz widoczny na ekranie komputera. Obraz powstaje na różnych nośnikach, w zależności od tego, jakie są akurat na wyposażeniu pracowni rentgenowskiej. Należą do nich błona RTG, płyta fosforowa czy detektor.

>> Rezonans magnetyczny głowy – na czym polega badanie? Wskazania, jak się przygotować

Wskazania do wykonania RTG czaszki

Wśród wskazań do wykonania badania rentgenowskiego czaszki wymienia się m.in.:

• urazy czaszki – ubytki, wgłębienia, złamania, przerzuty nowotworowe,
• zwapnienia wewnątrzczaszkowe – powstałe w przebiegu np. chorób pasożytniczych takich jak wągrzyca czy toksoplazmoza, chorób nowotworowych, np. oponiak, czy choroby Fahra (zwapnienie jąder podkorowych),
• zniszczenia kostne – chrzęstniaki, ropne zapalenia kostne, gruczolaki przysadki mózgowej, choroba Pageta,
• wady wrodzone – wady rozszczepowe (np. rozszczep podniebienia, rozszczep potylicy), Zespół Turnera (niedorozwój żuchwy, szeroki rozstaw gałek ocznych), Zespół Aperta (wady rozwojowe dotyczące części twarzowej czaszki, hiperteloryzm oczny, egzoftalmus),
• choroby siodła tureckiego – m.in. zespół pustego siodła,
• bóle głowy o nieustalonej przyczynie,
• ciała obce w czaszce.

RTG wykonuje się tylko i wyłącznie na zlecenie lekarza.

Czy RTG czaszki jest bezpieczne?

Choć promieniowanie rentgenowskie nie jest obojętne dla naszego zdrowia, to prześwietlenie czaszki uznawane jest za bezpieczne badanie. W czasie badania wykorzystywane są ograniczniki naświetlanego pola, specjalne filtry i osłony na wrażliwe części ciała. Istotne znaczenie w zakresie bezpieczeństwa ma przestrzeganie zasady optymalizacji, czyli wykorzystana do badania dawka promieniowania dla pacjenta powinna być możliwie mała, jednocześnie umożliwiająca uzyskanie wartościowego diagnostycznie badania.

>> Drętwienie lewej ręki – to może być nerwica lub serce

RTG czaszki – jak się przygotować?

Rentgen czaszki to badanie nieinwazyjne, bezbolesne i krótkotrwałe. Nie wymaga żadnego specjalnego przygotowania. Należy pamiętać jedynie o tym, aby na prześwietlenie zgłosić się z otrzymanym od lekarza skierowaniem. Badanie wykonywane jest na stojąco, a do jego przeprowadzenia nie ma konieczności zdjęcia ubrań. Trzeba za to ściągnąć biżuterię znajdującą się w obrębie głowy, np. kolczyki.

Chory przyjmujący na stałe leki w dniu badania powinien je normalnie przyjąć. Nie trzeba rezygnować z jedzenia ani picia.

>> Migotanie przedsionków - objawy, diagnostyka, leczenie

Jak przebiega badanie RTG czaszki?

Przed badaniem RTG czaszki pacjent zobowiązany jest wyrazić pisemną zgodę na jego wykonanie, a kobieta w wieku rozrodczym ponadto udzielić informacji na temat ciąży lub jej braku. Później proszony jest o przygotowanie się do badania (np. zdjęcie biżuterii) i przejście do pracowni. Wykonanie badania wymaga specjalnego ustawienia głowy, o czym poinformuje osoba je przeprowadzająca. Technik pokaże, w jaki sposób ustawić głowę i powie, przez jak długi czas musi pozostać w określonej pozycji. Ważna jest ścisła współpraca między pacjentem a diagnostą.

Badanie nie trwa długo, zwykle zaledwie kilka minut. Po wykonaniu badania pacjent jest wolny i może wrócić do domu. Wynik badania może odebrać zwykle w ciągu 15 minut.

RTG czaszki – interpretacja wyniku

Wynik badania RTG czaszki, czyli zdjęcie rentgenowskie, przekazywany jest pacjentowi na płycie lub innym nośniku. Jeśli odbierze go chwilę po badaniu, takie prześwietlenie nie jest opisane. Pacjent najczęściej może poprosić o przygotowanie opisu badania, jednak musi być świadom, że wtedy będzie trzeba poczekać na odbiór wyniku ok. 1–2 dni.

>> Tabletki na uspokojenie, herbatki uspokajające, krople na uspokojenie

Interpretację prześwietlenia czaszki powinien przeprowadzić lekarz zlecający badanie. Tylko specjalista posiadający odpowiednią wiedzę i doświadczenie jest w prawidłowy sposób odczytać wynik.

RTG czaszki – co po badaniu?

Po badaniu RTG czaszki pacjent powinien umówić się na wizytę do lekarza zlecającego badanie lub innego specjalisty, który będzie w stanie je odpowiednio odczytać. Interpretacja wyniku pozwala ustalić dalsze postępowanie i plan ewentualnego leczenia.

>> Tomografia głowy – na czym polega badanie? Wskazania, jak się przygotować. Interpretacja wyniku

RTG czaszki – możliwe powikłania po badaniu

Dawka promieniowania, jaką przyjmuje pacjent podczas pojedynczego badania RTG czaszki, jest stosunkowo niewielka. Oznacza to, że prześwietlenie można uznać za bezpieczne i nieszkodliwe dla organizmu. Jednorazowy rentgen głowy nie niesie za sobą żadnych skutków ubocznych i nie prowadzi do wystąpienia działań niepożądanych w późniejszym czasie.

RTG czaszki – czy można wykonać u kobiety w ciąży?

Nie bez powodu pacjentki w wieku rozrodczym przed badaniem są pytane o to, czy są aktualnie w ciąży. Należy bowiem unikać wykonywania RTG czaszki u kobiet ciężarnych ze względu na ryzyko uszkodzenia płodu. Niestety czasami takie badanie jest zasadne i konieczne, np. ze względu na zagrożenie życia lub trwałej utraty zdrowia. Wtedy konieczne jest potwierdzenie zasadności wykonania badania i podjęcie decyzji o wykonaniu bądź rezygnacji ze zdjęcia RTG czaszki z lekarzem prowadzącym ciążę.

RTG czaszki – czy można wykonać u dzieci?

Jeśli istnieje wskazanie do przeprowadzenia badania rentgenowskiego u dziecka, może ono zostać wykonane. Trzeba jednak ocenić wartość techniczną takiego badania i czy rzeczywiście nie ma innej drogi do uzyskania potrzebnych informacji dotyczących stanu struktur kostnych czaszki. Jak dziecku zostanie zrobione RTG głowy, do książeczki zdrowia powinna zostać wpisana dawka promieniowana otrzymana w trakcie badania.

RTG czaszki – cena

Jeśli mamy skierowanie na rentgen i jesteśmy ubezpieczonym w ramach NFZ, samo badanie jest bezpłatne. Jeśli jednak ktoś nie ma ubezpieczenia lub zależy mu na czasie, może zrobić RTG czaszki w prywatnym ośrodku, jednak wtedy będzie zobowiązany zapłacić za badanie.

Ceny prześwietlenia RTG głowy mogą się różnić w zależności od punktu diagnostycznego. Najczęściej zaczynają się od ok. 60 zł. Jeśli jednak chcemy wykonać kilka zdjęć, koszt może być wyższy. Do tego dochodzi jeszcze kwestia ewentualnego opisu wykonanych badań, za który trzeba dodatkowo zapłacić.

>> Paraliż senny - skąd się bierze i jak sobie radzić?

Prywatne pracowanie rentgenowskie zwykle mają cenniki z wyszczególnionymi cenami poszczególnych badań, z których można pozyskać potrzebne informacje. O cenę można ponadto dopytać osobiście w okienku lub telefonicznie.