Wawrzyn szlachetny (z łac. Laurus nobilis) to roślina wykorzystywana w celach uprawnych, leczniczych, a także w przemyśle kosmetycznym i spożywczym. Nazywana jest także bobkiem, bobkowym drzewem, drzewem laurowym, a jako przyprawa najbardziej znany jest pod nazwą liści laurowych. Mimo że najczęściej wykorzystywany jest właśnie jako dodatek do dań, nadający im wyrazistego smaku i aromatu, ma również wiele właściwości prozdrowotnych, bogaty skład substancji biologicznie czynnych oraz wiele możliwości zastosowania terapeutycznego.
Wawrzyn szlachetny – właściwości lecznicze, działanie, zastosowanie
Wawrzyn szlachetny – jakie ma właściwości?
Wawrzyn szlachetny występuje rodzimie głównie w północnej części Afryki, Europie Południowej i Azji Zachodniej, jednak aktualnie rozprzestrzeniony jest również w wielu innych regionach. Surowcem zielarskim wykorzystywanym w lecznictwie są liście (z łac. Folia Lauri) i owoce (z łac. Fructus Lauri). Są one bogatym źródłem wielu substancji biologicznie aktywnych, które oddziałują na różne aspekty funkcjonowania organizmu. Wśród nich warto wyróżnić flawonoidy, witaminy A, C oraz kwas foliowy, a także związki żywicowe, azotowe, pektyny oraz sole mineralne (potas, magnez, wapń, żelazo). Dodatkowo olejki eteryczne, wyciągi i ekstrakty z liści laurowych zawierają cyneol, geraniol, terpeny oraz gorczyce i garbniki. Wspominane substancje sprawiają, że wawrzyn szlachetny wykazuje właściwości:
- oczyszczające i detoksykujące,
- napotne,
- moczopędne,
- hipotensyjne,
- hipoglikemiczne,
- przeciwbiegunkowe,
- wspomagające trawienie,
- wspierające pracę wątroby,
- zwiększające wydalanie kwasu moczowego,
- żółciopędne, wykrztuśne,
- przeciwzapalne,
- przeciwbakteryjne m.in. w stosunku do gronkowca złocistego opornego na metycylinę (MRSA),
- przeciwgrzybicze,
- hipocholesterolemiczne (obniżające poziom cholesterolu i poprawiające parametry lipidogramu).
>> Wawrzyn szlachetny w produktach
Wawrzyn szlachetny – działanie i wskazania do stosowania
Liście wawrzynu szlachetnego od wieków wykorzystywane są jako przyprawa kuchenna, zwłaszcza do zup, sosów i dań mięsnych. W starożytności uznawano go za roślinę magiczną o nadprzyrodzonych właściwościach oraz symbol bogów, zwycięstwa i chwały. W Grecji wierzono, że obecność liści laurowych w domu ochrania wszystkich domowników przed niefortunnymi zdarzeniami i chorobami. W medycynie ludowej wykorzystywano go na szeroką skalę jako środek wspomagający leczenie wielu chorób i problemów zdrowotnych. Aktualnie brakuje jednak oficjalnych wytycznych dotyczących możliwości jego zastosowania w konkretnych sytuacjach, a dostępne informacje pochodzą głównie z dawnych ksiąg, badań na zwierzętach oraz w modelu in vivo. Za potencjalne wskazania do zastosowania wawrzynu szlachetnego i jego preparatów zalicza się:
- infekcje górnych dróg oddechowych, np. przeziębienie, grypa, zapalenie oskrzeli,
- kaszel,
- zaburzenia gospodarki węglowodanowo-insulinowej (cukrzyca, insulinooporność),
- zatrucia pokarmowe,
- niestrawności,
- biegunka,
- bóle żołądka,
- stany zapalne i podrażnienia jamy ustnej i gardła,
- dna moczanowa,
- kamica nerkowa,
- stany zapalne skóry,
- zmiany trądzikowe,
- choroby reumatyczne,
- łupież,
- grzybica.
>> Która herbata jest najzdrowsza
Preparaty zawierające wawrzyn szlachetny
Wawrzyn szlachetny występuje najczęściej w postaci suszu przeznaczonego do przygotowywania naparów, odwarów i wywarów. Popularny jest również w postaci kropli, olejków eterycznych oraz kapsułek. Wchodzi również w skład niektórych kosmetyków do twarzy i włosów.
Wawrzyn szlachetny – dawkowanie i bezpieczeństwo stosowania
Wawrzyn szlachetny polecany jest zwłaszcza w postaci domowych, doustnych naparów. W celu ich przygotowania należy rozdrobnić ok. 5 g suszonych liści laurowych, zalać je szklanką wrzącej wody i zaparzać pod przykryciem ok. 30 minut. Taki napar można pić w ilości jednej szklanki dziennie, najlepiej małymi porcjami, przy czym całkowity czas trwania kuracji nie powinien przekraczać 5 dni. Napary do picia mogą pomóc zwłaszcza w przypadku problemów trawiennych, bólów reumatycznych oraz dny moczanowej. Można je też wykorzystywać zewnętrznie do przemywania ran, płukania włosów w przypadku występowania łupieżu oraz tonizowania skóry trądzikowej i problematycznej.
Preparaty na bazie wawrzynu szlachetnego w postaci naparów, odwarów, wyciągów, ekstraktów i olejków eterycznych nie powinny być stosowane przez kobiety w ciąży, karmiące piersią oraz dzieci ze względu na brak danych potwierdzających ich całkowite bezpieczeństwo w wymienionych grupach. Ostrożność powinny również zachować osoby przyjmujące leki przeciwzakrzepowe, przeciwcukrzycowe, uspokajające, nasenne, a także w trakcie antybiotykoterapii, ze względu na ryzyko wystąpienia interakcji.
>> Olejki eteryczne – właściwości i zastosowanie
Olejek laurowy, czyli olejek eteryczny wyekstrahowany z wawrzynu szlachetnego, w nadmiernych ilościach może mieć działanie toksyczne i powodować nudności, wymioty, biegunki, a w skrajnych przypadkach nawet krwawienia wewnętrze. Ze względu na brak oficjalnych danych dotyczących maksymalnych, bezpiecznych dawek, przyjmując jakiekolwiek preparaty na bazie wawrzynu szlachetnego, należy bezwzględnie przestrzegać zaleceń producenta, a w przypadku wątpliwości należy skonsultować się z lekarzem.
Wawrzyn szlachetny w Encyklopedii ziół i roślin – podsumowanie
- Wawrzyn szlachetny najbardziej znany jest jako przyprawa (liść laurowy) i wykorzystywany do poprawy smaku dań wytrawnych. Występuje również w postaci suszu, olejków, wyciągów, tabletek i kosmetyków, których stosowanie może wykazywać pozytywny wpływ na funkcjonowanie organizmu.
- Wykazuje właściwości przeciwzapalne, przeciwbakteryjne, moczopędne, żółciopędne, wspomagające trawienie, a także obniżające poziom glukozy we krwi oraz ciśnienie tętnicze. Wykorzystywany jest przy zaburzeniach ze strony przewodu pokarmowego, infekcjach, bólach reumatycznych i dnie moczanowej.
- Przeznaczony jest do stosowania wewnętrznego i zewnętrznego.
