Tasznik pospolity (z łac. Capsella bursa-pastoris) nazywany jest także tobołkiem pastuszym, bydelnikiem, kaszką lub torebką pasterską. Należy do roślin z rodziny kapustowatych (z łac. Brassicaceae). Jego właściwości znane i wykorzystywane są w naturalnym lecznictwie od ponad ośmiu tysięcy lat, a wzmianki o nim pojawiały się już w najstarszych księgach zielarskich. Tasznik pospolity znajduje zastosowanie głównie jako środek przeciwkrwotoczny i przeciwzapalny, przez co wykorzystuje się go w krwawieniach różnego pochodzenia, zarówno wewnętrznie, jak i zewnętrznie.
Tasznik pospolity – właściwości lecznicze, działanie, zastosowanie

Tasznik pospolity – jakie ma właściwości?
Tasznik pospolity pochodzi najprawdopodobniej z rejonu Morza Śródziemnego. Obecnie jest bardzo popularny również w innych krajach. Rośnie głównie na pastwiskach i polach, a przez leśników, rolników i ogrodników uważany jest za jeden z najtrudniejszych do wytępienia chwastów. Tymczasem, może on być bardzo wartościową rośliną leczniczą, a jego właściwości prozdrowotne znane i wykorzystywane są już od ponad ośmiu tysięcy lat. Informacje na jego temat pojawiły się już w najstarszym chińskim zielniku, który pochodzi najprawdopodobniej z 2700 roku przed naszą erą. Według zawartych w nim informacji, tasznik pospolity zaliczony był do tzw. książęcych ziół, wykazujących silne działanie prozdrowotne i wspomagające leczenie wielu chorób. Wzmianki o tym surowcu pojawiają się również w pracach Hipokratesa. Jego zdecydowaną zaletą jest bogaty skład i wysoka zawartość substancji biologicznie czynnych. Tasznik pospolity zawiera m.in.:
- aminy biogenne (m.in. cholinę, acetylocholinę, histaminę),
- aminokwasy (m.in. prolinę, ornitynę, walinę),
- flawonoidy ( m.in. kwercetynę, rutynę, kemferol, luteolinę, hesperetynę),
- kwas fumarowy, chlorogenowy i kumarowy,
- witaminy A, K, C,
- składniki mineralne, zwłaszcza wapń i potas,
- olejki eteryczne,
- alkaloidy,
- kardenolidy,
- flawonole (m.in. rutozyd),
- flawony (m.in. diosminę),
- glukozynolaty, zwłaszcza synyrginę.
Obecność wymienionych substancji w zielu tasznika pospolitego sprawia, że wykazuje on wielokierunkowe działanie na funkcjonowanie organizmu. Badania naukowe oraz medycyna ludowa podkreślają jego właściwości:
- przeciwzapalne,
- przeciwnowotworowe,
- przeciwwrzodowe,
- regenerujące,
- oksytocynopodobne,
- poprawiające przepływ krwi,
- poprawiające krzepliwość krwi,
- moczopędne,
- antyoksydacyjne, zmniejszające negatywne działanie wolnych rodników,
- neroprotekcyjne (ochraniające komórki mózgu i całego układu nerwowego),
- hipotensyjne (obniżające ciśnienie tętnicze krwi),
- wzmacniające mięśnie gładkie macicy.
>> Farmaceuta radzi: 6 ziół, które powinny znaleźć się w każdej kobiecej apteczc
Tasznik pospolity – działanie i wskazania do stosowania
W tradycyjnej medycynie tybetańskiej tasznik pospolity stosowano jako środek przeciwwymiotny oraz wspomagający leczenie chorób płuc, układu nerwowego oraz nerek i dróg moczowych. Z kolei w Europie wykorzystywano go jako lek diuretycznych (zwiększający produkcję moczu), przeciwkrwotoczny i ściągający. Był popularny podczas II wojny światowej, w sytuacjach kiedy dostępność do innych leków była ograniczona. Obecnie według oficjalnych zaleceń głównymi wskazaniami do zastosowania tacznika pospolitego są krwawienia pochodzenia zewnętrznego i wewnętrznego. Mimo że badania naukowe jednoznacznie nie potwierdzają możliwości zastosowania tego surowca w innych problemach, wiele osób kieruje się wskazaniami medycyny ludowej i wykorzystuje go również w innych sytuacjach. Dlatego za potencjalne wskazania do zastosowania tasznika pospolitego i jego preparatów uznaje się:
- obfite miesiączki,
- krwawienia z nosa,
- niewielkie zranienia i skaleczenia skóry,
- nadciśnienie tętnicze,
- stany zapalne dróg moczowych i pęcherza moczowego,
- zespół napięcia przedmiesiączkowego,
- nieregularne cykle menstruacyjne,
- oparzenia, odleżyny,
- żylaki, hemoroidy,
- zapalenie gruczołu krokowego (prostaty).
>> Produkty zawierające w swoim składnie Tasznik pospolity
Tasznik pospolity – dawkowanie
Przetwory z ziela tasznika pospolitego przeznaczone są do stosowania zewnętrznego i wewnętrznego. Najczęściej przygotowuje się domowe napary poprzez zalanie od 1 do 5 g surowca szklanką gorącej wody i zaparzanie pod przykryciem przez ok. 10 minut. Taki napar uważany jest za bezpieczny w ilości 2-4 szklanek dziennie, przy czym dawka suszu tasznika użytego na przygotowanie jednej porcji nie powinna przekraczać 5 g, a dobowa – 30 g. W przypadku stosowania jakichkolwiek aptecznych preparatów zawierających wyciągi lub ekstrakty z tasznika należy bezwzględnie przestrzegać zaleceń producentów dotyczących dawkowania i czasu trwania kuracji.
Tasznik pospolity – przeciwwskazania i możliwe skutki uboczne
Tasznik pospolity i jego preparaty nie powinny być stosowane przez kobiety w ciąży, karmiące piersią oraz dzieci poniżej 12 roku życia, ze względu na brak wystarczających dowodów potwierdzających jego wykorzystanie w wymienionych grupach. Brakuje jednoznacznych danych na temat działań niepożądanych i skutków ubocznych wywołanych jego przyjmowaniem, prawdopodobnie mogą jednak zwiększać ryzyko powstawania woli tarczycowych oraz wykazywać działanie poronne. Nie jest również jasne, czy tasznik pospolity wchodzi w interakcje z innymi lekami, suplementami czy preparatami ziołowymi. Dlatego w przypadku stosowania jakiejkolwiek farmakoterapii zaleca się konsultację lekarską przed rozpoczęciem kuracji.
Tasznik pospolity w Encyklopedii ziół i roślin – podsumowanie
- Tasznik pospolity występuje głównie w postaci suszonego ziela, przeznaczonego do przygotowywania domowych naparów.
- Wykazuje właściwości przeciwkrwotoczne, obniżające ciśnienie krwi, przeciwzapalne. Stosowany jest głównie w przypadku występowania krwawień wewnętrznych i zewnętrznych np. obfitych miesiączek, krwawień z nosa, uszkodzeń skóry czy krwawień z przewodu pokarmowego.
- Przeznaczony jest do stosowania wewnętrznego (w postaci naparów do picia) i zewnętrznego (w postaci naparów do przemywania skóry).