Ślaz dziki – właściwości lecznicze, działanie, zastosowanie

Ślaz dziki – jakie ma właściwości?

Ślaz dziki rodzimie występował w Europie, Azji oraz północnej części Afryki, jednak aktualnie jest rozpowszechniony już na całym świecie (z wyłączeniem Antarktydy). W Polsce zasiedla głównie tereny nizinne. Znany jest głównie jako roślina ozdobna, dawniej wykorzystywany był również jako jarzyna, z której przygotowywano zupy, sałatki i surówki. Ślaz dziki jest również bardzo doceniany w naturalnym lecznictwie ponieważ ma bogaty skład i pozytywny wpływ na organizm. Najprawdopodobniej jego walory zdrowotne znane i wykorzystywane były już w 550 roku p.n.e.

Surowcem lekarskim ślazu dzikiego są kwiaty (z łac. Malvae sylvestris flos ) oraz liście (z łac. Malvae folium) zrywane od czerwca do sierpnia. Charakteryzują się wysoką zawartością substancji śluzowych (od 0,5% do 6%), a także glikozydów antocyjanowych, malwiny, kwasów organicznych (m.in. malonowego, ferulowego, salicylowego), fitosteroli i soli mineralnych.

Wymienione związki sprawiają, że ślaz dziki wykazuje właściwości:

• osłaniające,
• zmiękczające,
• przeciwzapalne,
• powlekające,
• łagodzące podrażnienia,
• przeciwkaszlowe,
• przeciwbakteryjne zwłaszcza w stosunku do Staphylococcus aureus i Helicobacter pylori,
• hepatoprotekcyjne (ochraniające komórki wątroby przed uszkodzeniami).

Za działanie powlekające odpowiadają przede wszystkim substancje śluzowe, które tworzą na błonach śluzowych ochraniającą je warstwę przez co łagodzą podrażnienia, ból i chrypę. Z kolei glikozydy antocyjanowe mają działanie antyoksydacyjne i przeciwzapalne przez co wspierają organizm w procesie zdrowienia oraz wspomagają procesy immunologiczne.

>> Produkty zawierające Ślaz dziki

Wstępne badania naukowe sugerują również potencjalne przeciwnowotworowe właściwości ślazu dzikiego, dzięki czemu mógłby być w przyszłości wykorzystywany jako środek wspomagający profilaktykę i leczenie onkologiczne. Kwestie te wymagają jednak dalszych badań.

Ślaz dziki – działanie i wskazania do stosowania

Ślaz dziki od wielu lat stosowany jest przede wszystkim w stanach zapalnych i infekcjach górnych dróg oddechowych, zwłaszcza tych objawiających się suchym kaszlem, chrypką i katarem. Dawniej wykorzystywano go również jako środek wspomagający przy zaparciach (zarówno doustnie, jak i w postaci lewatywy), chorobie wrzodowej żołądka i dwunastnicy, a także w ramach ogólnego wsparcia procesów trawienia i funkcjonowania przewodu pokarmowego. Ślaz dziki można stosować również zewnętrznie w postaci okładów lub kąpieli, które działają łagodząco i regenerująco na skórę, dzięki czemu wspomagają leczenie i gojenie ran, wrzodów, egzemy czy innych zmian skórnych. Niektóre badania mówią również o możliwości zastosowania ślazu dzikiego w profilaktyce i leczeniu osteoporozy ze względu na pozytywny wpływ na osteoblasty kości.

>> Zioła na przeziębienie i kaszel - które wybrać?

Szarłat wyniosły – dawkowanie

W celach leczniczych najczęściej wykorzystuje się napar z suszonych kwiatów i/lub liści ślazu dzikiego. Aby go przygotować wystarczy wsypać do dużego kubka 1-2 łyżki surowca, zalać ok. 350 ml wrzącej wody i odstawić pod przykryciem na ok. 15 minut. Po upływie tego czasu napar należy odcedzić i można go wypijać 3 razy dziennie po 1/3 szklanki na porcję (najlepiej po jedzeniu). Można go stosować również jako płukankę na gardło czy dodatek do kąpieli. Aktualne rekomendacje, jako bezpieczną i wystarczającą do osiągnięcia celów zdrowotnych, dawkę ślazu dzikiego określają 5 g suszu. W przypadku stosowania innych preparatów, np. wyciągów czy ekstraktów, należy bezwzględnie przestrzegać zaleceń producenta dotyczących dawkowania, a w przypadku wątpliwości należy skonsultować się z lekarzem.

>> Farmaceuta radzi: 6 ziół, które powinny znaleźć się w każdej kobiecej apteczce

Ślaz dziki – przeciwwskazania i możliwe skutki uboczne

Ślaz dziki uważany jest za stosunkowo bezpieczną roślinę leczniczą i do tej pory nie stwierdzono występujących skutków ubocznych związanych z jego przyjmowaniem. Nie powinien być stosowany w przypadku alergii lub nadwrażliwości na rośliny z rodziny Malva, nie poleca się go również kobietom w ciąży i karmiącym piersią ze względu na brak pewności dotyczących jego bezpieczeństwa i braku negatywnych konsekwencji dla matki i dziecka.

Ze względu na działanie powlekające i osłaniające oraz wysoką zawartość substancji śluzowych ślaz dziki i jego preparaty mogą wiązać się z obniżeniem wchłaniania innych leków, suplementów czy ziół wchłanianych w żołądku. Dlatego w przypadku przyjmowania jakiejkolwiek terapii zaleca się konsultację lekarską oceniającą potencjalne korzyści i zagrożenia.

Ślaz dziki w Encyklopedii ziół i roślin – podsumowanie

• Ślaz dziki, zwany też malwą leśną, występuje głównie w postaci suszu z kwiatów i liści, które stanowią wartościowy surowiec lekarski.
• Wykazuje właściwości powlekające i osłaniające ze względu na wysoką zawartość substancji śluzowych, a także przeciwzapalne, antyoksydacyjne i przeciwbakteryjne. Dlatego stosowany jest głównie w infekcjach górnych dróg oddechowych, ale również przy zaburzeniach ze strony przewodu pokarmowego.
• Przeznaczony jest do stosowania wewnętrznego, jak i zewnętrznego w postaci naparów, odwarów, płukanek i kąpieli.