USG grasicy jest prostym i szybkim badaniem, wykonywanym w obrębie śródpiersia. Jego wyniki pozwalają wykryć nieprawidłowości w obrębie grasicy – gruczołu, który wraz ze śledzioną i migdałkami wchodzi w skład układu limfatycznego, współodpowiedzialnego m.in. za odporność organizmu. W badaniu ultrasonograficznym widoczne są zmiany powstałe na skutek chorób nowotworowych, autoimmunologicznych oraz miastenii.
USG grasicy – jakie schorzenia pozwala wykryć? Przebieg i przygotowanie do badania

Na czym polega USG grasicy?
Grasica jest gruczołem, który znajduje się w śródpiersiu górnym. Ma ogromne znaczenie dla odporności w dzieciństwie, jednak po zakończeniu dojrzewania z reguły się zmniejsza i wypełnia tkanką tłuszczową. Ze względu na to osoby dorosłe bardzo rzadko dostają skierowanie na badanie ultrasonograficzne tego narządu. Nieprawidłowości grasicy z reguły wykrywa się w trakcie USG klatki piersiowej i śródpiersia, gdy pacjent zgłasza dolegliwości bólowe w tym obszarze.
USG grasicy jest bezbolesne i nieinwazyjne. Do diagnozowanego obszaru przyłożona zostaje głowica ultrasonografu, która emituje fale dźwiękowe, niesłyszalne dla ludzkiego ucha. Przechodząc przez różne struktury, ulegają odbiciu i wracają do głowicy. Mechanizm ten można zaobserwować na ekranie urządzenia w postaci czarno-białych zdjęć.
W trakcie badania USG grasicy najczęściej wykrywane są:
- tzw. przetrwała grasica – charakteryzuje się powiększeniem gruczołu na skutek choroby lub brak zaniku w okresie dorosłym,
- grasiczaki – złośliwe lub niezłośliwe guzy nowotworowe,
- miastenia.
Wygląd zdrowego gruczołu jest na tyle unikalny, że nie można go pomylić z obrazem atypowym. Prawidłowa grasica daje unikalny wzór echa.
>> USG trzustki – co wykrywa i kiedy je wykonać? Przebieg i przygotowanie do badania
USG grasicy – kiedy należy wykonać badanie?
Choroby grasicy z reguły dają objawy nieswoiste. Najczęstszym wskazaniem do wykonania badania tego gruczołu są niezdiagnozowane dolegliwości w klatce piersiowej i obrębie szyi. Zaleceniem do wykonania USG są również objawy wskazujące na miastenię, tj. chroniczne osłabienie i zmęczenie mięśni, zwłaszcza twarzy, przełyku czy powiek. Również symptomy grasiczaka mogą skłaniać specjalistę do diagnostyki grasicy. Do najczęściej występujących należą:
- uporczywy kaszel,
- ból w klatce piersiowej,
- problemy z oddychaniem,
- obrzęk szyi, głowy lub twarzy,
- trudności w połykaniu,
- zawroty głowy,
- brak apetytu i utrata wagi.
USG grasicy – jak się przygotować?
Proste badanie USG grasicy nie wymaga specjalnego przygotowania. Jego wynik w żaden sposób nie zależy od prowadzonego stylu życia lub spożywanej diety.
W przypadku wykrycia guza na grasicy niezbędna może okazać się biopsja, która jest wykonywana pod kontrolą ultrasonografu. Metoda polega na zlokalizowaniu gruczołu poprzez badanie USG, a następnie przy użyciu cienkiej igły, pobraniu materiału do badań. Do tego pobrania należy się przygotować. Na kilka dni wcześniej należy odstawić leki przeciwzakrzepowe, ewentualnie zmodyfikować ich dawkę po konsultacji z lekarzem.
>> Zakrzepica żył głębokich – jak rozpoznać, jak leczyć?
Jak przebiega badanie USG grasicy?
USG grasicy trwa kilkanaście minut i z reguły nie powoduje u pacjenta żadnych niedogodności. Po jego zakończeniu lekarz wykonujący przekazuje pacjentowi wyniki w postaci zdjęć i szczegółowego opisu.
W trakcie badania pacjent leży na plecach z odsłoniętą klatką piersiową i szyją. Lekarz przeprowadzający badanie przesuwa głowicę posmarowaną specjalnym żelem, co może wiązać się z nieprzyjemnym odczuciem chłodu. Aby dokładnie zobrazować gruczoł, urządzenie jest przykładane nadmostkowo, przymostkowo oraz na sam mostek. W przypadku nieprawidłowego położenia narządu niezbędna jest diagnoza przez szyję.
>> Leki przeciwzakrzepowe, preparaty na zakrzepicę
USG grasicy – interpretacja wyniku
W trakcie badania USG grasicy najczęściej można wykryć powiększenie tego gruczołu, które wraz ze wzmożeniem jej czynności może wskazywać na:
- niedokrwistość aplastyczną,
- nadczynność tarczycy,
- układowy toczeń trzewny.
Inną częstą chorobą, którą można wykryć w trakcie badania USG, jest grasiczak (choruje na niego ok. 1,5 mln osób rocznie). Jest to nowotwór obejmujący swoim zasięgiem jedynie gruczoł (niezłośliwy) lub naciekający na inne narządy, np. płuca (grasiczak złośliwy).
Wykrycie jakichkolwiek nieprawidłowości w obrazie USG grasicy powinno skłonić do pogłębienia diagnozy i jak najszybszego włączenia odpowiedniej terapii.
USG grasicy – postępowanie po badaniu
Powiększona grasica, która powoduje negatywne skutki (np. miastenię), lub zmiany nowotworowe w jej obrębie są wskazaniem do usunięcia całego gruczołu. W przypadku grasiczaka niezbędne może być również włączenie radioterapii oraz chemioterapii. O tym, jaka forma leczenia będzie najlepsza dla pacjenta, decyduje lekarz specjalista.
>> Leczenie i dieta w chorobie Hashimoto
USG grasicy – możliwe skutki uboczne
Podobnie jak inne badania USG ultrasonografia grasicy nie powoduje praktycznie żadnych skutków ubocznych. Fale emitowane przez głowicę urządzenia nie wywierają negatywnego skutku na ludzki organizm, nie kumulują się. Dlatego też badanie można bezpiecznie powtarzać tak często, jak będzie to konieczne.
USG grasicy – czy można wykonać u kobiet w ciąży?
Podobnie jak inne badania USG również ultrasonografia grasicy może być bezpiecznie wykonywana w ciąży. Funkcja tego gruczołu w czasie przebiegu ciąży została w ostatnich latach ponownie zbadana. Odkryto, że w wyniku działania hormonów ciążowych grasica ulega ponownej aktywacji. Wpływa na układ odpornościowy matki, skutkując mniejszym prawdopodobieństwem wystąpienia poronień. Reguluje również metabolizm, dzięki czemu spada ryzyko powikłania ciąży (zmniejsza się m.in. prawdopodobieństwo cukrzycy ciążowej).
Z uwagi na to, że grasica pełni tak wiele funkcji w czasie ciąży, należy diagnozować wszelkie nieprawidłowości w jej obrębie. W takim przypadku USG jest narzędziem bezpiecznym, dokładnym i szybkim do przeprowadzenia.
USG grasicy – czy można wykonać u dzieci?
Badanie USG grasicy należy do pakietu badań prenatalnych. Gruczoł u płodu i małego dziecka jest znacznie większy niż u dorosłego i pełni dużo ważniejsze role. Zanik lub jego niedorozwój powoduje, że dziecko rodzi się z obniżeniem odporności zagrażającym jego życiu.
Wskutek dynamicznego rozwoju dziecka grasica może ulec okresowemu powiększeniu. O ile stan nie wpływa na utrudnienie oddychania oraz nie daje innych negatywnych skutków, rodzic powinien jedynie kontrolować jej wielkość poprzez wykonywanie kolejnych badań USG.
Wskazaniem do wykonania USG grasicy u dziecka są również niepokojące objawy, które mogą wskazywać na guzki tego narządu.
>> USG tkanek miękkich – jakie tkanki podlegają badaniu? Kiedy je wykonać i na czym polega?
USG grasicy – cena badania
W przypadku, gdy lekarz ma podejrzenia dotyczące prawidłowego funkcjonowania grasicy, wystawi skierowanie na USG tego gruczołu, które będzie w pełni refundowane – choć narząd ten bada się stosunkowo rzadko. Jeżeli jednak pacjent będzie chciał wykonać badanie w gabinecie prywatnym, musi liczyć się z wydatkiem 100-200 złotych.
- Pacho R., Bestry I., Diagnostyka obrazowa śródpiersia dla oceny grasicy, Polski Przegląd Neurologiczny, 2008 r.
- Budlewski T., Franek E., Diagnostyka obrazowa chorób tarczycy, Choroby serca i naczyń, tom 6 nr 1, 2009.