Tomografia komputerowa jamy brzusznej – na czym polega badanie? Wskazania, jak się przygotować

Na czym polega tomografia komputerowa jamy brzusznej?

Podczas badania tomografem komputerowym powstają przekrojowe obrazy ciała, które dostarczają bardziej szczegółowych informacji niż zwykłe prześwietlenie rentgenowskie. To znacznie dokładniejsze badanie niż RTG, ponieważ obrazuje nie tylko kości, ale też tkanki miękkie czy naczynia krwionośne.

W trakcie TK jamy brzusznej pacjent leży w maszynie przypominającej tunel, a jej wnętrze się obraca. W trakcie tych obrotów wykonywana jest seria zdjęć rentgenowskich pod różnymi kątami. Zdjęcia te są następnie przesyłane do komputera, gdzie są łączone celem stworzenia obrazów ciała, także w trójwymiarze.

Wskazania do wykonania tomografii komputerowej jamy brzusznej

Tomografia komputerowa jamy brzusznej umożliwia szczegółowe zobrazowanie takich narządów jak wątroba, trzustka, śledziona, jelita i pęcherz moczowy. Najważniejszym wskazaniem do jej wykonania jest więc podejrzenie występowania nowotworu w obrębie wymienionych narządów. Zatem lekarz może zlecić to badanie w przypadku chęci określenia rozległości nacieków nowotworowych, ale też zapalnych na ścianach narządów jamy brzusznej.

>> USG trzustki - wskazania, jak się przygotować?

Pozostałe wskazania do przeprowadzenia TK jamy brzusznej to:

• krwawienia z układu pokarmowego;
• choroby nerek (np. kamica nerkowa, zwapnienie nerek, stany zapalne nerek);
• zakrzepica żył wątrobowych;
• zapalenie trzustki;
• zapalenie uchyłków jelita grubego;
• zapalenie wyrostka robaczkowego;
• niedrożność przewodu pokarmowego;
• urazy jamy brzusznej;
• przewlekłe objawy o nieznanej etiologii, np. bóle brzucha, utrata wagi i niedokrwistość.

>> Objawy zakażenia pasożytami jelitowymi

Przeciwwskazania do wykonania tomografii komputerowej jamy brzusznej

Badanie TK jamy brzusznej nie u każdego może zostać przeprowadzone. Do najważniejszych przeciwwskazań należą:

• skaza krwotoczna;
• uczulenie na środki kontrastowe;
• klaustrofobia;
• ciąża.

Tomografia komputerowa jamy brzusznej – jak się przygotować?

Zalecenia dotyczące przygotowania do badania TK jamy brzusznej przekazywane są pacjentowi podczas rejestracji na badanie. Do najważniejszych należą:

• pozostanie na czczo na 4–6 godzin przed badaniem;
• dbanie o odpowiednie nawodnienie na 1–2 dni przed badaniem poprzez picie dużych ilości wody niegazowanej;
• wykonanie badania poziomu kreatyniny (wynik ponad lub poniżej normy stanowi przeciwwskazanie do wykonania badania);
• wypicie 1,5 litra wody niegazowanej ok. 2 godziny przed badaniem i pozostanie z pełnym pęcherzem na czas badania.

Jak przebiega badanie tomografii komputerowej jamy brzusznej?

Badanie TK jamy brzusznej może, ale nie musi wymagać podania kontrastu. Jeśli konieczne jest jego zastosowanie, pacjent musi go wypić przed badaniem.

>> Rezonans magnetyczny głowy – na czym polega badanie? Wskazania, jak się przygotować

W trakcie tomografii pacjent leży nieruchomo na stole, który przesuwa się w taki sposób, że jego jama brzuszna jest otoczona przez pierścień urządzenia. Stół przesuwa się bardzo powoli o maksymalnie kilkanaście centymetrów. Tomografia komputerowa jamy brzusznej trwa do kilkudziesięciu minut. Wszelkie problemy należy na bieżąco zgłaszać osobie przeprowadzającej badanie.

Tomografia komputerowa – interpretacja wyniku

Otrzymałeś wynik badania tomograficznego i nie rozumiesz znajdujących się w jego opisie medycznych sformułowań? Przedstawiamy krótkie wyjaśnienie najczęściej występujących określeń używanych w opisach wyników TK jamy brzusznej:

• obszar hipodensyjny – określenie to zwykle wskazuje na występowanie nowotworowych zmian litych takich jak naczyniaki, torbiele czy ropnie, ale też raki oraz łagodne guzy;
• obszar hiperdensyjny – oznacza to, że w jamie brzusznej występują zmiany uwapnione, np. zwapniałe węzły chłonne, złogi wapnia w tętnicach, złogi w drogach moczowych i żółciowych oraz nowotwory np. kostniaki, ale też świeżo wynaczyniona krew (krwiaki);
• naciek narządowy – wskazuje na zaawansowane stadium nowotworu (bardzo złe rokowania);
• wątroba o obniżonym współczynniku osłabienia – zwykle oznacza stłuszczenie wątroby, którego przyczyną może być choćby zła dieta lub przyjmowanie niektórych leków;
• zmiana ogniskowa – może to być np. guz lity lub torbiel, co oznacza, że rozpoznana zmiana może być zarówno złośliwa, jak i łagodna;
• powiększone węzły chłonne – przyczyną powiększenia się węzłów chłonnych może być toczący się w organizmie proces zapalny lub przerzutowe komórki nowotworowe;
• poszerzone drogi żółciowe – doprowadzić do tego może nowotwór dróg żółciowych, przewlekły stan zapalny lub kamica żółciowa przewodowa;
• poszerzona aorta brzuszna – najczęściej wskazuje na tętniak aorty brzusznej;
• poszerzony przewód Wirsunga – przyczyną może być przewlekłe lub ostre zapalenie trzustki oraz przewodowa kamica żółciowa;
• rozdęte pętle jelitowe – w jamie brzusznej może występować przeszkoda (np. nowotwór) utrudniająca pasaż treści jelitowej;
• nerki o nierównych zarysach – obraz wskazuje na przebyte stany zapalne, widoczny np. w przewlekłym odmiedniczkowym zapaleniu nerek;
• trzustka o niejednorodnej strukturze – może sugerować proces rozrostowy, jak również zmianę wrodzoną;
• skróty: npl, ca – często znajdują się w opisach w przypadku podejrzenia zmiany złośliwej.

Dokładną interpretację wyniku badania TK jamy brzusznej należy jednak pozostawić lekarzowi.

Tomografia komputerowa jamy brzusznej – co po badaniu?

Po TK bez kontrastu pacjent może od razu udać się do domu, natomiast po badaniu z kontrastem powinien jeszcze chwilę posiedzieć w punkcie diagnostycznym. Na wynik tomografii czeka się od kilku dni do nawet 3 tygodni. Później należy go odebrać i udać się z nim na konsultację lekarską.

Tomografia komputerowa jamy brzusznej – czy można wykonać u kobiety w ciąży?

Tomografia komputerowa jamy brzusznej nie powinna być robiona w czasie ciąży, szczególnie w pierwszym trymestrze. Dopuszcza się możliwość jej przeprowadzeniu w drugim lub trzecim trymestrze w stanach zagrożenia życia albo zdrowia po wcześniejszej konsultacji z ginekologiem.

Tomografia komputerowa jamy brzusznej – czy można wykonać u dzieci?

Badanie TK jamy brzusznej, jeśli tylko istnieją ku temu wskazania, można robić u dzieci w każdym wieku. Małym pacjentom często aplikuje się środek uspokajający, a niekiedy stosuje znieczulenie ogólne.

Tomografia komputerowa jamy brzusznej – cena

Osoby ubezpieczone w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia mogą wykonać TK jamy brzusznej za darmo. Zrobienie badania w prywatnym ośrodku może kosztować od 400 (bez kontrastu) do 700 zł (z kontrastem).

>> Tabletki na wątrobę, kapsułki, herbatki na wątrobę

>>