Rezonans magnetyczny kręgosłupa – na czym polega badanie? Wskazania, jak się przygotować

Na czym polega rezonans magnetyczny kręgosłupa?

Rezonans magnetyczny, w skrócie RM, (z ang. MRI – magnetic resonance imaging) jest nieinwazyjną i bezpieczną metodą obrazowania ciała człowieka. W przypadku kręgosłupa umożliwia dokładną ocenę składających się na niego elementów kostnych, jego tkanek miękkich oraz rdzenia kręgowego.

Urządzenie wykorzystuje silne pole magnetyczne, fale radiowe i komputer do uzyskania obrazów ciała ludzkiego. Bazuje na właściwościach magnetycznych cząsteczek wody występujących w organizmie człowieka, a ściślej mówiąc protonów w jądrach wodoru. Gdy ciało znajduje się w obszarze działania pola magnetycznego, protony ulegają uporządkowaniu, a jak zaczynają na nie oddziaływać fale radiowe, zmieniają swój stan i oddają energię, emitując fale o jednakowej częstotliwości (rezonans). Fale są odbierane przez czujniki, a następnie przetwarzane na trójwymiarowy obraz kręgosłupa.

>> Rezonans magnetyczny głowy – na czym polega badanie? Wskazania, jak się przygotować

Wskazania do wykonania rezonansu magnetycznego kręgosłupa

Wśród najczęstszych wskazań do zrobienia rezonansu magnetycznego kręgosłupa są nawracające lub przewlekłe bóle pleców, mrowienie i drętwienie kończyn oraz wszelkie problemy z układem ruchu, których źródła nie udało się znaleźć przy pomocy innych badań diagnostycznych, np. prześwietlenia rentgenowskiego. Pozostałe wskazania to m.in.:

• urazy kręgosłupa;
• uszkodzenie rdzenia kręgowego;
• zapalenie rdzenia kręgowego;
• nieprawidłowości w budowie naczyń;
• guzy nowotworowe rdzenia, kanału kręgowego i kręgów;
• proces rozrostowy wewnątrzkanałowy,
• zmiany naczyniopochodne;
• choroby neurodegeneracyjne;
• nowotwór serca;
• trudne do zdiagnozowania zaburzenia neurologiczne;
• choroby otępienne (np. choroba Alzheimera).

Do wykonania MRI kręgosłupa niezbędne jest skierowanie od lekarza.

>> Bóle kręgosłupa, bóle mięśni, stłuczenia – kiedy stosować plastry przeciwbólowe?

Przeciwwskazania do wykonania rezonansu magnetycznego kręgosłupa

Niestety zrobienie rezonansu kręgosłupa nie u każdego jest możliwe. Istnieje kilka przeciwwskazań, przez które badanie mogłoby zagrozić bezpieczeństwu pacjenta. Do najważniejszych przeciwwskazań do wykonania MRI kręgosłupa należą:

• wszczepiony rozrusznik serca lub implant ślimakowy;
• metalowe elementy w ciele takie jak endoproteza stawu biodrowego, płytki i gwoździe stabilizujące złamania, zastawki wykorzystywane w leczeniu wodogłowia, metalowe klipsy stosowane w operacjach tętniaków mózgu;
• metalowe opiłki w ciele związane np. z postrzałami, urazami lub pracą w szkodliwych warunkach.

Metalowe elementy w ciele pacjenta są przeciwwskazaniem do zrobienia rezonansu, ponieważ wytwarzanie w trakcie badania silne pole magnetyczne może doprowadzić do przemieszczania obiektów wrażliwych na jego działanie, co mogłoby mieć negatywny wpływ na zdrowie.

Innym przeciwwskazaniem do MRI kręgosłupa jest też nadwrażliwość na gadolinowe środki kontrastujące. Dotyczy to jednak wyłącznie osób, które mają mieć robione badanie z kontrastem.

>> ß-globuliny – kiedy należy wykonać badanie? Normy, wskazania, przygotowanie

Rezonans magnetyczny kręgosłupa – jak się przygotować?

Dokładne zalecenia dotyczące odpowiedniego przygotowania do badania rezonansem są przekazywane pacjentowi przy rejestracji podczas ustalania terminu. Różnią się nieco w zależności od tego, czy rezonans ma być z kontrastem, czy też bez.

MRI bez kontrastu zasadniczo nie wymaga specjalnego przygotowania. W przypadku badania z podaniem środka kontrastowego pacjent powinien pozostać na czczo na co najmniej 6 godzin przed badaniem. Nie ma natomiast ograniczeń, jeśli chodzi o picie płynów. Przy badaniu z kontrastem pacjent powinien ponadto wcześniej wykonać badanie stężenia kreatyniny oraz poziomu eGFR, co ma na celu ocenę stanu nerek.

>> Ból nerek – przyczyny i objawy bólu nerek. Profilaktyka chorób nerek

Jak przebiega rezonans magnetyczny kręgosłupa?

Pacjent powinien przybyć na badanie RM odpowiednio wcześniej, aby móc na spokojnie dopełnić wszystkich formalności. Zjawienie się co najmniej kilkadziesiąt minut przed dokładną godziną badania dotyczy szczególnie osób, które mają mieć podany środek kontrastujący. Jest on podawany dożylnie przy pomocy wenflonu. W niektórych przypadkach podaje się go dopiero w trakcie badania, na pewnym etapie.

W zależności od typu urządzenia, którym przeprowadzane jest badanie, czas jego trwania może wynieść od kilkunastu do kilkudziesięciu minut (max. 1,5 godziny). Pacjent może pozostać w ubraniu, powinien jednak zdjąć wszystkie metalowe przedmioty i biżuterię.

Gdy pacjent będzie już gotowy do badania, zostanie poproszony o położenie się na wysuwanym stole w centrum skanera rezonansu. Gdy przyjmie odpowiednią pozycję, będzie poproszony o nieruszanie się przez cały czas trwania badania. W razie jakichkolwiek problemów zapewniony jest stały kontakt z personelem medycznym przez mikrofon i kamerę.

>> Jak prawidłowo mierzyć ciśnienie i jaki ciśnieniomierz wybrać?

Rezonans magnetyczny kręgosłupa – interpretacja wyniku

Samodzielna interpretacja wyniku badania MRI kręgosłupa jest trudna, a w większości przypadków wręcz niemożliwa. Dlatego właśnie zadanie to należy do lekarza, który posiada w tym zakresie wiedzę i doświadczenie. Z wynikiem rezonansu należy zatem udać się na konsultację ze specjalistą.

Rezonans magnetyczny kręgosłupa – co po badaniu?

W przypadku badania rezonansem bez środka kontrastującego pacjent od razu po nim może wrócić do domu. W przeciwnym razie powinien odczekać jeszcze ok. 30 minut, pozostając przez cały ten czas pod kontrolą personelu medycznego.

Rezonans magnetyczny kręgosłupa – czy można wykonać u kobiety w ciąży?

Ciąża nie jest przeciwwskazaniem do wykonania rezonansu magnetycznego kręgosłupa. Robienie badania nie jest jednak zalecane u kobiet w I trymestrze ciąży. Może ono za to odbyć się w II lub III trymestrze. Zawsze wcześniej warto odbyć konsultację z lekarzem prowadzącym ciążę.

Rezonans magnetyczny kręgosłupa – czy można wykonać u dzieci?

Rezonans magnetyczny kręgosłupa jest badaniem bezpiecznym dla dzieci i może być wykonywany w każdym wieku. Nie stanowi bowiem zagrożenia dla zdrowia. W razie strachu przed badaniem małemu pacjentowi mogą zostać zaaplikowane leki uspokajające, badanie może odbyć się także pod narkozą. Ewentualne wątpliwości dotyczące rezonansu kręgosłupa u dziecka można omówić z pediatrą.

Rezonans magnetyczny kręgosłupa – cena

Cena rezonansu magnetycznego kręgosłupa robionego prywatnie zależy w dużej mierze od liczby badanych odcinków, a także od tego, czy ma zostać podany kontrast, czy też nie. Koszt badania MRI kręgosłupa wynosi najczęściej od 350 do 600 zł.