Noradrenalina jest organicznym związkiem chemicznym wytwarzanym razem z adrenaliną przez zakończenia nerwowe układu współczulnego. Nazywana również norepinefryną zwiększa pobudzenie i czujność w sytuacjach stresowych, uruchamiając reakcję walki lub ucieczki. Hormon usprawnia również zapamiętywanie i przypominanie przyswojonych wcześniej informacji. Jakie są skutki niedoboru noradrenaliny w organizmie? Niskie stężenie hormonu może towarzyszyć tachykardii, niedociśnieniu, zaburzeniom nastroju i zaburzeniom snu. Zaniżony poziom prowadzi również do trudności z koncentracją i zwiększonego zmęczenia w ciągu dnia.
Noradrenalina – na czym polega badanie? Normy, wskazania, przygotowanie
Czym jest noradrenalina?
Noradrenalina jest organicznym związkiem chemicznym z grupy katecholamin, wydzielanym w rdzeniowej części nadnerczy i miejscu sinawych. Substancja wytwarzana jest razem z adrenaliną, odpowiedzialną za pobudzanie organizmu w warunkach zwiększonego stresu. Zadanie noradrenaliny jest takie samo – mobilizacja ciała i mózgu do działania. Zmniejszone wydzielanie hormonu ma miejsce podczas snu, kiedy organizm jest w stanie odpoczynku. Podczas czuwania jej stężenie zwiększa się o 180%. Najwyższy poziom noradrenaliny obserwowany jest podczas niebezpieczeństwa, w sytuacjach stresowych. Hormon uruchamia w tym momencie reakcję walki bądź ucieczki.
Noradrenalina – zastosowanie w organizmie
Podstawowym zadaniem noradrenaliny jest pobudzanie organizmu w sytuacjach stresowych, poprzez uruchamianie reakcji walki lub ucieczki. Nie jest to jednak jedyne zastosowanie hormonu. Norepinefryna umożliwia koncentrację, zapamiętywanie i następnie przypominanie przyswojonych informacji. Zwiększone wydzielanie hormonu zwiększa niepokój, co w skrajnych przypadkach może prowadzić do zaburzeń lękowych.
Jaki wpływ ma noradrenalina na układ współczulny? Hormon przyspiesza rytm serca i zwiększa ciśnienie krwi, co uwalnia zmagazynowaną w organizmie glukozę. Cukier zwiększa z kolei dopływ krwi do mięśni szkieletowych i redukuje jej dopływ do układu trawiennego. W sytuacjach stresowych aktywność motoryczna w przewodzie pokarmowym jest zahamowana.
>> Wstrząs anafilaktyczny – czy jest niebezpieczny? Przyczyny i objawy anafilaksji
Noradrenalina – stosowana jako lekarstwo
Noradrenalina podawana jest na niskie ciśnienie krwi oraz dolegliwości ze strony układu krążenia. Hormon wykazuje również skuteczność przeciw depresji sezonowej, ADHD i innym zaburzeniom psychicznym. Leki beta-adrenolityczne podawane są na takie schorzenia jak jaskra i migrena.
>> Niedociśnienie - przyczyny, objawy. Leczenie hipotonika
Noradrenalina – kiedy należy wykonać badanie?
Badanie noradrenaliny nie jest wykonywane rutynowo tak jak morfologia krwi. Oznaczenie hormonu w większości przypadków wykonywane jest równolegle z pozostałymi katecholaminami. Wskazaniem do badania jest podejrzenie guza produkującego epinefrynę, odpowiedzialnego za zwiększone ciśnienie tętnicze. Test powinien być zlecony po zaobserwowaniu objawów guza chromochłonnego nadnerczy. Należą do nich:
- bóle głowy,
- nagła utrata masy ciała,
- blady odcień skóry,
- napadowe ciśnienie tętnicze,
- zlewne poty,
- zaburzenia rytmu serca,
- nudności i wymioty,
- zaparcia.
Badanie pozwala również na skuteczne monitorowanie leczenia wspomnianego guza i diagnozę nawrotów choroby. Pomiar stężenia hormonu jest wskazany w przypadku osób z obciążonym wywiadem rodzinnym. Badanie zaleca się po zaobserwowaniu objawów nerwiaka zarodkowego, czyli neuroblastomy. W tym przypadku należy być wyczulonym na duszności z przebiegającym kaszlem, ból brzucha bądź klatki piersiowej, bezbolesne guzki podskórne i nagłą utratę masy ciała.
Badanie noradrenaliny jest przydatne wśród osób cierpiących na nadczynność tarczycy i dysfunkcje autonomicznego układu nerwowego (m.in. neuropatia autonomiczna).
>> Kortyzol, czyli hormon stresu – badanie poziomu, norma, jak obniżyć kortyzol
Badanie noradrenaliny – jak się przygotować?
Na badanie noradrenaliny należy stawić się na czczo, ostatni posiłek spożywając około 8 godzin przed planowaną wizyta. Kilka dni przed pobraniem próbki należy ograniczyć takie produkty jak:
- herbata i kawa,
- czekolada,
- awokado,
- banany,
- wanilia,
- owoce cytrusowe,
- ser żółty.
Zalecane jest również powstrzymanie się od palenia papierosów i spożywania alkoholu. Przed planowaną wizytą należy poinformować specjalistę o stosowanych lekach. Wpływ na wynik badania mogą mieć takie preparaty jak inhibitory MAO, trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne, klonidyna, acetaminofen, rezerpina, fenotiazyny, blokery kanałów wapniowych bądź L-dopa.
Jak przebiega badanie noradrenaliny?
Badanie noradrenaliny polega na pobraniu niewielkiej próbki krwi z żyły łokciowej.
Noradrenalina – interpretacja wyniku
Czas oczekiwania na wyniki badania noradrenaliny wynosi zazwyczaj 1 dzień. Dopuszczalna norma w organizmie wynosi zazwyczaj:
70-750 pg/ml – w pozycji leżącej,
200-1700 pg/ml – w pozycji stojącej.
Optymalne wartości mogą się jednak różnić w zależności od placówki, w której wykonywane jest badanie.
Wysoki poziom noradrenaliny
Przekraczające normę stężenie noradrenaliny może wskazywać na obecność guza chromochłonnego w organizmie, zlokalizowanego w nadnerczach bądź ich sąsiedztwie. Wysoki poziom hormonu może być również spowodowany niedoczynnością tarczycy. Nadmiar noradrenaliny czasem powoduje bradykardię oraz zwiększony poziom lęku w czasie codziennego funkcjonowania. Skutkiem tego mogą być zaburzenia lękowe bądź depresja.
Niski poziom noradrenaliny
Obniżone stężenie noradrenaliny może wynikać z uszkodzenia nerwów wewnętrznych, czyli tzw. neuropatii autonomicznej. Niski poziom hormonu to często skutek stosowanych leków bądź spożywanych pokarmów. Objawami niedoboru noradrenaliny są:
- przewlekłe zmęczenie i zaburzenia koncentracji,
- nadciśnienie,
- tachykardia,
- zaburzenia nastroju,
- zwiększenie masy ciała.
Noradrenalina – postępowanie po badaniu
Po wykonanym badaniu noradrenaliny można z powodzeniem powrócić do codziennych aktywności. Wykraczające poza normę wartości wymagają dalszej konsultacji ze specjalistą.
Noradrenalina – możliwe powikłania
Badanie noradrenaliny w większości przypadków nie wiąże się z obecnością działań niepożądanych. W pojedynczych przypadkach mogą wystąpić następujące skutki uboczne:
- osłabienie,
- infekcje/zakażenia,
- uszkodzenie nerwów,
- uszkodzenie żyły, tętnicy lub ścięgna,
- miejscowe reakcje alergiczne.
Noradrenalina – czy można wykonać u kobiet w ciąży?
Nie ma żadnych przeciwwskazań do wykonania badania noradrenaliny osocza u kobiet w ciąży.
Noradrenalina – czy można wykonać u dzieci?
Badanie noradrenaliny może być z powodzeniem wykonywane u dzieci. Wskazaniem do badania hormonu w tej grupie wiekowej jest podejrzenie nerwiaka zarodkowego. Dzieci powinny być skierowane na test po zaobserwowaniu takich objawów jak:
- kaszel i duszności,
- stany podgorączkowe,
- ból pleców, brzucha, kości lub klatki piersiowej,
- niewyjaśniona utrata masy ciała,
- bezbolesne guzki podskórne.
Noradrenalina badanie – cena
Cena badania noradrenaliny zależy w głównej mierze od wybranej placówki i województwa. Koszt testu wynosi około 30 złotych.