Koper włoski – właściwości lecznicze, działanie i zastosowanie

Koper włoski - jakie ma właściwości?

Ziele kopru włoskiego pochodzi z rejonu basenu Morza Śródziemnego i może osiągać wysokość nawet do 2 metrów. Łacińska nazwa tej rośliny oznacza siano, co ma związek z charakterystycznym zapachem kopru. Z owocu kopru pozyskuje się olejek eteryczny, który ma wiele cennych właściwości pro-zdrowotnych, w tym działa wiatropędnie, poprawia trawienie, wykrztuśnie i przeciwbakteryjnie.

Koper włoski jest powszechnie wykorzystywany również w sztuce kulinarnej. Podkreśla smak wielu potraw, w tym przede wszystkim potraw z ryb i sałatek.

W skład kopru włoskiego wchodzą:

• składniki mineralne – wapń, magnez, żelazo, sód, potas, fosfor, cynk,
• witaminy – B1, B2, B3, B6, kwas foliowy, A, E, K, C,
• olejek eteryczny, składający się z estragolu, fencholu, anetolu, kwasu anyżowego – działa rozkurczająco na mięśnie gładkie, wykrztuśnie i pobudza wydzielanie soków trawiennych,
• flawonoidy – ze względu na swoje właściwości antyoksydacyjne hamują produkcję wolnych rodników, a ponadto działają protekcyjnie na ściany naczyń krwionośnych,
• aminokwasy – leucyna, izoleucyna, tryptofan, prolina, glicyna.

Cenne właściwości kopru włoskiego znane były już w starożytnym Egipcie. Stosowano go wówczas na bóle brzucha i zębów. Co ciekawe, fenkułowi przypisywano właściwości magiczne. Zawieszano go przy wejściu do domostw, co miało odstraszać nieprzyjazne duchy.

>> Co na trawienie? Zioła, herbaty i leki bez recepty na problemy pokarmowe

Koper włoski – działanie i wskazania do stosowania

Koper włoski jest popularnym surowcem wykorzystywanym w suplementach diety i preparatach aptecznych. Można go dostać również w postaci suszonego ziela do samodzielnego zaparzania.

Wskazaniami do stosowania kopru włoskiego są m.in.:

• problemy trawienne,
• nadmierna produkcja gazów,
• nieprzyjemny zapach z ust,
• zgaga,
• spowolniony metabolizm.

Charakterystyczny, lekko anyżowy aromat sprawia, że olejki eteryczne kopru włoskiego stosuje się do aromatyzowania ciast i innych wypieków.

Koper włoski na układ trawienny

Napary, herbatki, czy też nalewki z kopru włoskiego skutecznie łagodzą dolegliwości układu pokarmowego. Składniki aktywne zawarte w olejku eterycznym wykazują działanie rozkurczające mięśnie gładkie, co łagodzi bóle i zmniejsza skurcze. Co więcej, zwiększa wydzielanie soków jelitowych, trzustkowych i żołądkowych i działa wiatropędnie.

Wiele kontrowersji wzbudza stosowanie herbatek z kopru włoskiego u niemowląt cierpiących na kolki. Jest to związane z obecnością w jego składzie estragolu, który wykazuje działanie genotoksyczne i rakotwórcze. W związku z tym produkty takie można stosować u dzieci powyżej 4. roku życia.

>> Zgaga, ból brzucha, wzdęcie – jak poradzić sobie ze skutkami przejedzenia?

Koper włoski na przeziębienie

Ze względu na właściwości rozkurczające, koper włoski jest dobrym surowcem wspierającym leczenie kaszlu i pomagającym pozbyć się zalegającej w górnych drogach oddechowych wydzieliny (zmniejsza jej gęstość).

Koper włoski - dawkowanie

Najczęstszą postacią, pod którą przyjmuje się koper włoski, są napary. Suszone ziele należy zalać wrzącą wodą i parzyć pod przykryciem ok. 10 minut. Zapobiega to wydostawaniu się lotnych olejków eterycznych, które są najcenniejszych składnikiem rośliny. W większości przypadków nie zaleca się przekraczaniu dawki 2-3 filiżanek dziennie.

>> Produkty zawierające koper włoski

Preparaty zawierające koper włoski

Koper włoski może występować pod postacią:

• suszu,
• nalewki,
• syropu,
• pastylek do ssania,
• tabletek,
• kapsułek,
• płynów do stosowania wewnętrznego.

Koper włoski w ciąży

Wyniki badań naukowych przeprowadzonych na zwierzętach, wykazały, że koper włoski może być stosowany przez kobiety spodziewające się dziecka jednakże jedynie w uzasadnionych przypadkach. Europejska Agencja ds. Leków podkreśla, że nie ma klinicznie udowodnionych przeciwwskazań, jednakże wiadomo, że składniki aktywne rośliny przenikają do kobiecego mleka.

Najwięcej kontrowersji wzbudzają doniesienia, że jeden ze składników aktywnych fenkułu – anetol – wykazuje działanie toksyczne i teratogenne. Istnieje zatem ryzyko poronienia na początkowych etapach ciąży. W związku z tym wielu ginekologów odradza spożywania herbatek z kopru włoskiego w pierwszym trymestrze.

Koper włoski – przeciwwskazania do stosowania

Przeciwwskazaniem do stosowania kopru włoskiego jest:

• okres noworodkowy i niemowlęcy,
• karmienie piersią,
• ciąża.

Warto pamiętać, że ze względu na obecność w składzie substancji naśladujących działanie hormonów, nie wolno spożywać kopru włoskiego przewlekłe.

Koper włoski – możliwe skutki uboczne

Zbyt długie spożywanie preparatów z koprem włoskim składzie zwiększa ryzyko podrażnienia błony śluzowej żołądka. Znacznie rośnie także ryzyko rozwoju alergii. Wysokie dawki anetolu mogą powodować działanie neurotoksyczne, co upośledza fizjologicznie funkcjonowanie układu nerwowego. W skrajnych przypadkach może dojść nawet do pojawienia się drgawek, zaburzeń równowagi i mowy.

Koper włoski w Encyklopedii ziół i roślin – Podsumowanie

• Koper włoski, inaczej fenkuł to popularne ziele wykorzystywane w fitoterapii. W jego składzie znajduje się duża ilość kluczowych dla zdrowia minerałów i witamin.
• Składniki aktywne kopru włoskiego działają łagodząco na problemy trawienne (gazy, zgagę, spowolniony metabolizm), a także dolegliwości górnych dróg oddechowych (działanie wykrztuśne).
• Ze względu na obecność toksycznego składnika, nie zaleca się podawanie herbatek z kopru włoskiego noworodkom i niemowlętom.
• Nie wolno spożywać preparatów na bazie kopru włoskiego zbyt długo, gdyż może powodować szereg skutków ubocznych.