Ludzka gonadotropina kosmówkowa, czyli beta hCG, jest hormonem białkowym produkowanym w okresie ciąży przez rozwijający się zarodek, a następnie przez łożysko. Jego zadaniem jest pobudzenie ciałka żółtego do wytwarzania progesteronu. Hormon odgrywa również znaczną rolę w procesach związanych z tworzeniem kosmówki, angiogenezą i implantacją. Nieprawidłowe wartości beta hCG w czasie ciąży mogą wskazywać na ciążę bliźniaczą, niewydolność łożyska, ciążę pozamaciczną, poronienie, a nawet zgon płodu.
Gonadotropina kosmówkowa (beta hCG) – badanie, normy, wskazania, przygotowanie
Co to jest ludzka gonadotropina kosmówkowa?
Ludzka gonadotropina kosmówkowa jest dimeryczną formą hCG złożoną z podjednostek alfa i beta, z czego cząsteczka beta jest odpowiedzialna za specyficzne funkcje hormonalne. Największe wydzielanie beta hCG przez komórki łożyska przypada na 10. tydzień ciąży. Beta-hCG jest ważnym markerem i jest często mierzona w celu potwierdzenia ciąży oraz monitorowania jej rozwoju. W badaniach medycznych beta-hCG jest zazwyczaj używany jako wskaźnik funkcjonowania układu rozrodczego.
Hormon hCG produkowany jest wyłącznie przez komórki trofoblastu w trakcie ciąży, a także przez komórki niektórych nowotworów złośliwych (m.in. w nowotworze zarodkowym i ciążowej chorobie trofoblastycznej). W tym przypadku ludzka gonadotropina kosmówkowa wskazuje na zmiany chorobowe u obu płci.
Ludzka gonadotropina kosmówkowa – zastosowanie
Ludzka gonadotropina kosmówkowa (beta hCG) odgrywa istotną rolę w funkcjonowaniu organizmu kobiet ciężarnych. W momencie zapłodnienia komórki łożyska zaczynają produkować beta-hCG, odpowiedzialny za utrzymanie funkcji ciałka żółtego w pierwszych tygodniach ciąży. Ciałko żółte odpowiedzialne jest z kolei za wytwarzanie progesteronu – żeńskiego hormonu płciowego niezbędnego do utrzymania ciąży.
Beta hCG używany jest również jako marker do monitorowania ciąży i wykrywania potencjalnych zaburzeń, takich jak ciąża pozamaciczna. Jego poziom jest pomocny w określeniu wieku ciąży i wczesnej diagnozy poronienia.
>> Testy ciążowe - kiedy i jak ich używać?
Ludzka gonadotropina kosmówkowa w leczeniu niepłodności
Ludzka gonadotropina kosmówkowa (beta hCG) w niektórych przypadkach jest wykorzystywana do leczenia niepłodności – zarówno u mężczyzn, jak i kobiet. W leczeniu niepłodności kobiecej hormon jest często łączony z innymi lekami, takimi jak menotropiny. Celem terapii jest stymulacja jajeczkowania i pobudzenie rozwoju pęcherzyków Graafa.
W leczeniu niepłodności u mężczyzn beta-hCG jest używana do stymulacji jąder i zwiększenia produkcji testosteronu. To z kolei może się przyczynić się do poprawy jakości nasienia i zwiększenia liczby plemników.
Leczenie niepłodności za pomocą beta hCG powinno być prowadzone pod nadzorem wykwalifikowanego lekarza specjalisty. Terapia ludzką gonadotropiną kosmówkową może wiązać się z pewnymi ryzykami, takimi jak niekontrolowana stymulacja jajeczkowania.
>> Dni płodne i owulacja - jak je obliczyć?
Gonadotropina kosmówkowa – kiedy należy wykonać badanie?
Podstawowym wskazaniem do badania poziomu ludzkiej gonadotropiny kosmówkowej jest potwierdzenie bądź wykluczenie ciąży. Test wykonywany z krwi jest skuteczniejszy w porównaniu do metody oznaczania stężenia beta hCG z moczu. W tym przypadku badanie powinno być jednak wykonywane bezpośrednio po terminie miesiączki.
Badanie poziomu beta hCG wykonywane jest również w trakcie ciąży – między 15. a 20. tygodniem. Na podstawie uzyskanych informacji możliwe jest wykluczenie chorób u rozwijającego się dziecka. Oznaczenie poziomu hCG pomaga w różnicowaniu stanów ostrego brzucha oraz ciąży pozamacicznej.
Stężenie ludzkiej gonadotropiny kosmówkowej odgrywa szczególną rolę w diagnostyce raka jajnika. Z tego względu badanie wskazane jest w przypadku podejrzenia zmian nowotworowych. Test może być również wykorzystywany jako wskaźnik skuteczności leczenia raka jajnika bądź guza produkującego ten hormon.
Badanie poziomu beta hCG – jak się przygotować?
Przed badaniem beta hCG nie należy jeść ani pić niczego, co może wpłynąć na wynik testu. Należy powstrzymać się od spożywania alkoholu i kofeiny. W czasie ciąży należy unikać jakichkolwiek leków, które mogą wpłynąć na wynik badania. Są to m.in. metotreksat i preparaty hormonalne.
Na badanie poziomu hCG należy zgłosić się na czczo w godzinach porannych. Pacjentka powinna być również zaznajomiona z ostatnią datą regularnej miesiączki bądź wieku ciążowego płodu, wyznaczonego na podstawie badania USG.
>> Produkty związane z miesiączką
Jak przebiega badanie beta hCG?
Jaki jest przebieg badania beta hCG? W czasie wizyty ma miejsce jednorazowe pobranie krwi z żyły łokciowej.
Beta hCG – interpretacja wyniku
Czas oczekiwania na wyniki badania beta hCG wynosi zazwyczaj 1 dzień. Dopuszczalna norma dla kobiet przed menopauzą, niebędących w ciąży, wynosi < 5,3 IU/l. Stężenie beta hCG po menopauzie powinno wynosić ≤ 8,30 IU/l.
Wartości referencyjne poziomu ludzkiej gonadotropiny kosmówkowej dla kobiet w ciąży wynoszą:
- 5,80-71,24 IU/l – 3. tydzień,
- 9,50-750,00 IU/l – 4. tydzień,
- 217,00-7138,00 IU/l – 5. tydzień,
- 158,00-31795,00 IU/ml – 6. tydzień,
- 3697,00-163563,00 IU/l – 7. tydzień,
- 32065,00-149571,00 IU/l – 8. tydzień,
- 63803,00-151410,00 IU/l – 9. tydzień,
- 46509,00-186977,00 IU/l – 10. tydzień,
- 27832,00-210612,00 IU/l – 12. tydzień,
- 13950,00-62530,00 IU/l – 14. tydzień,
- 12039,00-70971,00 IU/l – 15. tydzień,
- 9040,00-56451,00 IU/l – 16. tydzień,
- 8175,00-55868,00 IU/l – 17. tydzień,
- 8099,00-58176,00 IU/l – 18. tydzień.
Wysoki poziom beta hCG
Zwiększone stężenie beta hCG może wskazywać na fizjologiczną ciążę. Nieprawidłowe zmiany w poziomach hormonu współwystępuje z zaburzeniami rozwojowymi płodu (m.in. z trisomią chromosomu 21, czyli zespołem Downa). Wysoki poziom beta hCG może również wskazywać na torbiel jajnika bądź chorobę trofoblastyczną. Całkowite stężenie beta hCG sugeruje raka jelita grubego, płuc, jajnika i piersi. U mężczyzn zwiększony poziom beta hCG może oznaczać raka jądra.
>> Samobadanie jąder. Jak badać jądra i dlaczego jest to ważne?
Niski poziom beta hCG
Niski poziom beta hCG może wskazywać na nieprawidłowy rozwój ciąży, poronienie lub zatrzymanie ciąży we wczesnym stadium.
Gonadotropina kosmówkowa – postępowanie po badaniu
Po wykonanym badaniu ludzkiej gonadotropiny kosmówkowej można z powodzeniem powrócić do codziennych aktywności. Wykraczające poza normę stężenie cząsteczki wymaga dalszej konsultacji ze specjalistą.
>> Badania prenatalne inwazyjne i nieinwazyjne - kiedy wykonać?
Gonadotropina kosmówkowa – możliwe powikłania po badaniu
Badanie beta hCG w większości przypadków jest wykonywane bezproblemowo i nie powoduje powikłań. W miejscu pobrania krwi mogą się pojawić delikatny ból lub dyskomfort.
Gonadotropina kosmówkowa – czy można wykonać u dzieci?
Badanie beta hCG może być wykonywane u dzieci w celu wykrycia chorób związanych z nadmiernym wytwarzaniem tego hormonu.
Beta hCG badanie – cena
Cena badania beta hCG zależy w głównej mierze od wybranej placówki i województwa. Koszt testu wynosi około 35 złotych.
