C-końcowy telopeptyd kolagenu typu I (ICTP) to tak zwany współczynnik resorpcji kości, który wskazuje na zmiany biochemiczne zachodzące w kościach. Powstaje jako produkt uboczny procesów degradacyjnych włókien kolagenowych, dlatego też jego poziom wykorzystywany jest w diagnostyce schorzeń układu kostnego, zwłaszcza tych związanych z niszczeniem się kości i ubytkiem ich gęstości mineralnej.
C-końcowy telopeptyd kolagenu typu I (ICTP) – co to za badanie? Normy, wskazania, przygotowanie
C-końcowy telopeptyd kolagenu typu I (ICTP) – na czym polega badanie?
C-końcowy telopeptyd kolagenu typu I (ICTP) to specyficzna substancja, powstająca w trakcie zmian metabolicznych, związanych z degradacją kolagenu typu I. Jest to jedno z podstawowych białek budulcowych, wchodzących w skład takich struktur jak kości, mięśnie czy skóra.
Wraz z wiekiem oraz pod wpływem różnych czynników, w tym środowiskowych, dochodzi do zaburzeń produkcji kolagenu i jego spadku. To z kolei ma konsekwencje m.in. w postaci gorszej kondycji układu kostnego, który staje się podatny na uszkodzenia, choroby i złamania.
Oznaczenie stężenia C-końcowego telopeptydu kolagenu typu I (ICTP) pozwala specjalistom ocenić, na jakim poziom aktualnie znajdują się procesy degradacyjne tkanki, związane z syntezą kolagenu. Badanie polega więc na laboratoryjnej analizie pobranej od pacjenta próbki krwi i traktowane jest jako wskaźnik stopnia resorpcji kości i poziomu ich nasycenia gęstością mineralną.
>> To jedno z najczęstszych obrażeń ciała. Co stosować na stłuczenia?
C-końcowy telopeptyd kolagenu typu I (ICTP) – kiedy należy wykonać badanie?
Badanie związane z oznaczeniem C-końcowego telopeptydu kolagenu typu I (ICTP) jest zaliczane do tzw. diagnostyki pogłębiającej. Oznacza to, że specjalista na to badanie kieruje dopiero wówczas, gdy podejrzewa takie właśnie podłoże zmian chorobowych.
- W diagnostyce wstępnej problemów z układem kostnym w pierwszej kolejności wykonuje się klasyczną morfologię krwi oraz w razie potrzeby badania obrazowe, np. RTG.
- Na podstawie wyników z tych badań oraz wskazywanych przez pacjenta objawów, lekarz może podjąć decyzję o skierowaniu na badanie poziomu C-końcowego telopeptydu kolagenu typu I (ICTP).
Główne wskazania do przeprowadzenia oznaczenia stężenia C-końcowego telopeptydu kolagenu typu I (ICTP) to:
- osteoporoza,
- choroba Pageta (zaliczana do tzw. schorzeń metabolicznych tkanki łącznej, polega na zaburzeniu równowagi między procesami tworzenia się i wchłaniania kości, co skutkuje np. ich przerostem),
- zaburzenia w funkcjonowaniu gospodarki wapniowo-fosforanowej,
- tendencja do częstych złamań, wysoka łamliwość kości,
- ogólnoustrojowa terapia steroidami,
- nowotwory, szczególnie te rozwijające się w obrębie prostaty, płuc, piersi lub tarczycy,
- osteodystrofia,
- adynamiczna choroba kości.
>> Preparaty z wapniem i witaminą D
Oznaczenie stężenia C-końcowego telopeptydu kolagenu typu I (ICTP) może być zalecone także w ramach monitorowania osteoporozy, szczególnie pod kątem ryzyka złamań u osoby chorej. Technika ta umożliwia również weryfikację skuteczności dobranego leczenia antyresorpcyjnego w przypadku osteoporozy.
C-końcowy telopeptyd kolagenu typu I (ICTP) – jak się przygotować do badania?
Badanie polegające na oznaczeniu stężenia C-końcowego telopeptydu kolagenu typu I (ICTP) wykonywane jest najczęściej poprzez pobranie próbki krwi. W związku z tym badaniem nie ma żadnych zaleceń, choć wskazane jest, aby przyjść na czczo. Warto pamiętać o tym, iż ICTP podlega pod rytm dobowy (jego stężenie jest zależne od rytmu dobowego), dlatego najlepszą porą na wykonanie badania jest godzina między 7 a 10 rano.
Oznaczenie stężenia ICTP może być możliwe również za pomocą próbki moczu. Wówczas do laboratorium należy oddać świeży mocz, podczas pierwszej mikcji po przebudzeniu się.
>> Strzelające stawy. Co robić ze strzelaniem w stawach?
Jak przebiega badanie ICTP?
Badanie stężenia C-końcowego telopeptydu kolagenu typu I (ICTP) z krwi polega na pobraniu próbki z żyły łokciowej, a następnie odesłaniu jej do analizy laboratoryjnej. Po wykonaniu badania miejsce nakłucia warto przez kilka minut uciskać za pomocą gazika, aby ograniczyć ryzyko rozwoju siniaka.
Badanie C-końcowego telopeptydu kolagenu typu I (ICTP) z moczu
Badanie można wykonać także poprzez analizę moczu – wówczas jałowy pojemnik ze świeżym, porannym moczem należy oddać do wybranej placówki, z której próbka zostanie przesłana do diagnostyki.
C-końcowy telopeptyd kolagenu typu I (ICTP) – normy. Jak interpretować wyniki?
Wyniki badania stężenia C-końcowego telopeptydu kolagenu typu I (ICTP) muszą zawsze być skonsultowane z odpowiednim specjalistą, który ma możliwość szerszej analizy i spojrzenia na nie pod kątem wcześniej wykonanych badań oraz zgłoszonej historii choroby. Samodzielna interpretacja może spowodować wyciągnięcie niewłaściwych wniosków.
Normy dla C-końcowego telopeptydu kolagenu typu I (ICTP) z krwi mieszczą się w granicach 1,5–5,0 µg/l dla osób dorosłych. Z kolei dla oznaczenia stężenia ICTP z moczu wartości te wynoszą:
- poniżej 450 μg/mmol kreatyniny u kobiet przed menopauzą oraz 800 μg/mmol u kobiet po menopauzie,
- poniżej 450 μg/mmol kreatyniny u mężczyzn.
Na wyniki czeka się średnio ok. 2–10 dni.
>> Zdrowe święta. Co się kryje w skorupce jaja?
Wysoki C-końcowy telopeptyd kolagenu typu I (ICTP)
Podwyższony wynik C-końcowego telopeptydu kolagenu typu I (ICTP) może świadczyć o rozwoju chorób w obrębie układu kostnego i zaburzeniach gospodarki mineralnej kości. Na jego wyższe stężenie wpływ może mieć również nadczynność przytarczyc, przerzuty nowotworowe do kości czy okres pomenopauzalny.
Niski poziom C-końcowy telopeptydu kolagenu typu I (ICTP)
Zbyt niski poziom C-końcowy telopeptydu kolagenu typu I (ICTP) może wynikać z prowadzonych terapii farmakologicznych, np. leczenia estrogenami lub hormonalną terapią zastępczą.
C-końcowy telopeptyd kolagenu typu I (ICTP) – co po badaniu?
Po badaniu można wrócić do swoich codziennych obowiązków – w tym zakresie nie ma specjalnych wskazań i zaleceń.
C-końcowy telopeptyd kolagenu typu I (ICTP) – czy badanie wykonuje się w ciąży?
Jeśli istnieje taka potrzeba, to badanie można wykonać u kobiet ciężarnych – jest w pełni bezpieczne.
C-końcowy telopeptyd kolagenu typu I (ICTP) u dzieci – po co się wykonuje?
C-końcowy telopeptyd kolagenu typu I (ICTP) u dzieci to badanie wykonywane przede wszystkim wówczas, gdy obserwuje się u dziecka zaburzenia wzrostu. Może to sugerować na nieprawidłowości biochemiczne układu kostnego, dlatego wymaga tego typu diagnostyka. Normy dla dzieci mieszczą się w granicach 5000–7500 pmol/l.
C-końcowy telopeptyd kolagenu typu I (ICTP) – cena. Ile kosztuje badanie?
Koszt badania wynosi średnio 120–160 zł, w zależności od wybranej placówki.
