Pietruszka zwyczajna (łac. Petroselinum crispum) to roślina kojarzona przede wszystkim ze sztuką kulinarną. Warto jednak wiedzieć, że zioło ma szereg właściwości prozdrowotnych, w tym łagodzi dolegliwości układu trawiennego i moczowego. W postaci okładów pozwala pozbyć się obrzęków i opuchlizny. Jako składnik kosmetyków, pietruszka zmniejsza przebarwienia, nawilża skórę, a także pomaga pozbyć się cieni i worków pod oczami.
Pietruszka zwyczajna – właściwości lecznicze, działanie i zastosowanie
Pietruszka zwyczajna – jakie ma właściwości?
Pietruszka zwyczajna zaliczana jest do rodziny selerowatych. Początkowo uprawiano ją w ciepłym klimacie Sardynii, skąd przywieziono ją do Anglii. Stamtąd roślinę przetransportowano i upowszechniono na całym świecie. W starożytnej Grecji za pomocą pietruszki dekorowano wieńce pogrzebowe, a w Rzymie jej aromat służył do neutralizacji nieprzyjemnego zapachu rozkładających się zwłok.
Pietruszka jest symbolem wiosny i odrodzenia. Może osiągnąć nawet metr wysokości i jest w całości jadalna. Wchodzi w skład włoszczyzny, a pozyskiwany z niej olejek eteryczny stanowi cenny składnik tradycyjnej fitoterapii.
Liście i korzeń pietruszki zwyczajnej mają wiele zastosowań. Ekstrakty wchodzą w skład wielu wyrobów medycznych, leków i suplementów diety stosowanych na łagodne dolegliwości układu pokarmowego, moczowego, nadciśnienie tętnicze, obrzęki, zapalenie gruczołu krokowego, niektóre schorzenia kardiologiczne i nerek, a także cukrzycę.
W skład pietruszki zwyczajnej wchodzą:
- olejek eteryczny (bogaty w apiol i mirystycynę) – o właściwościach przeciwutleniających, moczopędnych i wspierających prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego,
- flawonoidy (m.in. kwercetyna, luteolina i apigenina) – neutralizują wolne rodniki, działają ochronnie na naczynia krwionośne,
- śluzy – powlekają układ pokarmowy, przez co ułatwiają trawienie,
- terpeny – wyróżniają się właściwościami antybakteryjnymi, przeciwpasożytniczymi i przeciwgrzybiczymi,
- witaminy,
- składniki mineralne – żelazo, fosfor, potas i wapń,
- furanokumaryny – poza właściwościami przeciwzapalnymi wykazują się działaniem przeciwdrgawkowym.
Tak bogaty skład substancji czynnych biologicznie sprawia, że pietruszka zwyczajna wykazuje działanie m.in. przeciwbakteryjne, spazmolityczne, antyseptyczne, przeciwzakrzepowe, przeciwbólowe, neuroprotekcyjne, hepatoprotekcyjne, przeciwzakrzepowe i przeciwwzdęciowe.
>> Co powoduje wzdęcia brzucha? Sposoby na wzdęty brzuch
Pietruszka zwyczajna – działanie i wskazania do stosowania
Ziele pietruszki najczęściej spożywa się w postaci świeżej, posiekanej. Na jej bazie można wykonać napój roślinny, który wzmacnia organizm i uzupełnia niedobory witamin C i A. Olejek eteryczny rośliny zwiększa filtrację w kłębuszkach nerkowych, co daje efekt moczopędny. Ponadto, składniki aktywne pietruszki zwyczajnej rozluźniają mięśnie gładkie dróg moczowych i jelit (działanie spazmolityczne).
Dzięki zdolnościom antyoksydacyjnym, pietruszka zwyczajna stanowi ważny element profilaktyki chorób układu krążenia (np. miażdżycy), chorób metabolicznych (np. cukrzycy), a także układu nerwowego (np. choroby Alzheimera).
Wskazaniami do stosowania pietruszki zwyczajnej są:
- zaburzenia trawienia,
- stany zapalne układu moczowego,
- kamienie nerkowe,
- obrzęki.
Pietruszka zwyczajna na układ moczowy
Pietruszka zwyczajna jest popularnym składnikiem leków, wyrobów medycznych i suplementów diety przeznaczonych dla osób z problemami układu moczowego. Składniki ziela wykazują działanie moczopędne, co zapobiega tworzenia się kamieni nerkowych i kolonizacji bakterii. Dodatkowo obserwuje się zwiększony przepływ krwi przez nerki, a to z kolei usprawnia funkcjonowanie całego układu moczowo-płciowego.
Pietruszka zwyczajna – dawkowanie
Pietruszka zwyczajna jest dobrze tolerowana przez organizm. Do przygotowania naparu zwykle wykorzystuje się 1 łyżkę rozdrobnionego (świeżego lub suszonego) korzenia rośliny i zalewa ok. 200 ml wrzącej wody. Napój należy parzyć pod przykryciem ok. 10-15 minut. W przypadku dolegliwości układu moczowego pić 2-3 razy dziennie.
Liście pietruszki są dobrym dodatkiem do domowych koktajli i smoothies. Stanowią źródło witamin i minerałów.
Preparaty zawierające pietruszkę zwyczajną
Pietruszka zwyczajna występuje w postaci:
- suszu,
- soku,
- naparu,
- kapsułki,
- tabletki,
- płynu doustnego,
- kremu,
- szamponu do włosów.
Pietruszka zwyczajna w ciąży
Nie ma przeciwwskazań do umiarkowanego spożywania pietruszki zwyczajnej przez kobiety w ciąży i karmiące piersią. Należy jednak zachować umiar w doustnym przyjmowaniu oleju z nasion pietruszki, ponieważ zawiera w składzie apiol – związek używany niegdyś w celach aborcyjnych (powoduje skurcze macicy).
>> Choroby w ciąży – na jakie choroby uważać w trakcie ciąży?
Pietruszka zwyczajna – przeciwwskazania do stosowania
Przeciwwskazaniami do stosowania pietruszki zwyczajnej są:
- upośledzenie czynności nerek.
- zapalenie miąższu nerek.
Pietruszka zwyczajna – możliwe skutki uboczne
Nadmierne spożycie pietruszki zwyczajnej może powodować podrażnienie błony śluzowej układu pokarmowego, a także zawroty głowy. Furanokumaryny obecne w zielu pietruszki mają działanie fotouczulające, co zwiększa ryzyko poparzeń skórnych. Przedawkowanie olejku eterycznego rośliny może upośledzać funkcjonowanie wątroby i nerek. Wykazano ponadto, że możliwym skutkiem ubocznym z doustnego spożycia pietruszki zwyczajnej jest zaburzenia pracy ośrodkowego układu nerwowego.
>> Zioła fotouczulające - lista. Po jakich ziołach nie wolno się opalać?
Pietruszka zwyczajna – interakcje z lekami i preparatami
Należy zachować ostrożność przy jednoczesnym przyjmowaniu preparatów na bazie pietruszki zwyczajnej i leków:
- przeciwcukrzycowych – ryzyko zwiększonego wydzielania insuliny z trzustki,
- przeciwzakrzepowych,
- moczopędnych.
Pietruszka zwyczajna w Encyklopedii ziół i roślin – Podsumowanie
- Pietruszka zwyczajna zawiera w składzie m.in. witaminy, minerały, flawonoidy, śluzy, terpeny i furanokumaryny.
- Składniki aktywne ziela pietruszki wykazują szereg działań prozdrowotnych, w tym moczopędne, spazmolityczne, ułatwiające trawienie, hepatoprotekcyjne i antyoksydacyjne.
- Ekstrakty z pietruszki zwyczajnej stosuje się przede wszystkim w celu niwelowania objawów związanych z chorobami układu moczowego.
