Topola czarna (Populus nigra) jest gatunkiem drzewa z rodziny wierzbowatych. Jej drewno wykorzystywane jest jako surowiec do wyrobu celulozy i sklejki – materiału stosowanego w pracach budowlanych, remontowych i wykończeniowych. Zebrane wczesną wiosną pączki rośliny znane są jednak ze swojego prozdrowotnego działania na organizm człowieka. Ze względu na wysoką zawartość salicylanów roślina wspomaga mechanizmy odpornościowe organizmu. Populus nigra znana jest ze swoich moczopędnych, przeciwgorączkowych i napotnych działań. Poznaj właściwości lecznicze, działanie i zastosowanie topoli czarnej.
Topola czarna – właściwości lecznicze, działanie i zastosowanie
Topola czarna – jakie ma właściwości?
Topola czarna znana jest pod takimi nazwami jak sokora, sokorzyna, jasiokor i topola nadwiślańska. Chociaż uprawiana jest głównie jako roślina ozdobna, od lat wykorzystywana jest w leczeniu schorzeń. Jakie substancje odpowiadają za właściwości lecznicze topoli czarnej?
- olejki eteryczne,
- glikozydy fenolowe (m.in. salicyna i populina),
- flawonoidy,
- garbniki,
- żywice,
- sole mineralne.
Topola czarna jest rośliną bogatą w związki salicylowe odgrywające rolę naturalnej aspiryny. Z tego względu wykazuje przeciwgorączkowe, przeciwbólowe i napotne działania. Zwiększa one również wydzielanie moczu, jednocześnie redukując poziom kwasu moczowego we krwi. Topola czarna wzmacnia stawy i odtruwa organizm ze szkodliwych związków przemiany materii. Zawarte w roślinie flawonoidy odpowiadają za poprawę kondycji naczyń krwionośnych. Wspomniane związki przywracają optymalne krążenie krwi i wspierają odpowiedź przeciwzapalną organizmu.
Topola czarna – działanie i wskazania do stosowania
Na co pomaga topola czarna? Roślina stosowana jest przede wszystkim w przypadkach grypy, przeziębienia i innych schorzeń z przebiegającą gorączką. Topola zalecana jest w okresach obniżonej odporności, wzmacniając odpowiedź immunologiczną organizmu. Pączki rośliny łagodzą również skutki nadmiernego spożycia alkoholu.
Topola czarna na układ moczowy
Ze względu na moczopędne i przeciwzapalne właściwości topola czarna stosowana jest najczęściej w leczeniu schorzeń układu moczowego. Roślina pomaga na zapalenie dróg moczowych i skazę moczanową.
Topola czarna na rany
Preparaty z topolą czarną przeznaczone są również do użytku zewnętrznego. Kompresy ze zmiażdżonych pączków rośliny są skutecznym środkiem na trudno gojące się rany i żylakowe owrzodzenia nóg. Przyspieszają one także gojenie ran.
Topola czarna w kosmetyce
Ze względu na wysoką zawartość garbników i flawonoidów topola czarna znajduje szerokie zastosowanie w kosmetyce. Związki zawarte w roślinie redukują powstałe zmarszczki i zapobiegają pojawieniu się kolejnych w przyszłości. Kremy z dodatkiem topoli zalecane są szczególnie dla osób z cerą naczynkową. Pączki roślin wykazują również właściwości przeciwtrądzikowe, wzmacniające i antycellulitowe.
Topola czarna – dawkowanie
Topola czarna przeznaczona jest do użytku wewnętrznego i zewnętrznego. Roślina stosowana jest najczęściej w formie:
- herbaty,
- naparu,
- odwaru,
- intraktu.
Napar z topoli czarnej przygotowywany jest z 1 łyżki pączków zalanych wrzątkiem (ok. 250 ml). Całość należy zaparzać pod przykryciem przez 30 minut, a następnie przecedzić. 1 szklanka naparu powinna być spożywana 1-3 razy dziennie. Preparat można stosować zewnętrznie w celu odkażenia bądź znieczulenia skóry. Napar z topoli jest również skutecznym środkiem na obrzęki.
Na bazie topoli czarnej przygotowywane są również nalewki na schorzenia z przebiegającą gorączką.
Topola czarna – uprawa
Topola czarna jest drzewem o stosunkowo niewielkich wymaganiach. Preferuje gleby żyzne, próchnicze i wilgotne (wzrasta dobrze w okolicy zbiorników wodnych). Najlepsze warunki dla rozwoju rośliny zagwarantują stanowiska ciepłe i nasłonecznione. Topola czarna jest całkowicie odporna na zanieczyszczone powietrze i mróz. Źle jednak znosi suszę.
Populus nigra jest drzewem krótkowiecznym, osiągającym 20-30 metrów wysokości. Roślinę wyróżnia pokaźna, szeroka korona na masywnym pniu. Liście topoli mają romboidalny bądź trójkątno-sercowaty kształt oraz ząbkowane brzegi. Jesienią przywdziewają żółty odcień. Kwiaty topoli rozwijają się wczesną wiosną – od marca do kwietnia.
Preparaty zawierające topolę czarną
Najczęstszym preparatem zawierającym topolę czarną są pąki rośliny przeznaczone do samodzielnego zaparzania. W aptekach i sklepach ze zdrową żywnością znaleźć można również ekstrakt z topoli czarnej na górne drogi oddechowe i układ sercowo-naczyniowy. Drogerie oferują regenerujące kremy przeciwzmarszczkowe z dodatkiem ekstraktu.
Topola czarna w ciąży
Zgodnie ze współczesną wiedzą medyczną topola czarna nie powinna być stosowana przez kobiety w ciąży. Po roślinę nie powinny również sięgać matki karmiące piersią.
Topola czarna – przeciwwskazania do stosowania
Ze względu na wysoką zawartość salicylanów topola czarna odgrywa rolę naturalnej aspiryny. Z tego względu po roślinę nie powinny sięgać osoby uczulone na dany lek. Topoli nie należy stosować w przypadku przewlekłych schorzeń układu pokarmowego. Do przeciwwskazań należą również ciąża i okres laktacji.
Chociaż puch kielichowy topoli nie jest czynnikiem uczulającym, inne pyłki traw z łatwością się na nim zatrzymują. Wobec tego za reakcje alergiczne w okresie owocowania topoli odpowiadają inne alergeny przenoszone przez wiatr.
>> Leki i preparaty na alergię
Topola czarna w Encyklopedii ziół i roślin – podsumowanie
- Wykazuje właściwości przeciwgorączkowe, przeciwbólowe i napotne. Poprawia kondycję naczyń krwionośnych.
- Stosowana jest przede wszystkim w przypadku grypy, przeziębienia i innych schorzeń z przebiegającą gorączką.
- Pomaga na zapalenie dróg moczowych, skazę moczanową i inne schorzenia układu moczowego.
- Jest skutecznym środkiem na trudno gojące się rany i żylakowe owrzodzenia nóg.
- Znajduje zastosowanie w kosmetyce. Redukuje powstałe zmarszczki i zapobiega pojawieniu się kolejnych w przyszłości.
