Karczoch zwyczajny (Cynara scolymus) jest jednym z mało znanych w Polsce warzyw o cennych walorach prozdrowotnych. Zainteresowanie nim jednak stale rośnie ze względu na właściwości dietetyczne i fitoterapeutyczne. Ekstrakt z karczocha znajduje szerokie zastosowanie lecznicze, głównie w dolegliwościach dyspeptycznych takich jak uczucie pełności czy zgaga. Sprawdza się też na choroby wątroby i hipercholesterolemię (przewlekły stan zaburzeń gospodarki lipidowej). Sprawdź, na jakie jeszcze problemy można stosować karczocha.
Karczoch – właściwości lecznicze, działanie i zastosowanie. Napar z karczocha
Karczoch – jakie ma właściwości?
Wśród wielu związków biologicznie aktywnych występujących w składzie chemicznym karczocha zwyczajnego wyróżnia się 4 najważniejsze grupy: kwasy fenolowe, flawonoidy, gorzkie laktony seskwiterpenowe oraz garbniki. Warzywo dostarcza organizmowi ludzkiemu dużych ilości aminokwasów, białka i węglowodanów. Jest cennym źródłem witamin i składników mineralnych. Karczoch zawiera ponadto insulinę, błonnik i polifenole o wysokiej biodostępności.
Tak bogaty skład nadaje karczochowi właściwości:
- przeciwdrobnoustrojowe,
- przeciwutleniające,
- przeciwstarzeniowe,
- żółciotwórcze,
- żółciopędne,
- moczopędne,
- odtruwające,
- regenerujące wątrobę,
- obniżające cholesterol.
Warto dodać, że karczoch jako niskoenergetyczne warzywo wykazuje korzystny wpływ na zrównoważony bilans między energią przyjmowaną z pożywieniem a wykorzystywaną przez ustrój.
Karczoch – działanie i wskazania do stosowania
Karczoch:
- usuwa wolne rodniki z organizmu,
- pobudza regenerację miąższu wątrobowego,
- obniża poziom cholesterolu we krwi i lipidów w surowicy,
- przeciwdziała stłuszczeniu wątroby,
- zapobiega rozwojowi chorób przewlekłych,
- wspomaga trawienie,
- zmniejsza ryzyko chorób układu pokarmowego,
- normalizuje stężenie glukozy we krwi,
- zwiększa absorpcję wapnia, magnezu i żelaza w przewodzie pokarmowym,
- poprawia łaknienie,
- reguluje przyswajanie składników pokarmowych,
- stymuluje układ odpornościowy.
>> Wszystko, co musisz wiedzieć o cukrzycy
Wśród wskazań do stosowania karczocha wymienia się między innymi choroby dróg żółciowych i pęcherzyka żółciowego, marskość wątroby, toksyczne uszkodzenia wątroby (np. stłuszczenie wątroby pochodzenia alkoholowego), problemy z trawieniem i zaparcia.
Karczoch na wątrobę
Karczoch działa ochronnie na komórki wątroby i wspomaga ich regenerację, ponadto wykazuje przeciwzapalne i żółciopędne właściwości. Dlatego po przetwory z karczocha warto sięgać w zaburzeniach żołądkowo-jelitowych.
Wyciąg z karczocha reguluje przemianę materii oraz łagodzi podrażnienie żołądka i zmniejsza objawy z tym związane. Ponadto poprawia funkcjonowanie wątroby i dróg żółciowych, zwłaszcza przy problemach z trawieniem tłuszczów.
>> Kolka wątrobowa - przyczyny, objawy i leczenie
Karczoch na układ sercowo-naczyniowy
Preparaty z wyciągiem z liści karczocha zapobiegają agregacji płytek krwi, a zatem skutecznie ograniczają ryzyko wystąpienia chorób sercowo-naczyniowych. Powinny być stosowane w ramach profilaktyki, ale mogą też stanowić wsparcie dla terapii leczniczych.
Karczoch – dawkowanie
Karczoch przyjmowany jest głównie jako napar, który przygotowuje się z 7-10 g suszonych liści i 250 ml wrzącej wody. Napój powinno się pić do 3 razy dziennie. Preparaty z karczochem przyjmuje się w dawce od 2 do 3 tabletek dziennie, w zależności jak zaleca producent.
Preparaty zawierające karczoch
Surowiec zielarski karczocha stanowią świeże lub wysuszone liście. Ziele wykorzystywane jest do produkcji suplementów diety i wyrobów medycznych występujących pod postacią tabletek lub kapsułek. Na rynku farmaceutycznym znaleźć można też susz do przygotowywania naparów i odwarów. Przetwory z karczocha można stosować zarówno wewnętrznie, jak i zewnętrznie.
Karczoch w ciąży
Nie prowadzono kontrolowanych badań klinicznych nad wpływem stosowania karczocha na organizm kobiety w ciąży i rozwijający się płód, dlatego przed sięgnięciem po preparaty go zawierające zalecana jest konsultacja z lekarzem prowadzącym ciążę. To samo tyczy się chęci suplementacji karczocha w okresie laktacji.
Karczoch – przeciwwskazania do stosowania
Pomimo szerokiego zastosowania i pozytywnego wpływu na organizm nie każdy powinien go przyjmować. Preparatów z karczochem nie należy podawać przede wszystkim dzieciom poniżej 14. roku życia ze względu na brak informacji na temat bezpieczeństwa ich stosowania w tej grupie wiekowej.
Karczoch nie powinien być ponadto spożywany przez osoby z nadwrażliwością na rośliny z rodziny astrowatych. Pozostałe przeciwwskazania do jego przyjmowania to niedrożność dróg żółciowych i kamica żółciowa.
Karczoch – możliwe skutki uboczne
Karczoch jest uważany ogólnie za bezpieczną i dobrze tolerowaną roślinę, jednak dla niektórych może okazać się ona szkodliwa. W bardzo rzadkich przypadkach istnieje ryzyko wystąpienia reakcji alergicznej. Po przyjęciu karczocha mogą też pojawić się łagodne zaburzenia takie jak utrata apetytu, wzdęcia czy biegunka.
Karczoch – interakcje z lekami i preparatami
Nie ma informacji wskazujących, aby przyjmowanie produktów z karczochem razem z lekami lub innymi ziołami prowadziło do wystąpienia jakichkolwiek interakcji, które mogłyby mieć negatywny wpływ na zdrowie. Wszelkie wątpliwości w tej kwestii zawsze warto wyjaśnić ze swoim lekarzem.
Karczoch w Encyklopedii ziół i roślin – Podsumowanie
Podsumowując, karczoch:
- Obfituje w cenne dla zdrowia substancje biologicznie czynne, które nadają mu mnóstwo leczniczych właściwości.
- Wykazuje pozytywny wpływ na wątrobę i układ sercowo-naczyniowy.
- Stymuluje układ odpornościowy i zapobiega rozwojowi chorób przewlekłych.
- Występuje pod postacią suszu do przygotowywania naparów oraz jako doustne suplementy diety w formie tabletek.
- Nie powinien być przyjmowany przez osoby z nadwrażliwością na rośliny z rodziny astrowatych oraz cierpiące na niedrożność dróg żółciowych lub kamicę żółciową.
- W rzadkich przypadkach może stać się przyczyną wystąpienia reakcji alergicznej.
- Nie wchodzi w interakcje z innymi ziołami ani lekami.
