13. tydzień ciąży

13. tydzień ciąży – który to trymestr?

Czas ciąży dzieli się na trzy trymestry, pierwszy od 1.-13. tygodnia ciąży, drugi od 14.-27. tygodnia ciąży oraz trzeci od 28. do 40. tygodnia ciąży. Czas ten liczony jest od pierwszego dnia miesiączki poprzedzającej okres, co wynika z trudności w ustaleniu dokładnego czasu zapłodnienia.

Jak rozwija się dziecko w 13. tygodniu ciąży?

Dziecko ma już ponad 7 cm długości, waży około 25 gramów. Powoli zatraca się dysproporcja między dużą główką a resztą ciała. Zaczynają formować się nadgarstki w rękach oraz kostki w nóżkach, rozwinięte są już jajniki i jądra, trwa formowanie narządów płciowych zewnętrznych, które przekształcą się w penis lub łechtaczkę i wargi sromowe. Zaczynają twardnieć kości, zwłaszcza kości długie i czaszka, a tkanka budująca zęby płodu staje się coraz gęstsza.

Objawy ciąży w 13. tygodniu

U wielu kobiet ustępują mdłości oraz wymioty, pojawia się także zwiększenie apetytu, a wraz z nim – przybieranie na wadze, przy czym zalecane jest zachowanie umiaru w jedzeniu. Należy jeść dla dwojga, a nie za dwoje, dieta powinna być zbilansowana, należy unikać przejadana się oraz spożywania niezdrowych produktów. 

Do typowych objawów ciąży w 13. tygodniu zaliczamy: 

• zwiększenie libido, za co odpowiada zwiększony przepływ krwi oraz hormony; 

• skurcze i dyskomfort w obrębie jamy brzusznej – wynika to z rozciągania się więzadeł i mięśni w okolicy macicy, dolegliwości powinny ustępować po odpoczynku. Zaniepokoić powinny natomiast silne bóle brzucha i wyraźne skurcze – są one wskazaniem do konsultacji z lekarzem; 

• uczucie zatkanego nosa, za które odpowiada działanie hormonów ciążowych oraz fizjologicznie zwiększona objętość krwi w czasie ciąży; 

• widoczność naczyń żylnych – powiększają się one i stają się bardzo widoczne. Pojawiają się nie tylko na piersiach i brzuchu, lecz także na nogach i dłoniach; 

• biała wydzielina z pochwy – odpowiada za nią wysoki poziom estrogenu. Wydzielina powinna być bezwonna lub o łagodnym zapachu. Jeśli ma kolor żółty lub zielonkawy, brzydki zapach – należy skonsultować się z lekarzem, gdyż ciężarna jest szczególnie narażona na rozwój infekcji intymnych; 

• nadal utrzymują się dolegliwości ze strony układu pokarmowego, takie jak zgaga, wzdęcia i zaparcia; 

• wiele ciężarnych kobiet obserwuje u siebie ciemniejsze zabarwienie skóry, które pojawia się na skutek zmian w gospodarce hormonalnej. Przebarwienia nazywane są ostudą lub maską ciążową i wynikają ze wzmożonej produkcji melaniny. Kobieta może zaobserwować u siebie także ciemną linię od pępka do spojenia łonowego. Nazywana jest ona linea nigra i jest prawidłowym objawem ciąży. 

Brzuch w 13. tygodniu ciąży

Powoli zwiększa się rozmiar macicy, która wypełnia już całą miednicę, może pojawić się więc uwypuklenie w okolicy podbrzusza. Jednak widoczność ciąży jest kwestią indywidualną i nie musi być jeszcze zauważalne zaokrąglenie brzucha. 

Badania w 13. tygodniu ciąży

Kobieta ciężarna przed każdą wizytą u ginekologa powinna wykonać badanie morfologii krwi oraz badanie ogólne moczu lub posiew moczu, jeśli w badaniu ogólnym wykryto bakterie. Lekarz kieruje kobietę co wizytę na stosowne badania krwi. 

USG ciąży w 13. tygodniu

Między 11. a 14. tygodniem ciąży (13 tc. + 6 dni) należy wykonać obowiązkowe badanie USG, nazywane genetycznym. Pozwala ono na określenie dokładnego wieku płodu oraz terminu porodu. 

USG ocenia ryzyko wrodzonych wad płodu takich jak zespół Downa za pomocą kilku parametrów, do których należą: 

• przezierność karkowa polegające na pomiarze odległości między skórą a tkanką podskórną w okolicach szyi; 

• kość nosową – sprawdza się jej obecność u płodu. W przypadku niektórych zespołów wad może występować opóźnione kostnienie; 

• przepływ krwi w przewodzie żylnym (DV); 

• przepływ krwi przez zastawkę trójdzielną (TR). 

Badanie USG nie pozwoli jeszcze poznać płci dziecka – na ogół zarys narządów płciowych jest niewyraźny, więc łatwo o pomyłkę. Ustalenie płci dziecka na podstawie badania USG możliwe jest dopiero koło 20. tygodnia ciąży.

Badania prenatalne w 13. tygodniu ciąży

Od 10. lub 11. tygodnia ciąży można wykonać badania prenatalne, których dostępność na rynku jest duża. Pozwalają one na ryzyko oceny wad rozwojowych u dziecka, wykonywane są z krwi żylnej kobiety, a więc są bezpieczne i bezinwazyjne dla dziecka. O wykonaniu badań prenatalnych należy porozmawiać z lekarzem prowadzącym ciążę. 

Jak dbać o siebie w 13. tygodniu ciąży?

Kobieta powinna przyjmować suplementy zalecone przez lekarza, m.in. kwas foliowy. Powinna także prowadzić zdrowy tryb życia i unikać niezdrowego jedzenia, fast foodów, nadmiaru soli oraz surowego mięsa, ryb, jaj i produktów z mleka niepasteryzowanego.