Nawłoć – właściwości lecznicze, działanie i zastosowanie

Jakie właściwości ma nawłoć?

Nawłoć pospolita porasta tereny Ameryki Północnej, Azji i Europy. W Polsce można ją znaleźć głównie na nizinach – polach, rowach, zaroślach i nieużytkach. Roślina osiąga nawet do metra wysokości i zwraca uwagę żółtymi kwiatostanami.

Nawłoć występuje również pod innymi nazwami: złota rózga, złotnik, ziele pogan, urasz i złota dziewica. Pierwsze wzmianki na temat ziela pochodzą z XVI wieku. Żołnierze wykorzystywali je w celu przyspieszenia gojenia ran bitewnych.

Surowcem wykorzystywanym w celach farmaceutycznych są nadziemne części nawłoci. Ziele zbiera się w porze kwitnienia, a następnie suszy w odpowiednich warunkach. Nawłoć jest składnikiem leków, suplementów diety i kosmetyków.

W skład nawłoci pospolitej wchodzą:

• flawonoidy (rutozyd, kwercetyna, kemperol) – rozszerzają naczynia krwionośne, rozluźniają mięśnie gładkie tętnic, działają moczopędnie, przez co zapobiegają obrzękom i neutralizują szkodliwość wolnych rodników;
• saponiny trójterpenowe – wykazują właściwości bakteriobójcze i antygrzybiczne, działają również moczopędnie i wykrztuśnie;
• alkaloidy – rozkurczają mięśnie gładkie, rozszerzają źrenice, działają moczopędnie, a w postaci żelów mogą powodować miejscowe zniesienie bólu;
• karotenoidy – działają przeciwutleniająco;
• witamina C;
• garbniki – łagodzą objawy zatrucia i biegunek, działają antybakteryjnie i ściągająco, zmniejszają podrażnienia skóry spowodowane odmrożeniami i oparzeniami;
• olejek eteryczny.

Substancje aktywne biologicznie obecne w nawłoci wykazują działanie: moczopędne, odtruwające, antybakteryjne, antygrzybicze, przeciwbólowe, przeciwzapalne, ściągające, obniżające ciśnienie tętnicze krwi, uszczelniające naczynia krwionośne i przyspieszające gojenie się ran.

Nawłoć – działanie i wskazania do stosowania

Składniki nawłoci działają na wielu poziomach organizmu. Zwiększają wydalanie chlorków sodu, mają właściwości moczopędne i zapobiegają tworzeniu się obrzęków. Nawłoci przypisuje się również działanie spazmolityczne, co oznacza, że ziele przyczynia się do rozkurczania mięśni gładkich. Jedną z ważniejszych funkcji rośliny jest rozszerzanie naczyń krwionośnych. Co więcej, ekstrakty z nawłoci działają antyoksydacyjnie, przeciwzapalnie i żółciopędnie.

Wskazaniem do stosowania nawłoci są:

• stany zapalne;
• trudno gojące się rany;
• choroby dróg moczowych;
• przerost gruczołu krokowego;
• schorzenia nerek, np. kamica nerkowa;
• problemy z przemianą materii.

Okłady z nawłoci można stosować zewnętrznie w celu łagodzenia różnego rodzaju wykwitów skórnych, np. trądziku, a także świądu.

Nawłoć na układ moczowy

W postaci naparów i odwarów nawłoć jest często stosowana jako remedium na uciążliwe objawy schorzeń układu moczowego. Wchodzące w skład ziela saponiny wyściełają błony śluzowe dróg moczowych i tworzą na nich swoisty biofilm, co chroni przed kolonizacją bakterii i grzybów. Doustne przyjmowanie nawłoci pomaga pozbyć się z organizmu toksyn i szkodliwych składników przemiany materii. Co więcej, działanie moczopędne zapobiega tworzeniu się kamieni nerkowych i obrzęków.

>> Preparaty na układ moczowy

Nawłoć – dawkowanie

Aby przygotować napar z nawłoci, 1 łyżkę ziela należy zalać 200 ml wrzątku i parzyć pod przykryciem przez ok. 10-15 minut. Ciepłą, ziołową herbatkę warto pić od 2 do 3 razy na dobę. Nie należy przekraczać dziennej dawki 12 g nawłoci.

Ziele nawłoci wchodzi w skład wielu preparatów ziołowych i suplementów diety. Wówczas nie należy przekraczać dziennej dawki zalecanej przez producenta.

Preparaty zawierające nawłoć

Nawłoć występuje w postaci:

• suszu;
• syropu;
• nalewki;
• tabletek;
• kapsułek;
• miodu;
• żelu na skórę;
• płynu doustnego.

Leki zawierające nawłoć

Nawłoć jest składnikiem leków stosowanych na infekcje dróg moczowych, w tym zapalenie pęcherza moczowego, a także leków na kaszel.

Suplementy z nawłocią

Ziele nawłoci jest częstym składnikiem suplementów diety wspierających odchudzanie.

>> Preparaty na odchudzanie

Kosmetyki z nawłocią

Nawłoć wchodzi w skład kosmetyków do pielęgnacji obolałych i zmęczonych nóg. W postaci żelu ziele zmniejsza widoczność obrzęków i żylaków.

Nawłoć w ciąży

Nie istnieją badania naukowe dotyczące skutków przyjmowania nawłoci u kobiet w ciąży i karmiących piersią. W związku z tym przed przyjęciem preparatów z tym zielem w składzie należy skonsultować się z lekarzem ginekologiem.

Przeciwwskazania do stosowania nawłoci

Przeciwskazaniami do stosowania nawłoci są:

• ostra niewydolność nerek;
• choroby serca;
• wiek poniżej 12 lat.

Nawłoć – możliwe skutki uboczne

Przedawkowanie nawłoci może wiązać się z występowaniem skutków ubocznych. Zalicza się do nich: świąd i pieczenie skóry, pokrzywka oraz rumień.

Nawłoć – interakcje z lekami i preparatami

Należy zachować szczególną ostrożność w przypadku jednoczesnego przyjmowania preparatów na bazie nawłoci i leków o profilu przeciwzakrzepowym i moczopędnym (diuretyków). Należy poinformować lekarza o przewlekle przyjmowanych farmaceutykach.

Nawłoć w Encyklopedii ziół i roślin – podsumowanie

• Nawłoć pospolita, przez wielu nadal uznawana za chwast, jest zaliczana do roślin o działaniu prozdrowotnym.
• W skład nawłoci pospolitej wchodzą m.in. flawonoidy, saponiny, garbniki i antocyjany. Substancje aktywne wykazują wielotorowe działanie, w tym moczopędnie, przeciwzapalne, antyoksydacyjne, spazmolityczne, przeciwzakrzepowe, bakteriobójcze, antygrzybiczne i ściągające.
• Napary i preparaty na bazie ziela nawłoci stosuje się u osób z infekcjami układu moczowego, w tym z zapaleniem pęcherza. Zioło jest skuteczne również jako wsparcie procesu odchudzania i detoksykacji organizmu. W postaci okładów zewnętrznych przyspiesza regenerację naskórka.
• Nawłoci nie należy przyjmować w przypadku ostrej niewydolności nerek i chorób serca.