Miłek wiosenny (łac. Adonis vernalis) to bylina zaliczana do rodziny jaskrowatych. Obecność w jego składzie silnie działających glikozydów kardenolidowych sprawia, że leki i preparaty z dodatkiem tego zioła stosuje się wyłącznie pod nadzorem lekarza. Poza właściwościami leczniczymi, wykazuje powiem zdolności trujące. Miłek wiosenny znalazł zastosowanie przede wszystkim w leczeniu chorób układu sercowo-naczyniowego i niektórych schorzeń nerek.
Miłek wiosenny – właściwości lecznicze, działanie i zastosowanie
Miłek wiosenny – jakie ma właściwości?
Miłek wiosenny porasta tereny Azji oraz Europy. W Polsce roślina objęta jest ścisłą ochroną gatunkową. Rośnie na wapiennych glebach w nasłonecznionych stanowiskach. Osiąga wysokość do 40 cm. Bylinę zalicza się do wieloletnich – na jednym stanowisku może kwitnąć nawet kilkadziesiąt lat.
Łacińska nazwa miłka wiosennego nawiązuje do postaci z mitologii greckiej – Adonisa. Na jednym z obrazów autorstwa niderlandzkiego malarza Ferdinanda Bola, widać jak z krwi martwego Adonisa wyrasta właśnie miłek wiosenny.
Surowcem wykorzystywanym w branży farmaceutycznej jest ziele miłka wiosennego. Warto pamiętać, że pomimo pięknego wyglądu, miłek wiosenny jest silnie trujący.
>> Zioła na cholesterol, domowe sposoby na miażdżycę
W skład miłka wiosennego wchodzą:
- glikozydy kardenolidowe (adonitoksol, adonitoksyna i cymaryna) – inaczej glikozydy nasercowe. To ważne substancje czynne wykorzystywane w lekach poprawiających wydolność mięśnia sercowego. Związki te obniżają częstość akcji serca, przy jednoczesnym zwiększeniu siły jego skurczów,
- adonitol – inaczej rybitol. Jest składnikiem witaminy B2,
- sole mineralne,
- flawonoidy (witeksyna, luteolina, orientyna) – wykazują działanie antyoksydacyjne, przeciwzapalne, poprawiają krążenie w naczyniach krwionośnych, a także hamują wchłanianie zwrotne w kanalikach nerkowych, co sprawia, że zwiększa objętość wydalanego moczu,
- alkohol cukrowy.
Substancje aktywne biologiczne obecne w zielu miłka wiosennego działają uspokajająco, przeciwobrzękowo, moczopędnie, przeciwmiażdżycowo, chronotropowo dodatnio (zmniejszają częstotliwość pracy serca) i inotropowo dodatnio (zwiększają siłę skurczu mięśnia sercowego).
Badania farmakologiczne wykazały, że preparaty na bazie miłka wiosennego mają niewielkie powinowactwo do białek osocza, co oznacza, że nie kumulują się w organizmie i są z niego szybko wydalane.
Miłek wiosenny – działanie i wskazania do stosowania
Surowiec zielarski z miłka, dzięki obecności glikozydów kardenolidowe, jest często porównywalny do innej rośliny – naparstnicy. Rośliny wykorzystywane są głównie w leczeniu niektórych chorób serca. Liczne badania naukowe z zakresu fitoterapii wykazały, że miłek wiosenny spowalnia rytm oddechowy, pobudza aktywność nerwu błędnego, działa uspokajająco i moczopędnie.
Wskazaniem do zastosowania miłka wiosennego są:
- miażdżyca naczyń wieńcowych,
- lekka niewydolność krążeniowa,
- dusznica bolesność,
- rozedma,
- przewlekłe zaburzenia pracy serca,
- zapalenie oskrzeli.
>>Zioła na przeziębienie i kaszel - które wybrać?
Miłek wiosenny na układ sercowo-naczyniowy
Leki z miłkiem wiosennym w składzie przeznaczone są dla osób borykających się z problemami kardiologicznymi. Działanie glikozydów kardenolidowych opiera się na zwiększaniu siły skurczów mięśnia sercowego, przy jednoczesnym zmniejszeniu częstotliwości jego pracy. Ponadto dochodzi do rozszerzenia naczyń wieńcowych.
>> Farmaceuta radzi: w jaki sposób wzmocnić swoje serce?
Miłek wiosenny – dawkowanie
Preparaty z miłkiem wiosennym w składzie najczęściej wydawane są z przepisu lekarza. W związku z tym należy przestrzegać dziennych dawek substancji czynnych określonych w ulotce przez producenta.
Stosowanie większych dawek miłka wiosennego jest toksyczne, dlatego powinno się stosować do wewnętrznie wyłącznie pod kontrolą lekarza.
Preparaty zawierające miłek wiosenny
Miłek wiosenny występuje w postaci:
- ziela,
- nalewki.
Miłek wiosenny w ciąży
Kobiety w ciąży powinny skonsultować z lekarzem prowadzącym możliwość przyjęcia preparatów i leków na bazie miłka wiosennego.
Miłek wiosenny – przeciwwskazania do stosowania
Przeciwwskazania do stosowania miłka wiosennego są:
- blok przedsionkowo-komorowy serca,
- niedobór potasu,
- ciąża,
- wiek poniżej 12. lat.
Miłek wiosenny – możliwe skutki uboczne
Przedawkowanie lub niewłaściwe spożycie miłka wiosennego może wiązać się z pojawieniem skutków ubocznych. Do najczęściej zgłaszanych zaliczają się nudności i wymioty, spowolnienie akcji serca, zaburzenia widzenia, paraliż i skurcze. W skrajnych przypadkach może dojść nawet do zatrzymania akcji mięśnia sercowego, co wymaga natychmiastowej pomocy specjalistycznej.
Miłek wiosenny – interakcje z lekami i preparatami
Należy zachować szczególną ostrożność i nie łączyć miłka wiosennego z:
- lekami moczopędnymi (hydrochlorotiazdyem i furosemidem),
- preparatami o działaniu przeczyszczającym,
- lekami przeciwarytmicznymi np. chinidyną,
- kortykosteroidami, w tym beklometazonem i predonizolonem.
Miłek wiosenny w Encyklopedii ziół i roślin – Podsumowanie
- Miłek wiosenny jest rośliną objętą w Polsce ścisłą ochroną gatunkową.
- W składzie miłka wiosennego znajdują się głównie glikozydy kardenolidowe, które wykazują działanie nasercowe.
- Surowiec roślinny wykorzystuje się przede wszystkim w produkcji nalewek łagodzących objawy niektórych chorób serca, w tym lekkiej niewydolności krążeniowej, przewlekłych zaburzeń pracy serca, a także miażdżycy.
- Susz miłka wiosennego działa także uspokajająco, moczopędnie i przeciwobrzękowo.
- Nalewki z miłka wiosennego należy stosować pod nadzorem lekarza. Części rośliny wykazują bowiem działanie trujące.
- Należy zachować ostrożność przy jednoczesnym przyjmowaniu miłka lekarskiego i innych leków, w tym m.in. kortykosteroidów, substancji moczopędnych i przeciwarytmicznych.
