Kminek zwyczajny (Carum carvi L.) nie tylko stanowi aromatyczną przyprawę o wyrazistym smaku, ale też jest cenną rośliną leczniczą o wielu zastosowaniach medycznych. To sprawdzony środek na dolegliwości trawienne, które skutecznie łagodzi. Kminek ponadto dobrze radzi sobie z zapaleniem gardła i bólami menstruacyjnymi. Na jakie jeszcze problemy można przyjmować kminek zwyczajny i w jakiej postaci najlepiej się sprawdzi?
Kminek zwyczajny – właściwości lecznicze, działanie i zastosowanie

Kminek zwyczajny – jakie ma właściwości?
Owoce kminku zwyczajnego stanowią bogate źródło wielu aktywnych biologicznie substancji. W składzie chemicznym rośliny widnieją przede wszystkim garbniki i flawonoidy (np. kwercetyna, kamferol), a także fenolokwasy (głównie kawowy) i poliacetyleny. Zaznaczyć trzeba także obecność olejku eterycznego, który jest podstawową substancją warunkującą działanie farmakologiczne kminku zwyczajnego.
Zawartość związków czynnych nadaje kminkowi właściwości:
- przeciwdrobnoustrojowe,
- antyoksydacyjne,
- przeciwzapalne,
- moczopędne,
- antyglikemiczne,
- laktogenne,
- przeciwwzdęciowe,
- żółciopędne,
- żółciotwórcze.
Dzięki wskazanym właściwościom owoce kminku zwyczajnego sprawdzają się w terapii różnych chorób i przypadłości.
Kminek zwyczajny – działanie i wskazania do stosowania
Kminek zwyczajny:
- zmniejsza stany skurczowe w przewodzie pokarmowym,
- pobudza wydzielanie soków trawiennych,
- normalizuje ruchy perystaltyczne jelit,
- przyspiesza przemianę materii i spalanie tłuszczów,
- zmniejsza uczucie pełności,
- łagodzi wzdęcia i nadmierne gazy,
- obniża poziom cukru we krwi,
- zwiększa objętość moczu,
- łagodzi skurcze menstruacyjne,
- eliminuje stany zapalne jamy ustnej o podłożu grzybiczym,
- odświeża oddech.
Najważniejszym wskazaniem do stosowania kminku zwyczajnego są niepożądane objawy ze strony układu pokarmowego, które nie zawsze są groźne dla zdrowia, ale na pewno bardzo uciążliwe.
>> Zgaga – przyczyny, objawy, leczenie. Czy zgaga zawsze oznacza chorobę refluksową?
Kminek zwyczajny na dolegliwości trawienne
Kminek zwyczajny to znany i ceniony środek na dolegliwości trawienne. Zaleca się po niego sięgać w przypadku takich problemów, jak bóle brzucha i wzdęcia, biegunki czy zaparcia.
Za sprawą obecności olejku eterycznego kminek wykazuje przeciwskurczowe działanie na przewód pokarmowy. Dodatkowo usprawnia pracę jelit, przywracając właściwą perystaltykę. Warto też dodać, że moczopędne właściwości kminku ułatwiają usuwanie nadmiaru wody z organizmu oraz toksyn.
Kminek zwyczajny – dawkowanie
Ogólne zalecenia dotyczące dawkowania kminku zwyczajnego są następujące:
- olejek eteryczny – 0,45-0,9 ml na dobę (dla osoby dorosłej),
- surowiec farmaceutyczny – ok. 6 g na dobę.
Przed przyjęciem gotowych produktów z kminkiem w składzie zawsze należy zapoznać się z zaleceniami producenta dotyczącymi ich przyjmowania. Zwykle znaleźć je można na opakowaniu produktu lub w dołączonej do niego ulotce.
Preparaty zawierające kminek zwyczajny
Surowcem leczniczym wykorzystywanym w produkcji różnych preparatów są owoce kminku zwyczajnego. Roślina występuje w formie suszu, który można dodawać bezpośrednio do posiłków. Kminek jako przyprawę kupić można w większości sklepów.
W aptekach dostępne są leki, suplementy diety i leki wyprodukowane na bazie kminku zwyczajnego. Najczęściej mają postać tabletek lub kapsułek, ale czasami można też spotkać się też z płynem doustnym.
Leki z kminkiem zwyczajnym
Niektóe z leków z kminkiem zwyczajnym w składzie stosuje się na zaburzenia żołądkowo-jelitowe i czynnościowe dolegliwości trawienne. Oprócz tego powszechnie dostępny jest produkt leczniczy z kminkiem do stosowania jako środek przeczyszczający w przypadku zaparć.
Suplementy z kminkiem zwyczajnym
Jeśli chodzi o suplementy diety, to kminek występuje głównie pod postacią tabletek i kapsułek wspomagających trawienie. Można też kupić susz zapakowany w saszetkach do przygotowywania herbatek o podobnym działaniu.
Kminek zwyczajny w ciąży
Ze względu na ograniczoną ilość badań dotyczących bezpieczeństwa stosowania, a także ryzyko wystąpienia działań niepożądanych, odradza się przyjmować doustne preparaty z kminkiem zwyczajnym w okresie ciąży i laktacji. W razie jakichkolwiek wątpliwości w tej kwestii warto odbyć konsultację z lekarzem prowadzącym ciążę.
Kminek zwyczajny – przeciwwskazania do stosowania
Przeciwwskazaniami do korzystania z dobroczynnego wpływu kminku na organizm są choroby wątroby i zapalenie dróg żółciowych. Roślina nie powinna być ponadto przyjmowana przez osoby mające kamienie żółciowe.
>> Kolka wątrobowa (kolka żółciowa) – przyczyny, objawy i leczenie
Kminek zwyczajny – możliwe skutki uboczne
Przyjmowanie preparatu z kminkiem zwyczajnym w składzie w dużych dawkach lub przez długi czas może uszkadzać organy wewnętrzne, zwłaszcza wątrobę. Działaniem niepożądanym w takim przypadku może być też zahamowanie opróżniania pęcherzyka żółciowego.
Kminek zwyczajny – interakcje z lekami i preparatami
Nie są znane interakcje kminku zwyczajnego z lekami lub innymi ziołami. Osoby na stałe przyjmujące jakieś leki, a chcące rozpocząć suplementację preparatami zawierającymi kminek, w razie jakichkolwiek obaw dotyczących ewentualnych interakcji powinny zasięgnąć porady lekarza.
Kminek zwyczajny w Encyklopedii ziół i roślin – Podsumowanie
Podsumowując, kminek zwyczajny:
- Skutecznie eliminuje przykre dolegliwości ze strony układu pokarmowego jak wzdęcia, nadmierne gazy, a także biegunki i zaparcia, poprawiając trawienie i regulując wypróżnianie.
- Przyspiesza przemianę materii i spalanie tłuszczów, a także zmniejsza uczucie pełności, dlatego po preparaty go zawierające warto sięgać po ciężkostrawnych posiłkach.
- Może być dodawany do posiłków jako przyprawa lub zażywany w formie suplementów diety i leków pod postacią tabletek lub płynu.
- Przyjmowany w nadmiarze może uszkadzać wątrobę i inne organy.
- Nie wchodzi w interakcje z innymi ziołami ani lekami.
- Nie powinien być przyjmowany przez kobiety w ciąży i karmiące piersią, a także osoby cierpiące na choroby wątroby lub zapalenie dróg żółciowych.
- Kędzia A., Kędzia A.W. Ocena aktywności olejku kminkowego (Oleum carvi) wobec grzybów drożdżopodobnych, Post Fitoter 2017; 18(2): 94-99.
- Lamer-Zarawska E. Kowal-Gierczak B., Niedworok J. Fitoterapia i leki roślinne, Warszawa, Wydawnictwo Lekarskie PZWL.
- Kaczmarczyk-Sedlak I., Ciołkowski A., Zioła w medycynie – choroby układu pokarmowego, Warszawa 2017, wydawnictwo Lekarskie PZWL.