Arcydzięgiel litwor (Archangelica officinalis) jest rośliną z rodziny baldaszkowatych, uprawianą wyłącznie w celach leczniczych. Przez miłośników ziołolecznictwa stosowany jest głównie na zaburzenia trawienia. Zwiększenie ilości wytwarzanych soków trawiennych i śliny skutecznie eliminuje objawy niestrawności, bólu brzucha i biegunki. Do czego wykorzystywany jest arcydzięgiel litwor? Roślina podawana jest m.in. osobom cierpiącym na depresję, wzdęcia i brak apetytu. Poznaj właściwości lecznicze, działanie i zastosowanie arcydzięgla!
Arcydzięgiel – właściwości lecznicze, działanie i zastosowanie
Arcydzięgiel – jakie ma właściwości?
Które składniki odpowiadają za drogocenne właściwości lecznicze arcydzięgla?
- β-felandren,
- α-pinen,
- p-cymen,
- kwas hydroksydekapentanowy,
- kwas masłowy.
Roślinę wyróżnia charakterystyczny zapach o sporej intensywności, za który odpowiada makrocykliczny lakton – pentadekanolid i tridekanolid. W arcydzięglu litwor znaleźć można również kumaryny, a także śladowe ilości garbników i flawonoidów.
Chociaż arcydzięgiel pokrojem może przypominać Barszcz Sosnowskiego, jego właściwości są zgoła odmienne. Roślina pobudza wydzielanie soków trawiennych i żółci. Z tego względu zalecana jest przede wszystkim w przypadku dolegliwości ze strony układu pokarmowego. Archangelica officinalis stosowany jest również jako środek:
- uspokajający,
- antydepresyjny,
- moczopędny,
- wykrztuśny,
- podnoszący odporność,
- pobudzający apetyt,
- antybakteryjny.
Arcydzięgiel – działanie i wskazania do stosowania
Na co pomaga arcydzięgiel litwor? Wskazaniem do stosowania rośliny są przede wszystkim schorzenia układu trawiennego. Arcydzięgiel jest jednym ze skuteczniejszych naturalnych środków podawanych na brak apetytu. Roślina oddziałuje zarówno na fizyczną stronę organizmu, jak i psychiczną. Arcydzięgiel litwor stosowany jest w przypadku zaburzeń na tle nerwowym, do których należą:
- nadmierne pobudzenie,
- niepokój,
- napięcie nerwowe,
- bezsenność,
- depresja,
- przewlekły stres.
Olejek arcydzięglowy stosowany zewnętrznie może być skutecznym uzupełnieniem leczenia bólu reumatycznego, bólu gośćcowego i nerwobólu. Wspomniany preparat przyspiesza również ustępowanie zakwasów. Ze względu na właściwości wykrztuśne roślina zalecana jest w przypadku przewlekłego kaszlu.
>> Bluszcz - właściwości lecznicze, działanie, zastosowanie
Arcydzięgiel na układ pokarmowy
Arcydzięgiel przez wielu uznawany jest za najważniejszą roślinę do leczenia schorzeń układu pokarmowego. Stosowany zgodnie z zalecaniem przynosi wsparcie w leczeniu takich zaburzeń, jak:
- niestrawność,
- ból brzucha,
- skurcze żołądka,
- zaparcia,
- wzdęcia,
- odbijanie.
Substancje zawarte w roślinie zwiększają produkcję soku żołądkowego, śliny oraz cennych enzymów trawiennych – pepsyny i pentagastryny.
Arcydzięgiel – dawkowanie
Arcydzięgiel litwor może występować w postaci:
- odwaru,
- naparu,
- herbaty,
- nalewki,
- olejku,
- wywaru do kąpieli.
Najczęstszą formą stosowania rośliny pozostaje jednak napar. Jak przygotować lecznicze ziele? 1 łyżkę stołową ziela należy zalać wrzątkiem (około 375 ml), a następnie parzyć pod przykryciem przez 20 minut. Gotowy napar należy spożywać trzy raz dziennie – przed posiłkiem bądź po nim.
Kosmetyki z arcydzięglem
Arcydzięgiel litwor zalecany jest nie tylko do użytku wewnętrznego. W drogeriach można znaleźć liczne szampony wzbogacone o wyciąg z rośliny. Będą one doskonałym rozwiązaniem dla włosów z łupieżem i tendencją do przetłuszczania się.
Arcydzięgiel w kuchni
Chociaż arcydzięgiel znany jest głównie ze względu na swoje lecznicze właściwości, od lat stosowany jest również w kuchni. Ziele doskonale wzbogaca smak zup, ryb, owoców morza i sałatek. Kandyzowane ogonki liściowe zdobią torty i ciastka, nadając im głęboki, zielony kolor. W krajach nordyckich i anglosaskich szczególnie popularne jest aromatyzowanie piwa arcydzięglem. Korzenny smak całkowicie odmienia smak alkoholu.
Arcydzięgiel – uprawa
Arcydzięgiel jest rośliną o umiarkowanych wymaganiach. Spotykana jest naturalnie w wilgotnych stanowiskach na dobrze spulchnionej glebie. Podczas uprawy potrzebuje nawadniania. Arcydzięgiel preferuje lekko kwaśną glebę, której pH rozciąga się od 4,5 do 7,0. Nie toleruje przesadzania – kwitnie w drugim roku od momentu posiania.
Warto wspomnieć, że w bylinie znajduje się najwięcej składników leczniczych w czasie kwitnięcia – od końca maja do lipca.
Arcydzięgiel w ciąży
Zgodnie ze współczesną wiedzą medyczną arcydzięgla litwor nie zaleca się spożywać w ciąży. Preparatów z rośliną powinny również unikać kobiety karmiące piersią.
Arcydzięgiel – przeciwwskazania do stosowania
Pomimo wskazanych właściwości leczniczych arcydzięgiel litwor nie powinien być stosowany przez każdego. Ziele nie jest zalecane osobom cierpiącym na:
- zwiększone ciśnienie krwi,
- ostry nieżyt układu pokarmowego,
- zapalenie kłębków nerwowych,
- zapalenie wyrostka robaczkowego,
- chorobę wrzodową.
Arcydzięgla leczniczego powinny również unikać osoby szczególnie wrażliwe na promienie słoneczne. W tym przypadku istnieje ryzyko wystąpienia uczulenia na promienie ultrafioletowe.
Arcydzięgiel – możliwe skutki uboczne
Stosowanie preparatów z arcydzięglem zgodnie z zaleceniami producenta nie powinno się wiązać z żadnymi skutkami ubocznymi. W przypadku przedawkowania rośliny mogą wystąpić działania przeciwne do jej leczniczych właściwości: skurcze żołądka, biegunka, przyspieszona perystaltyka jelit i nadkwaśność.
>>
Arcydzięgiel – interakcje z lekami i preparatami
Współczesna wiedza medyczna nie zgromadziła informacji na temat możliwych interakcji arcydzięgla z innymi preparatami.
Arcydzięgiel w Encyklopedii ziół i roślin – podsumowanie
- Zalecany jest przede wszystkim na dolegliwości ze strony układu pokarmowego.
- Wykazuje m.in. działanie uspokajające, antydepresyjne i moczopędne.
- Pomaga w leczeniu nadmiernego pobudzenia, niepokoju, napięcia nerwowego, bezsenności, depresji i przewlekłego stresu.
- Najczęściej stosowany jest w formie naparu i nalewki.
- W kuchni wzbogaca smak piwa, ryb, owoców morza, zup i sałatek.
