USG moszny – jak wygląda badanie? Wskazania do jego wykonania, przygotowanie

Na czym polega USG moszny?

USG moszny jest badaniem całkowicie bezbolesnym, choć może być dla pacjenta nieco wstydliwe i nieprzyjemne do wykonania. Wykonuje się je za pomocą specjalnego urządzenia – ultrasonografu, wyposażonego m.in. w sondę z głowicą i monitor.

W przeciwieństwie do innych rodzajów USG, badanie ultrasonograficzne moszny przeprowadza się przy użyciu tzw. sondy liniowej. Generuje ona fale ultradźwiękowe o znacznie wyższej częstotliwości niż klasyczna sonda, które przechodząc przez struktury wewnętrzne, odbijają się od nich i wracają do głowicy. Dzięki temu obraz widoczny na ekranie jest znacznie bardziej szczegółowy, co ułatwia postawienie trafnej diagnozy.

>> Samobadanie jąder. Jak badać jądra i dlaczego jest to ważne?

Badanie USG moszny pozwala ocenić wielkość jąder, najądrza, echostrukturę i unaczynienie. Za jego pomocą można wykryć wiele nieprawidłowości:

• wodniaki jądra,
• nowotwór jądra,
• guzy moszny,
• skręt jądra,
• niedorozwój jądra,
• mikrozwapnienia,
• przepuklinę pachwinową,
• niezstąpienie jąder do worka mosznowego,
• urazy jąder i/lub worka mosznowego,
• żylaki powrózka nasiennego.

Wskazania do wykonania USG moszny

Badanie ultrasonograficzne moszny stanowi często metodę pierwszego wyboru w diagnostyce stanów chorobowych jąder. Dolegliwości, na które zazwyczaj uskarżają się pacjenci na nie kierowani, to:

• ból i obrzęk jądra,
• powiększone jądra,
• urazy mechaniczne,
• płyn w worku mosznowym,
• dyskomfort w okolicy podbrzusza,
• wyczuwalny guz jądra,
• wyczuwalna zmiana konsystencji jądra.

Spośród wymienionych symptomów pacjenta powinno zaniepokoić powiększenie się jąder, zwłaszcza gdy jest bezbolesne.

USG moszny przeprowadza się kontrolnie również w trakcie leczenia żylaków powrózka nasiennego, w diagnostyce niepłodności oraz w wyraźnie widocznej asymetrii jąder.

>> Ból jądra - na jakie choroby może wskazywać?

USG moszny – jak się przygotować?

Badanie USG jąder nie wymaga ze strony pacjenta specjalnego przygotowania. Może być wykonane o każdej porze. Mężczyzna nie musi być na czczo ani nie potrzebuje opróżniać pęcherza.

Owłosienie łonowe nie stanowi przeszkody w otrzymaniu prawidłowego badania, dlatego depilacja również nie jest konieczna. Najważniejsze, aby badany pamiętał o zabraniu wyników poprzedniego USG, jeśli takie było przeprowadzane oraz o założeniu wygodnej bielizny.

W przypadku gdy USG moszny wiąże się z pobraniem materiału do biopsji jądra (podejrzenie raka jądra lub diagnostyka niepłodności), pacjent powinien poinformować lekarza o wszystkich przyjmowanych lekach.

>> Najczęstsze przyczyny niepłodności u mężczyzn

Jak przebiega badanie USG moszny?

Przed przystąpieniem do wykonania USG moszny, lekarz przeprowadzi szczegółowy wywiad i wykona badanie palpacyjne. W zależności od przyczyny wykonywania badania, pacjent zostanie poproszony o położenie się na kozetce lub pozostanie w pozycji stojącej. W obydwu przypadkach należy zdjąć bieliznę i przygiąć prącie do brzucha, aby odsłonić mosznę.

W pozycji stojącej diagnozuje się podejrzenie żylaków powrózka nasiennego I stopnia. We wczesnej fazie choroby, przed badaniem USG pacjent musi wykonać próbę Valsalvy, tzn. zatkać palcami nos, zamknąć usta i próbować wydmuchać powietrze. Jeżeli natomiast diagnoza jest przeprowadzana na leżąco, worek mosznowy trzeba umieścić na podkładce z ręczników.

Badanie rozpoczyna się od jądra zdrowego, by następnie przejść do jądra z podejrzanymi zmianami. Cała procedura trwa od kilkunastu minut do półgodziny. Otrzymany w czasie rzeczywistym obraz jest wydrukowany w formie zdjęć i odpowiednio opisany.

USG moszny – interpretacja wyników

 W opisie badania lekarz zawrze informacje, takie jak:

• wielkość i objętość jąder,
• położenie jąder,
• unaczynienie,
• zarys jąder,
• występowanie płynu między jądrami a błoną otaczającą.

Na podstawie otrzymanego obrazu lekarz może wysnuć podejrzenie toczących się schorzeń. Dla przykładu:

• powiększenie jąder, zwiększenie płynu między osłonkami, pogrubienie osłonek i ścian moszny mogą świadczyć o zmianach zapalnych jąder lub najądrzy,
• przerwanie osłonek jądra, niejednorodne obszary w jądrze świadczą o urazie,
• okrągłe obszary z gładkimi ściankami świadczą o torbielach,
• brak przepływu w tętnicach często wskazuje na skręt jąder.

Prawidłowe rozpoznanie może być postawione na podstawie USG i innych badań, tj. wywiadu, badania palpacyjnego, badania laboratoryjnego oraz diagnostyki obrazowej.

>> Które badania profilaktyczne wykonywać i jak często?

USG moszny – co po badaniu?

Zależnie od otrzymanego wyniku lekarz zaproponuje odpowiednią metodę leczenia lub głębszą diagnostykę. Badanie USG moszny powinno być interpretowane przez urologa androloga, który zajmuje się leczeniem:

• męskiego układu płciowego,
• zaburzeń płodności,
• zaburzeń hormonalnych,
• zaburzeń seksualnych i/lub dojrzewania płciowego.

Lekarzem drugiego wyboru, jeżeli chodzi o diagnostykę i terapię schorzeń w obrębie moszny, jest urolog. Poza układem moczowym leczy również schorzenia jąder.

USG moszny – skutki uboczne po badaniu

USG moszny nie powoduje skutków ubocznych w postaci bólu, osłabienia czy niemożność dalszego funkcjonowania. Pacjent po jego zakończeniu może swobodnie udać się do domu.

USG moszny – czy można wykonać u dzieci?

Badanie ultrasonograficzne moszny można również bezpiecznie wykonywać u dzieci. Jest często zlecane u chłopców z dolegliwościami w okolicy worka mosznowego, ponieważ można je łatwo i bezboleśnie przeprowadzić. Fale ultradźwiękowe nie wywierają negatywnych skutków na rozwijający się organizm, więc USG powtarza się wielokrotnie, np. monitorując postępy leczenia.

Wskazaniem do wykonania badania u dzieci mogą być:

• jądra niewyczuwalne w worku mosznowym,
• uraz mechaniczny,
• zmiany budowy wyczuwalne w badaniu palpacyjnym, np. guzki,
• ból, opuchlizna,
• zaczerwienienie lub zasinienie.

W przypadku zaobserwowania jakichkolwiek dolegliwości należy jak najprędzej zgłosić się do lekarza. Patologią obserwowaną u noworodków i małych dzieci jest tzw. wodniak jądra. Ok. 7. miesiąca życia płodowego jądra zstępują do worka mosznowego, po czym droga, którą pokonały, powinna się zamknąć. Jeżeli do tego nie dojdzie, w mosznie gromadzi się płyn z jamy otrzewnej tworzący wodniaka. Taka zmiana podlega obserwacji i powinna się wchłonąć w pierwszym roku życia. Jeżeli do tego nie dojdzie, niezbędna może okazać się operacja.

>> USG tkanek miękkich – jakie tkanki podlegają badaniu? Kiedy je wykonać i na czym polega?

USG moszny – cena badania

W przypadku,gdy zajdą ku temu wskazania medyczne, USG moszny jest w pełni refundowane. Wiąże się to jednak z dość długim (nawet kilkutygodniowym) czasem oczekiwania. Dlatego w sytuacjach, gdzie niezbędna jest szybka diagnostyka, badanie warto wykonać prywatnie. Jego koszt jest uzależniony od miasta oraz wykonującej placówki i wynosi od 50 do nawet 200 złotych.