Czas krzepnięcia krwi mierzony jest od momentu wynaczynienia krwi do chwili rozpoczęcia procesów krzepnięcia, czyli wytwarzania się skrzepu. Wskaźnik ten ma ogromne znaczenie diagnostyczne w przypadku większości zaburzeń krzepliwości krwi i zwykle stanowi diagnostkę podstawową w tym zakresie.
Wykonanie badania czasu krzepliwości krwi pomaga ocenić stopień tych zaburzeń (im dłuższy czas, tym większe zaburzenie procesów krzepliwości krwi) oraz wskazać kierunek diagnostyki pogłębiającej.
Czas krzepnięcia to parametr wskazujący na ilość czasu, jaka upłynie od momentu wynaczynienia się krwi do rozpoczęcia procesu jej krzepnięcia. Za początek krzepnięcia uznaje się powstawanie skrzepu. W przypadku zaburzeń krzepliwości krwi największe wyzwanie stanowi zbyt długi czas krzepnięcia, który może wskazywać na różne niedobory w organizmie czy skazy krwotoczne.
Z kolei zbyt szybki czas krzepnięcia (czyli sytuacja, gdy wartość ta znajduje się poniżej dolnej granicy normy dla tego badania) nie stanowi wartości diagnostycznej. Wymaga jednak stałej obserwacji, gdyż zbyt szybkie krzepnięcie krwi może wiązać się z tzw. nadkrzepliwością i nieść ze sobą ryzyko rozwoju zakrzepicy. Czas krzepnięcia nie wykrywa konkretnej choroby, tylko stanowi wskazówkę diagnostyczną.
Badanie czasu krzepnięcia krwi jest zalecane, gdy istnieje podejrzenie zaburzeń związanych z procesami krzepnięcia krwi. Objawy sugerujące takie zaburzenia to m.in.:
Występowanie takich objawów powinno skłonić do jak najszybszej konsultacji z lekarzem, który zaleci wykonanie odpowiednich badań diagnostycznych i w razie potrzeby dobierze prawidłowe leczenie.
Badanie czasu krzepnięcia krwi wykorzystywane jest także jako narzędzie monitorujące skuteczność dobranej farmakoterapii. Wówczas po pewnym czasie od wprowadzenia farmaceutyków lekarz zaleca ponowne wykonanie badania czasu krzepnięcia krwi i otrzymane wyniki porównuje z tymi, które zostały uzyskane po pierwszym badaniu.
>> Leki zmniejszające krzepliwość krwi. Kiedy stosuje się leki przeciwzakrzepowe?
Mniej typowym wskazaniem do badania czasu krzepnięcia krwi może być podejrzenie chorób wątroby, gdyż organ ten produkuje większość czynników krzepnięcia krwi. W związku z tym choroby wątroby przekładające się na jej funkcjonowanie jednocześnie będą zaburzać inne procesy, w tym krzepnięcie krwi.
W tym kontekście badanie może pomóc w potwierdzeniu zaburzeń wątroby lub przeciwnie – wspomaga ustalenie przyczyny zaburzeń procesów krzepnięcia krwi. Interpretacja diagnostyczna w tym przypadku zależy od celu, w jakim lekarz zalecił badanie.
Do badania czasu krzepnięcia krwi nie trzeba się szczególnie przygotować, gdyż cała diagnostyka opiera się na pobraniu próbki krwi do badań laboratoryjnych. Jest jednak kilka zasad, o których należy pamiętać.
Należy też pamiętać o tym, że fakt przyjmowania lekarstw, szczególnie związanych z krzepliwością krwi (np. przeciwkrzepliwe), należy zgłosić lekarzowi wcześniej, gdyż może być zalecona modyfikacja leczenia.
>> Siniaki na nogach, na ciele. Jaka jest najlepsza maść na siniaki i krwiaki?
Badanie czasu krzepnięcia krwi polega na pobraniu odpowiedniej ilości próbki krwi do analizy laboratoryjnej. Materiał pobiera się z żyły łokciowej i przekazuje do dalszej diagnostyki.
Badanie trwa bardzo krótko, zwykle ok. 5–10 minut. Na samym początku osoba wykonująca badanie dezynfekuje miejsce nakłucia, a następnie delikatnie wprowadza igłę, pobierając potrzebą ilość materiału. Zabezpieczona próbka trafia do laboratorium.
Wyniki badania czasu krzepnięcia krwi zwykle gotowe są do odbioru kolejnego dnia lub maksymalnie do 5 dni. Zdarza się, że czas oczekiwania jest dłuższy – wszystko zależy od wybranej placówki.
Za wartość referencyjną, a więc mieszczącą się w normach, uznaje się średni czas od 7 do 9 minut. Jeśli po upływie 9 minut w probówce nadal nie tworzy się skrzep, jest to znak, iż procesy krzepliwości krwi są wydłużone i tym samym nie funkcjonują poprawnie.
>> Krwiak pod paznokciem – jak długo wchłania się krwiak na palcu?
Wydłużony czas krzepnięcia krwi może wskazywać na:
Jeśli wydłużony czas krzepnięcia krwi spowodowany jest skazą białkową, to zalecana jest dodatkowa diagnostyka, gdyż schorzenie to może predysponować do rozwoju innych chorób. Negatywnym zjawiskiem jest również zbyt szybki czas krzepnięcia krwi, gdyż niesie ze sobą ryzyko wystąpienia zakrzepicy. Stan ten wymaga obserwacji.
Badanie czasu krzepnięcia krwi polega na pobraniu próbki do dalszej diagnostyki, dlatego też po zakończonym badaniu można wrócić do swoich codziennych obowiązków – w tym zakresie nie ma żadnych dodatkowych zaleceń ani przeciwwskazań.
Badanie czasu krzepnięcia krwi w ciąży jest metodą, która może zostać zalecona kobietom w ciąży. Dzieje się tak głównie w przypadku, gdy kobieta w poprzedniej ciąży zmagała się z problemami krzepliwości krwi. Badanie jest nieinwazyjne i w pełni bezpieczne.
Czas krzepnięcia krwi to badanie, które można wykonać również u dzieci. Przebiega ono dokładnie tak samo, jak u osób dorosłych i polega na pobraniu próbki krwi do analizy laboratoryjnej.
Czas krzepnięcia krwi to tania procedura diagnostyczna, a jej koszt waha się w graniach 10–40 zł, w zależności od placówki.
