USG sutków – kiedy wykonać badanie? Jak przebiega i jakie schorzenia pomaga wykryć?

Na czym polega USG sutków?

USG sutków jest mylącą nazwą, gdyż w rzeczywistości jest to badanie całej piersi. Z medycznego punktu widzenia sutkiem jest kompletny gruczoł piersiowy, a jego zakończenie to brodawka sutkowa.

Badanie ultrasonograficzne tego obszaru jest bezinwazyjne i bezpieczne, można je wielokrotnie powtarzać. Pozwala na wykrycie wielu zmian patologicznych. Jest szczególnie polecane młodym kobietom, przed 40. rokiem życia, których piersi w głównej mierze zbudowane są z tkanki gruczołowej (w późniejszym czasie zastępuje je tkanka tłuszczowa).

>> Suplementy dla kobiet

USG sutków wykonuje się przy użyciu urządzenia zwanego ultrasonografem. Jest ono zbudowane z kilku elementów, spośród których najważniejsza jest sonda z głowicą oraz monitor. Głowica emituje niesłyszalne dla ucha fale ultradźwiękowe. Z łatwością przenikają przez skórę i rozchodzą wewnątrz badanych struktur. Napotykając na tkanki o różnej strukturze i gęstości, odbijają się od nich i wracają do głowicy. Wynik badania jest widoczny na monitorze i ma postać szarych plam – jaśniejszych i ciemniejszych. Należy dodać, że wynik jest widoczny w czasie rzeczywistym, tzn. nie ma przesunięcia czasowego pomiędzy emisją fali przez głowicę a obrazem powstałym na monitorze.

USG sutków – kiedy należy wykonać badanie?

Podstawowym wskazaniem do wykonania USG sutków jest profilaktyka raka piersi. Jest to nowotwór, który u kobiet najczęściej prowadzi do zezłośliwienia. Z tego powodu warto jak najwcześniej rozpocząć badania, które go wykryją (zalecenia mówią o diagnostyce od 20. roku życia).

>> Mammografia – na czym polega badanie? Normy, wskazania, przygotowanie

USG sutków powinny wykonać:

• kobiety, które podczas samokontroli wykryły niepokojące zmiany w obrębie gruczołu sutkowego (guzy, zgrubienia),
• kobiety od 20. roku życia jako profilaktyka raka piersi,
• kobiety i mężczyźni, w których w rodzinie zdarzały się przypadki raka piersi, co wskazuje na obciążenie genetyczne,
• mężczyźni, którzy wykryli w obrębie sutka niepokojące zmiany (guzki lub inne zmiany),
•  osoby, u których wykryto mutacje genów zwiększających ryzyko zachorowania na raka piersi,
• osoby, które zaobserwowały wydzielinę z brodawki sutkowej lub bolesność piersi.

USG piersi powinno być wykonywane systematycznie, gdyż tylko w takim wypadku pozwoli wykryć niepokojące zmiany. Od 20. roku życia badanie powinno się wykonywać co dwa lata, natomiast gdy kobieta skończy 35 lat, powinna je powtarzać co roku.

>> Nowotwory kobiece – rodzaje, kalendarz badań. Profilaktyka raka piersi, jajnika, szyjki macicy

USG sutków – jak się przygotować?

Z uwagi na fakt, że badanie jest bezinwazyjne i nie wymaga zastosowania znieczulenia, nie trzeba się do niego specjalnie przygotowywać. Zaleca się, aby je wykonać na początku cyklu, tj. do 10 dni po zakończeniu krwawienia. Nie jest bezwzględnie wymagane, jednak uzyskane w tym okresie wyniki są najbardziej miarodajne.

USG sutków można wykonać o dowolnej porze dnia. Najlepiej wybrać się na nie ubranym w luźną i wygodną odzież, którą będzie można łatwo zdjąć lub podciągnąć. Ponieważ w trakcie USG kontroluje się również doły pachowe, warto zrezygnować z dezodorantów, talków lub żeli.

Jak przebiega badanie USG sutków?

Wizyta w gabinecie lekarskim rozpoczyna się od przeprowadzenia szczegółowego wywiadu. Dotyczy on zaobserwowanych dolegliwości, obciążenia genetycznego, przeprowadzanych badań. Następnie pacjent proszony jest o rozebranie się od pasa w górę i położenie na leżance. Badana pierś zostaje pokryta specjalnym żelem, który m.in. ułatwia przesuwanie głowicy. Za jej pomocą specjalista sprawdza strukturę całej piersi. Następnie lekarz prosi pacjenta o założenie rąk za głowę i przystępuje do badania dołów pachowych oraz okolicznych węzłów chłonnych.

>> Powiększone węzły chłonne – objawy i leczenie. Jak rozpoznać powiększenie węzłów chłonnych?

Cała procedura trwa 15-20 minut. Na jej zakończenie pacjent otrzymuje komplet wyników. Zdjęcia zapisane na światłoczułym papierze lub specjalnym nośniku oraz szczegółowy opis, które posłużą do postawienia trafnej diagnozy.

USG sutków – interpretacja wyniku

Interpretacja wyników zawsze powinna pozostać w gestii lekarza specjalisty, który na obrazie USG może stwierdzić obecność zmian. Ponadto jest w stanie określić:

• ich rodzaj (mieszane, lite, płynne),
• położenie,
• strukturę granic.

Twarde guzki z reguły mają charakter złośliwy, zmiany łagodne są brodawczakami, włókniakami lub torbielami wypełnionymi płynem.

>> Ból w klatce piersiowej – kiedy oznacza zawał? Objawy, przyczyny i diagnostyka bólów w klatce piersiowej

USG sutków – postępowanie po badaniu

Postępowanie po badaniu jest uzależnione od diagnozy. W przypadku łagodnych zmian w pierwszej kolejności zaleca się ich dalszą kontrolę, ewentualnie usunięcie. W razie podejrzenia co do ich charakteru lekarz może zalecić poszerzenie diagnostyki o biopsję. W jej trakcie pobiera się fragment zmiany i poddaje go badaniom laboratoryjnym.

USG sutków – możliwe powikłania

Badanie USG nie wymaga znieczulenia. Wykonuje się je w warunkach ambulatoryjnych, szybko i stosunkowo prosto. Fale ultradźwiękowe nie powodują skutków ubocznych, nie kumulują się w organizmie. Bezpośrednio po wykonaniu badania, pacjent może powrócić do codziennych czynności. Sama procedura jest obojętna dla zdrowia i samopoczucia badanego.

USG sutków – czy można wykonać u kobiet w ciąży?

Ciąża nie chroni przed rozwojem nowotworu, ani też nie wpływa na opóźnienie jego rozwoju. Dlatego również w tym okresie bardzo ważna jest diagnostyka. Czułość badania USG, które jest bezpieczne dla matki i rozwijającego się płodu, wynosi od 93% do 100%. Pozwala ono wykryć wszelkie niepokojące zmiany.

>> Badania w ciąży – kiedy badania prenatalne, USG w ciąży, KTG, posiew z pochwy?

Zalecenia mówią, że USG piersi jest wskazane dla kobiet powyżej 35. roku życia w I trymestrze ciąży. Kobiety ciężarne poniżej 35 lat powinny rozważyć wykonanie badania w I lub II trymestrze.

USG sutków – czy można wykonać u dzieci?

U noworodków i niemowląt do 12. miesiąca życia może dochodzić do powiększenia gruczołów piersiowych, co może objawiać się wyczuwalnymi guzkami. Z reguły jest to wynik wpływu hormonów matki, ewentualnie nagromadzenia się tkanki gruczołowej lub tłuszczowej. Bywa również niegroźną zmianą podskórną, czyli naczyniakiem. W każdym przypadku, aby potwierdzić charakter zmiany, zaleca się wykonanie USG sutków.

USG sutków – czy wykonuje się u mężczyzn?

Wbrew obiegowej opinii USG sutków można wykonać również u mężczyzn. Mimo że znacznie rzadziej, ale również oni zapadają na nowotwór piersi. Wskazaniem do wykonania badania diagnostycznego tego gruczołu jest:

• guzek,
• owrzodzenie,
• zmiana struktury gruczołu,
• wydzielina z brodawki sutkowej.

USG sutków – cena badania

USG sutków jest badaniem refundowanym przez NFZ. Aby było nieodpłatne, trzeba mieć skierowanie. Może je wystawić lekarz specjalista np. ginekolog lub onkolog. W przypadku badania odpłatnego należy liczyć się z kosztem 80-150 złotych.

>> Zestawy witamin i minerałów