Przeciwciała anty-TG to pod względem biochemicznym białka, które skierowane są przeciwko tyreoglobulinie, czyli substancji potrzebnej do produkcji hormonów tarczycy. Badanie na ich obecność we krwi jest niezbędne w przypadku podejrzenia zapalenia tego gruczołu na tle autoimmunologicznym z uwzględnieniem choroby Hashimoto.
Przeciwciała anty-TG – na czym polega badanie? Normy, wskazania, przygotowanie
Co to są anty-TG?
Przeciwciała anty-TG, inaczej przeciwtarczycowe, są białkami produkowanymi w organizmie przeciwko substancji o nazwie tyreoglobulina. Jest ona niezbędna do syntezy dwóch najważniejszych hormonów tarczycy – tyroksyny (FT4) oraz trójjodotyroniny (FT3). W bardzo niskich stężeniach anty-Tg są obecne u 10% zdrowej populacji. Niestety, w większości przypadków ich obecność wskazuje na wiele chorób, zarówno związanych, jak i niezwiązanych z tarczycą.
>> Niedoczynność tarczycy - najczęstsze objawy schorzenia
Wykrycie anty-TG może świadczyć o:
- chorobie Hashimoto (przy niedoczynności tarczycy),
- chorobie Gravesa-Basedowa (przy nadczynności tarczycy),
- cukrzycy typu I,
- raku tarczycy,
- niedokrwistości złośliwej,
- leczeniu za pomocą radioaktywnego jodu.
Badanie na obecność przeciwciał anty-TG jest szczególnie istotne dla kobiet starających się o dziecko. Przewlekle utrzymujący się wysoki poziom wspomnianych wyżej przeciwciał doprowadza do poważnego uszkodzenia tarczycy, a to z kolei negatywnie wpływa na płodność.
Wyróżnia się 3 rodzaje przeciwciał anty-TG:
- POAb – skierowane są przeciwko peroksydazie tyrozynowej. Lekarz może skierować na badania, gdy u pacjenta pojawiają się objawy niedoczynności tarczycy. Innym ze wskazań jest konieczność wdrożenie za pomocą m.in. interferonu alfa, a także interleukiny,
- TgAb – oznacza się w przypadku podejrzenia choroby Hashimoto,
- TRAb – są skierowane przeciwko receptorom dla tyreotropiny. Są cennym narzędziem diagnostycznym choroby Gravesa-Basedowa.
Anty-TG – kiedy należy wykonać badanie?
Przeciwciała anty-TG oznacza się przede wszystkim w podejrzeniu chorób tarczycy, w tym także raka. Należy jednak podkreślić, że parametr ten uzupełnia diagnostykę, która na pierwszym miejscu musi uwzględnić oznaczenie TSH, FT3 i FT4. Lekarz endokrynolog zleca wykonanie badanie tego miana, gdy pacjent manifestuje określone objawy.
Typowymi symptomami zaburzeń funkcjonowania tarczycy są:
- guzki na tarczycy uwidocznione w obrazie USG,
- wole na gruczole tarczowym,
- nieprawidłowe wyniki TSH, FT3 i FT4,
- powiększenie tarczycy,
- idiopatyczny wzrost lub spadek masy ciała,
- łamliwość włosów,
- łatwa męczliwość,
- bezsenność,
- kołatanie serca połączone z tachykardią,
- zaburzenia miesiączkowania,
- duszność,
- drżenie mięśniowe.
Innymi wskazaniami do oznaczenia przeciwciał anty-TG są:
- zespół policystycznych jajników (PCOS),
- reumatoidalne zapalenie stawów (RZS),
- niedokrwistość złośliwa,
- wiek powyżej 60 lat,
- choroby tkanki łącznej,
- monitorowanie leczenia jodem,
- toczeń rumieniowaty układowy.
Pełny panel tarczycowy powinny wykonać również kobiety planujące ciążę lub te, które doświadczyły poronienia. Wyniki badań naukowych wykazały, że obecność anty-TG nie tylko utrudnia zajście w ciążę, ale także zwiększa ryzyko jej utraty.
>> Zespół VEXAS – objawy i rokowania. Nowa choroba, która ma podłoże autoimmunologiczne
Anty-TG – jak się przygotować do badania ich poziomu?
Aby wyniki badań były miarodajne, do oznaczenia anty-TG należy się odpowiednio przygotować. Materiałem biologicznym do badań jest krew żylna. W związku z tym przygotowania do niego powinny być identyczne, jak w przypadku standardowej morfologii. Do punktu pobrań najlepiej udać się w godzinach porannych, będąc na czczo (8-12 godzin po ostatnim posiłku). Na 2-3 doby przed badaniem nie zaleca się picia alkoholu, palenia papierosów i intensywnych ćwiczeń.
Należy poinformować lekarza o wszystkich przyjmowanych przewlekle lekach. Na ok. 15 minut przed samym pobraniem krwi warto odpocząć w pozycji siedzącej.
Jak przebiega badanie?
Krew do badania anty-TG pobierana jest z żyły łokciowej w pozycji siedzącej lub leżącej. Całość trwa kilka sekund. Materiał biologiczny trafia do probówki z EDTA, co zapobiega tworzeniu się skrzepów. Oznaczona próbka przenoszona jest do laboratorium, gdzie przy pomocy techniki immunochemicznej, zostaje poddana analizie. Wynik na ogół dostępny jest na drugi dzień roboczy.
Anty-TG – interpretacja wyniku
Dokładne zakresy referencyjne dla anty-TG mogą różnić się od laboratorium, w którym dokonuje się pomiaru.
Norma dla osób dorosłych <100 IU/ml
Endokrynolog podejmując się interpretacji wyniku, musi wziąć pod uwagę szereg dodatkowych czynników, w tym wiek, płeć i historię chorobową swojego pacjenta.
Aby diagnostyka była miarodajna, konieczne jest wykonanie jeszcze dodatkowych oznaczeń: anty-TPO, TSH, FT3 i FT4. Cały panel badań gruczołu tarczowego w żargonie medycznym nosi nazwę piątki tarczycowej. Przy nieprawidłowych wynikach należy wykonać także obrazowanie za pomocą USG.
Wysoki poziom anty-TG
Podwyższony poziom anty-TG może świadczyć o:
- autoimmunologicznym zapaleniu tarczycy, w tym chorobie Hashimoto lub Gravesa-Basedowa,
- nowotworach tarczycy, w tym gruczolakoraku i raku pęcherzykowatym,
- chorobach tkanki łącznej, czyli kolagenozach,
- niewydolności wątroby,
- cukrzycy typu 1,
- reumatoidalnym zapaleniu stawów,
- aktywnym leczeniu za pomocą jodu.
Niski poziom anty-TG
W większości przypadków niski poziom anty-TG nie stanowi sygnału alarmowego dla zdrowia. Niemniej jednak spadek tych przeciwciał jest dobrym markerem skutecznego leczenia chorób tarczycy, a także stanu chorego po operacjach usunięcia gruczołu tarczowego.
>> Domowe testy diagnostyczne - także w kierunku zaburzeń pracy tarczycy
Anty-TG – co po badaniu?
Badanie na oznaczenie anty-TG nie wiąże się z żadnym ryzykiem dla zdrowia. Ponieważ wymaga jedynie pobrania od osoby badanej krwi, po zakończeniu tej czynności można bez obaw powrócić do codziennych obowiązków.
Anty-TG – możliwe powikłania po badaniu
Pobranie krwi to rutynowo wykonywane badanie, które jest na ogół bardzo dobrze tolerowane. Jedyne możliwe powikłania mogą pojawić się w następstwie wkłucia się igłą w żyłę łokciową. W tym miejscu może pojawić się niewielki obrzęk, zaczerwienienie, siniak, a także lekka tkliwość. W większości przypadków objawy te ustępują w ciągu 48 godzin.
Niektóre osoby mają tendencję do zasłabnięcia podczas pobierania krwi. O takiej skłonności warto powiedzieć pielęgniarce, która wykona badanie w pozycji leżącej.
Anty-TG – czy badanie można wykonać u kobiet w ciąży?
Oznaczenie anty-TG można wykonać u kobiet w ciąży. Często stanowi kolejny krok diagnostyczny w kierunku wykrycia chorób tarczycy, które zagrażają zdrowiu płodu. Ocena obecności przeciwciał anty-TG jest cennym badaniem dla kobiet, które starają się o dziecko. Choroby autoimmunologiczne tarczycy są częstym powodem problemów z płodnością i poronień.
>> Nadczynność tarczycy – przebieg choroby, główne przyczyny
Anty-TG badanie – czy można wykonać u dzieci?
Badanie w kierunku przeciwciał anty-TG można wykonać u dzieci.
Anty-TG badanie – cena
Posiadając skierowanie na oznaczenie anty-TG we krwi żylnej, można wykonać badanie bezpłatnie w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia (NFZ). Osoby bez ważnego ubezpieczenia zdrowotnego i wszyscy, którzy wykonują je w prywatnych placówkach, muszą liczyć się z koniecznością poniesienia kosztu. Średnia cena badania anty-TG wynosi 30 złotych.
