Pieprz czarny – właściwości lecznicze, działanie i zastosowanie

Pieprz czarny – jakie ma właściwości?

Pieprz czarny to roślina porastająca głównie obszary tropikalne i subtropikalne, jednak największe uprawy znajdują się na terenie Półwyspu Indyjskiego i Indonezji. Pierwsze wzmianki na temat tej przyprawy sięgają czasów starożytnego Egiptu. W okresie panowania Aleksandra Wielkiego cena ziaren pieprzu czarnego osiągała niebotyczne wartości. Hipokrates podkreślał duże znaczenie żucia ziaren na zmniejszenie apetytu. Starożytni rzymianie używali przyprawy jako pobudzającego afrodyzjaka.

Surowcem zielarskim pieprzu czarnego jest jego owoc. W zależności od jego stopnia dojrzałości spotkać można pieprz zielony, czerwony lub biały. Zmielone ziarenka dodaje się do prawie każdej wytrawnej potrawy. Z tego też względu pieprz czarny nazywa się również królem przypraw.

W skład pieprzu czarnego wchodzą:

• alkaloidy – w tym przede wszystkim piperyna. Stanowi od 2% do nawet 9% suchej masy surowca. Piperyna działa oczyszczająco, moczopędnie, przyspiesza metabolizm, a nawet wykazuje działanie przeciwnowotworowe,
• flawonoidy – to silne antyoksydanty hamują aktywność wolnych rodników. Flawonoidy wykazują również działanie moczopędnie i chronią ściany naczyń krwionośnych,
• monoterpeny – wspierają funkcjonowanie układu nerwowego, wykazują działanie bakteriobójcze i grzybobójcze,
• żywice,
• olejek eteryczny.

Składniki aktywne biologicznie pieprzu czarnego sprawiają, że ma on właściwości antyoksydacyjne, przeciwbólowe, przyspieszające metabolizm, żółciotwórcze i przeciwzapalne.

Pieprz czarny – działanie i wskazania do stosowania

Lecznicze działanie pieprzu czarnego możliwe jest dzięki obecności w jego składzie piperyny. Owoce rośliny wspomagają wydzielanie kwasu żołądkowego i enzymów trawiennych, przez co poprawia się pasaż jelitowy, a wszystko to znacznie ułatwia trawienie substancji pokarmowych. Co więcej, wyciągi z przyprawy stosowane są jako środki na wzmocnienie odporności organizmu, poprawiają krążenie krwi, a także działają antyoksydacyjnie.

Badania naukowe z wykorzystaniem piperyny wykazały, że związek ten zwiększa wchłanialność witamin A, C i B6, jak również koenzymu Q10 i selenu. Trwają badania nad możliwością wykorzystania pieprzu czarnego w leczeniu niektórych chorób nowotworowych, a pierwsze wyniki przeprowadzone na liniach komórkowych dają pozytywne efekty. W dużym stężeniu piperyna przyczynia się do obniżenia poziomu glukozy we krwi.

Wskazaniami do stosowania pieprzu czarnego są:

• nadwaga i otyłość,
• niestrawność,
• cukrzyca,
• hipercholesterolemia,
• stany niedożywienia.

Kremy i szampony z pieprzem czarnym w składzie, a także suplementy doustne są rekomendowane osobom cierpiącym na bielactwo. Jak się okazuje bowiem, piperyna wzmaga syntezę barwnika o nazwie melanina, co stymuluje rozwój komórek barwnikowych.

Pieprz czarny na układ pokarmowy

Piperyna zawarta w czarnym pieprzu wykazuje wielotorowe działanie na układ pokarmowy. Alkaloid ten nasila procesy lipolizy, czyli rozpadu komórek tłuszczowych, co ułatwia utratę zbędnych kilogramów. Ponadto większe dawki piperyny obniżają poziom trójglicerydów i frakcji tzw. złego cholesterolu LDL, przy jednoczesnym zwiększeniu frakcji tzw. dobrego cholesterolu HDL.

Wyciągi z pieprzu czarnego delikatnie rozgrzewają organizm, co przyspiesza metabolizm i trawienie. Jest to szczególnie ważne przy spożywaniu ciężkostrawnych posiłków.

Pieprz czarny – dawkowanie

Preparaty na bazie pieprzu czarnego można stosować zarówno wewnętrznie, jak i zewnętrznie. Należy przestrzegać dawek zalecanych przez producentów suplementów i wyrobów medycznych.

>> Toczeń umieniowaty - objawy i leczenie. Czy toczeń jest zaraźliwy?

Preparaty zawierające pieprz czarny

Pieprz czarny występuje w postaci:

• tabletki,
• kapsułki,
• ziaren,
• mielonych ziaren,
• płynu doustnego,
• nalewki,
• maści,
• kremu,
• szamponu.

Pieprz czarny w ciąży

Przyjmowanie umiarkowanych ilości pieprzu czarnego w ciąży nie stanowi niebezpieczeństwa. Należy jednak zachować umiar, ponieważ nadmiar piperyny w diecie może spowodować efekt poronny.

Pieprz czarny – przeciwwskazania do stosowania

Przeciwwskazaniami do stosowania pieprzu czarnego są:

• nadwrażliwość błon śluzowych,
• nadciśnienie tętnicze,
• ciąża,
• niektóre choroby serca.

Pieprz czarny – możliwe skutki uboczne

Nadmierne spożycie pieprzu czarnego może spowodować silne podrażnienie błony śluzowych żołądka, a także stany zapalne układu pokarmowego.

Pieprz czarny – interakcje z lekami i preparatami

Należy zachować szczególną ostrożność przy jednoczesnym przyjmowaniu preparatów z piperyną w składzie i niektórych antybiotyków.

Najnowsze badania wykazały, że piperyna może zwiększać biodostępność niektórych leków i substancji aktywnych (m.in. fenytoiny i propranololu). W związku z tym należy poinformować lekarza o wszystkich przyjmowanych przewlekle lekach.

>> Zespół Vexas - objawy i rokowania

Pieprz czarny w Encyklopedii ziół i roślin – Podsumowanie

• Pieprz czarny, nazywany królem przypraw, znalazł zastosowanie nie tylko w sztuce kulinarnej, ale również w medycynie.
• Najważniejszym składnikiem aktywnym pieprzu czarnego jest piperyna, alkaloid o właściwościach antyoksydacyjnych, przeciwzapalnych, obniżających poziom cholesterolu i glukozy we krwi, a także usprawniających trawienie i poprawiających metabolizm.
• Wyciągi na bazie pieprzu czarnego z powodzeniem stosuje się u osób cierpiących na niestrawność, hipercholesterolemie i cukrzycę. Piperyna jest rekomendowana jako wsparcie odchudzania.
• Piperyna poprawia wchłanialność niektórych witamin i minerałów.
• Nadmierne spożycie pieprzu czarnego może podrażniać delikatną śluzówkę żołądka, dlatego należy zachować umiar.