Cząber jest uprawiany i ceniony głównie jako przyprawa ze względu na swój niepowtarzalny smak i aromat, choć znajduje zastosowanie również jako roślina lecznicza. Wykazuje właściwości przeciwzapalne, antyseptyczne i wiatropędne. Zapobiega nadmiernej fermentacji jelitowej, działa lekko obstrukcyjnie i przeciwbiegunkowo. Zewnętrznie stosuje się go na stany zapalne skóry. Jakie właściwości i wskazania lecznicze ma cząber?
Cząber – właściwości lecznicze, działanie i zastosowanie. Olejek eteryczny z cząbru

Cząber – jakie ma właściwości?
Cząber to jednoroczna roślina ogrodowa, która cechuje się pikantnym smakiem i aromatem, przez co znajduje zastosowanie w kuchni jako przyprawa. Istnieje kilka gatunków rośliny, z których najczęściej uprawiane i stosowane są cząber ogrodowy i górski.
Skład chemiczny cząbru jest bardzo bogaty. Zawiera on m.in. flawonoidy, garbniki, witaminę C, substancje mineralne (cynk, magnes, potas) oraz olejki eteryczne. Dzięki temu wykazuje wiele leczniczych właściwości, w tym:
- przeciwbakteryjne,
- przeciwgrzybicze,
- przeciwzapalne,
- przeciwbólowe,
- antyseptyczne,
- moczopędne,
- wiatropędne,
- uspokajające,
- rozkurczowe,
- wykrztuśne,
- gojące,
- zabliźniające,
- znieczulające,
- przeciwobrzękowe,
- przeciwskurczowe,
- przeciwbiegunkowe,
W związku z tym cząber wspomaga walkę z różnymi dolegliwościami i przykrymi objawami.
>> Preparaty wspierające trawienie
Cząber – działanie i wskazania do stosowania
Cząber wykazuje szeroki wpływ na ludzki organizm, poprawiając zdrowie. Roślinie przypisuje się następujące działanie:
- pobudza produkcję soków żołądkowych i poprawia trawienie,
- zwalnia napięcie mięśni gładkich dróg żółciowych, moczowych i mięśni przewodu pokarmowego (głównie jelit),
- zmniejsza wzdęcia i zapobiega ich powstawaniu,
- hamuje rozwój chorobotwórczych bakterii,
- łagodnie zapiera i hamuje biegunki,
- pobudza pracę kory nadnerczy,
- ułatwia przyswajanie pokarmów,
- wspomaga gojenie ran,
- łagodzi objawy skórne takie jak swędzenie i pieczenie,
- uśmierza ból po ukąszeniach owadów i zmniejsza opuchliznę,
- pozytywnie wpływa na układ nerwowy (wzmacnia i uspokaja).
Cząber znajduje zastosowanie przede wszystkim w nieżytach przewodu pokarmowego, przy niestrawności i bolesnych wzdęciach. Można po niego sięgać przy przewlekłych biegunkach i bólach gastrycznych, osłabionym przyswajaniu składników pokarmowych i pasożytach jelitowych.
Cząber na układ pokarmowy
Włączenie cząbru do swojej diety polecane jest zwłaszcza osobom, które zmagają się z różnymi problemami ze strony układu pokarmowego. Roślina pobudzając produkcję soków żołądkowych, wspiera i ułatwia trawienie, ponadto wykazuje działanie przeciwbiegunkowe i przeciwskurczowe, regulując wypróżnianie. Działa wiatro- i moczopędnie, łagodzi bolesne wzdęcia występujące np. po spożyciu ciężkostrawnych pokarmów. Cząber dodatkowo wspomaga w walce z pasożytami jelitowymi (m.in. glistami). Jest uznawany za zioło usprawniające pracę wątroby.
>> Arcydzięgiel – właściwości lecznicze, działanie i zastosowanie. Arcydzięgiel na trawienie
Cząber na problemy skórne
Cząber wykazuje właściwości przeciwbakteryjne i przeciwzapalne, dlatego może być stosowany na różne zmiany w obrębie skóry. Dobrze sprawdza się w przypadku ukąszeń owadów, znieczulając, uśmierzając swędzenie i pieczenie oraz zmniejszając obrzęk. Wspomaga gojenie się stanów zapalnych skóry, działa ściągająco.
Cząber – dawkowanie
Cząber można stosować w kuchni do potraw mięsnych, rybnych i warzywnych. Nie ma odgórnych wskazań dotyczących ilości, jaką można dodać do jedzenia, jednak warto pamiętać, że roślina ta ma bardzo wyrazisty smak i aromat, dlatego łatwo przesadzić. Jeśli chodzi o dawkowanie preparatów z cząbrem, to najlepiej kierować się zaleceniami producenta w tej kwestii, które można znaleźć na opakowaniu lub w ulotce.
Preparaty zawierające cząber
Z zioła cząbru przygotować można odwar lub napar, który można przyjąć doustnie lub zastosować zewnętrznie. Największą popularnością w zakresie zastosowań leczniczych cieszy się przede wszystkim olejek eteryczny z cząbru. Oprócz tego na rynku farmaceutycznym dostępne są suplementy diety i wyroby medyczne stworzone na bazie cząbru, które najczęściej kupić można w aptece bez recepty.
Cząber w ciąży
Cząber w formie suplementów może negatywnie wpływać na proces krzepnięcia krwi i prowadzić do krwawienia, dlatego nie powinien być stosowany w okresie ciąży. Kobiety w ciąży i podczas laktacji suplementację cząbrem powinny skonsultować ze swoim lekarzem.
Cząber – przeciwwskazania do stosowania
Spożywanie cząbru w formie przyprawy kuchennej jest na ogół bezpieczne. Zaleca się jednak ograniczenie jego ilości przy chorobach nerek i wątroby, a także przy problemach sercowych. Od stosowania rośliny powinny powstrzymać się osoby mające problem z krzepliwością krwi.
Cząber – możliwe skutki uboczne
Szczególną uwagę należy zachować przede wszystkim podczas stosowania olejku z cząbru, ponieważ może powodować problemy o podłożu dermatologicznym. Wykazuje drażniące właściwości, dlatego przed użyciem powinno się go rozcieńczyć.
>> Czkawka pojawia się już u płodu. Jakie ma przyczyny, jak się jej pozbyć?
Cząber – interakcje z lekami i preparatami
Nie ma informacji wskazujących na to, aby podczas stosowania cząbru wraz z innymi lekami dochodziło do interakcji, które mogłyby mieć negatywny wpływ na zdrowie. Osoby stale przyjmujące leki w razie jakichkolwiek wątpliwości ewentualną suplementację produktami z cząbrem powinny omówić ze swoim lekarzem prowadzącym.
Cząber w Encyklopedii ziół i roślin – Podsumowanie
Podsumowując, cząber:
- Wykorzystywany jest głównie w kuchni jako zioło do przyprawiania potraw, jednak wykazuje mnóstwo drogocennych właściwości, przez co może być używany również do zastosowań leczniczych.
- Pozytywnie wpływa przede wszystkim na funkcjonowanie układu pokarmowego, usprawniając jego pracę i łagodząc przykre dolegliwości.
- W postaci olejku eterycznego doskonale radzi sobie ze stanami zapalnymi skóry i towarzyszącymi im objawami, jednak przed zastosowaniem wymaga rozcieńczenia, w przeciwnym razie może prowadzić do podrażnienia.
- Najlepiej spożywać go jako dodatek do potraw, można też sięgnąć po gotowe produkty zawierające w składzie cząber w formie tabletek czy kapsułek.