Cynk – na czym polega badanie? Normy, wskazania, przygotowanie

Niski poziom cynku we krwi może powodować schorzenia tarczycy, wątroby oraz wywoływać ostre stany dermatologiczne. Jaką rolę odgrywa cynk w organizmie? Kiedy warto sprawdzić jego stężenie we krwi? Sprawdź, co powinno skłonić Cię do badania i jak należy się do niego przygotować!

Cynk – co to jest? Na czym polega badanie?

Cynk to pierwiastek występujący we wszystkich komórkach organizmu. Jego nieco wyższą zawartość można znaleźć m.in. w mięśniach i tkance kostnej. Cynk jest niezwykle ważny dla zachowania prawidłowej pracy organizmu – bierze udział w syntezie kluczowych substancji, takich jak białka czy enzymy. Uczestniczy również w syntezie DNA i RNA.

>> Preparaty z cynkiem

Co istotne, cynk wpływa również na poszczególne zmysły – jest istotny przy prawidłowym odczuwaniu smaków i zapachów. Dodatkowo wspiera układ odpornościowy i reguluje gospodarkę insulinową, a także ma właściwości przeciwutleniające. Istotną rolą cynku jest udział w spermatogenezie – powstawaniu nowych plemników.

Pierwiastek ten nie tylko sprzyja ich syntezie, ale również zwiększa ruchliwość plemników, co sprzyja lepszej płodności u mężczyzn. Badanie stężenia cynku we krwi polega na przeanalizowaniu pobranej próbki w punkcie diagnostycznym. Niedobory cynku mogą wynikać z niewłaściwej diety lub wiązać się z chorobami i różnego rodzaju zaburzeniami.

Cynk – kiedy należy wykonać badanie?

Wskazaniem do wykonania badania z oznaczeniem cynku we krwi jest podejrzenie niedoborów tego pierwiastka lub jego nadmiaru.

Choć cynk ma ogromny wpływ na organizm i jest niezbędny dla wielu kluczowych procesów, to najbardziej pożądamy jego optymalnego poziomu. Warto pamiętać o tym, że w przypadku składników mineralnych i witamin kluczowe jest, aby zadbać o ich właściwą ilość, gdyż zarówno nadmiar, jak i niedobór mają negatywny wpływ na organizm.

Objawy niedoboru cynku to m.in.:

• stany zapalne w obrębie skóry, np. trądzik (m.in. dlatego pierwiastek ten jest zalecany w przypadku łagodzenia objawów choroby),
• trudności związane z właściwym odczuwaniem smaku oraz zaburzenia węchu,
• tendencja do trudno gojących się ran,
• obniżenie odporności,
• wypadanie włosów,
• łamliwość paznokci.

Oprócz tego niedobór cynku może zakłócać funkcjonowanie układu nerwowego i powodować opóźnienie w prawidłowym rozwoju płciowym. Duże niedobory cynku mogą wpłynąć na wzrost, prowadząc do jego zahamowania lub ograniczenia. Z kolei nadmiar cynku sprzyja rozwojowi niedokrwistości oraz powoduje wzrost stężenia złego cholesterolu LDL.

>> Cholesterol - dobry i zły. Badanie, normy. Jak obniżyć jego poziom?

W przypadku jednostek chorobowych zaleceniem do wykonania badania cynku może być diagnostyka w kierunku:

• zespołu Brandta,
• choroby Crohna,
• marskości wątroby,
• zespołu nerczycowego,
• niedoczynności tarczycy,
• nadciśnienia tętniczego,
• reumatoidalnego zapalenie stawów.

Badanie z oznaczeniem stężenia cynku we krwi może być wskazane również przy odżywianiu pozajelitowym i zaburzeniach miesiączkowania u kobiet.

Cynk – jak się przygotować do badania?

Badanie z oznaczeniem stężenia cynku we krwi nie wymaga wcześniejszego przygotowania się. Wskazane jest jednak, aby na badania przybyć na czczo, gdyż w ciągu dnia stężenie cynku może się nieco zmienić, w zależności m.in. od spożytych produktów. Dlatego też warto przyjść na czczo, aby zadbać o jak najbardziej wiarygodne wyniki badań. Oprócz tego nie ma żadnych innych zaleceń ani przeciwwskazań.

Jak przebiega badanie z oznaczeniem cynku?

Badanie z oznaczeniem stężenia cynku we krwi polega na pobraniu krwi z żyły łokciowej. Zabezpieczona probówka trafia do laboratorium, gdzie jest analizowana. Całe badanie trwa nie dłużej niż 10 minut, a wyniki często są gotowe już kolejnego dnia. Czas ten jednak może wydłużyć się do 7–10 dni, w zależności od konkretnej placówki.

Cynk – normy. Jaki interpretować wyniki?

Wartość referencyjna dla stężenia cynku we krwi wynosi 11–18 µmol/l. Wszelkie odchylenia od tej normy, zarówno poniżej, jak i powyżej wartości optymalnej, są wskazaniem do dalszej diagnostyki pogłębiającej lub podjęcia odpowiednich działań leczniczych już na tym etapie. Istotną rolę w uregulowaniu poziomu cynku odgrywa dieta. Przy dużych niedoborach lekarz może zalecić okresową suplementację tego pierwiastka.

Niski poziom cynku – o czym świadczy?

Niski poziom cynku obserwuje się w przypadku:

• trądziku młodzieńczego i hormonalnego,
• nietolerancji glukozy i schorzeń z nią powiązanych, m.in. cukrzycy,
• w stanach zapalnych wątroby i marskości,
• nadciśnienia tętniczego,
• zaburzeń rytmu serca,
• osteoporozy,
• łuszczycy,
• reumatoidalnego zapalenia stawów,
• uzależnienia od alkoholu,
• zmniejszonej liczby plemników u mężczyzn.

Na niskie stężenie cynku wpływa również doustna terapia hormonalna.

Cynk – co po badaniu?

Badanie z oznaczeniem stężenia cynku we krwi polega na pobraniu próbki do dalszej diagnostyki, dlatego po zakończeniu procedury nie ma żadnych dodatkowych zaleceń i można wrócić do swoich codziennych obowiązków.

Cynk – jak wykonać badanie w ciąży?

Badanie z oznaczeniem stężenia cynku w ciąży wykonuje się tak samo jak w pozostałych przypadkach. Oznaczenie poziomu tego pierwiastka może być zalecone w ramach kompleksowej oceny podaży poszczególnych składników mineralnych i witamin, gdyż niedobory na etapie ciąży wpływają bezpośrednio na rozwój dziecka i przebieg ciąży.

Jeśli wyniki badań wskażą na zbyt małą podaż cynku, to konieczna jest konsultacja z lekarzem, który udzieli ciężarnej konkretnych wskazówek i dobierze odpowiednią suplementację.

Cynk – jak wygląda to badanie u dzieci?

Badanie z oznaczeniem stężenia cynku we krwi wykonuje się również u dzieci, jeśli istnieje takie zalecenie medyczne.

Lekarz najczęściej wskazuje na konieczność badania w przypadku podejrzenia niedoborów cynku lub niedokrwistości, na której obecność może wpłynąć z kolei nadmiar tego pierwiastka. Niedobory cynku u dzieci występują m.in. na skutek mało odżywczej diety.

Cynk – cena. Jaki jest koszt badania?

Badanie z oznaczeniem stężenia cynku we krwi jest dość tanie. Taka usługa diagnostyczna zwykle kosztuje ok. 70–90 zł, w zależności od wybranej placówki.

>> Łuszczycowe zapalenie stawów - objawy i leczenie