Lutropina jest hormonem produkowanym przez komórki gonadotropowe przedniego płata przysadki mózgowej. W organizmie człowieka odpowiada za stymulację procesu jajeczkowania, produkcję estradiolu i progesteronu przez komórki jajników, a także przygotowanie zapłodnionej komórki jajowej do zagnieżdżenia się w macicy. Lutropina odgrywa również znaczną rolę w produkcji testosteronu u mężczyzn. O czym może świadczyć zawyżony poziom hormonu luteinizującego? Patologiczne wartości obserwowane są w przebiegu pierwotnej niewydolności jąder, a także w zaburzonej pracy przysadki mózgowej.
Lutropina – na czym polega badanie? Normy, wskazania, przygotowanie
Co to jest lutropina?
Lutropina jest glikoproteinowym hormonem gonadotropowym wydzielanym przez komórki gonadotropowe przedniego płata przysadki mózgowej. Za stymulację wydzielania LH odpowiada podwzgórzowa gonadoliberyna. Najwyższe stężenie hormonu obserwowane jest w ostatnich dniach fazy pęcherzykowej cyklu miesiączkowego. Skutkiem tego jest pęknięcie pęcherzyka jajnikowego i faza owulacji. Hormon luteinizujący odgrywa zatem kluczową rolę w regulacji funkcji reprodukcyjnych i płciowych.
Lutropina – zastosowanie w organizmie
Lutropina jest hormonem biorącym udział w procesach reprodukcyjnych u kobiet i mężczyzn. W organizmie kobiety LH wpływa na dojrzewanie pęcherzyków i rozwój dominującego pęcherzyka Graafa, co prowadzi do uwolnienia komórki jajowej z jajnika, czyli do owulacji. W następnym etapie lutropina odpowiada za luteinizację ciałka żółtego. W praktyce oznacza to przekształcenie komórek ziarnistych w komórki luteinowe, zdolne do produkcji progesteronu. Lutropina transformuje również komórki warstwy wewnętrznej osłony pęcherzyka w komórki paraluteinowe, odpowiedzialne za produkcję estrogenów.
W organizmie mężczyzny lutropina odpowiada za prawidłowe funkcjonowanie komórek śródmiąższowych jąder, wywarzających testosteron. Z tego względu hormon luteinizujący jest ważny dla zachowania płodności i zdrowego cyklu miesiączkowego u kobiet, jak również dla utrzymania dobrej jakości nasienia u mężczyzn.
Lutropina – kiedy należy wykonać badanie?
Poziom lutropiny w większości przypadków badany jest w celu określenia funkcji układu rozrodczego i hormonalnego. Na pomiar LH należy się zdecydować po zaobserwowaniu takich objawów jak:
- nieregularne miesiączki,
- trudności z zajściem w ciążę,
- przedwczesne bądź opóźnione dojrzewanie płciowe.
Badanie lutropiny wykonywane jest również w kierunku zaburzeń podwzgórza lub przysadki mózgowej. Oznaczenie LH wykonywane jest często przy leczeniu niepłodności – zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn. Test pozwala także potwierdzić termin owulacji.
Stężenie lutropiny pomaga w ocenie funkcji jajników. Z tego względu może być pomocnym wskaźnikiem w diagnozie zespołu policystycznych jajników. Badanie jest skutecznym wskaźnikiem funkcji przysadki mózgowej. Powodem tego jest produkcja LH przez gonadoliberynę – hormon wytwarzany przez przysadkę mózgową. Badanie lutropiny może również świadczyć o chorobach tarczycy.
Badanie poziomu lutropiny – jak się przygotować?
Pacjent powinien zgłosić się na badanie na czczo, ostatni posiłek spożywając co najmniej 8 godzin przed planowaną wizytą. Pomiar lutropiny u kobiet wykonywany jest w różnych fazach cyklu miesiączkowego. Ze względu na dobowy rytm wydzielania hormonu stężenie LH powinno być analizowane w godzinach porannych. Niezbędne może być odstawienie leków hormonalnych na około tydzień przed planowanym badaniem.
>> Gonadotropina kosmówkowa (beta hCG) – badanie, normy, wskazania, przygotowanie
Jak przebiega badanie lutropiny?
Jaki jest przebieg badania lutropiny? U mężczyzn i kobiet po menopauzie ma miejsce jednorazowe pobranie krwi z żyły łokciowej. Przed menopauzą wymagane jest kilkukrotne pobranie krwi w różnych fazach cyklu miesiączkowego.
Lutropina – interpretacja wyniku
Czas oczekiwania na wyniki badania lipazy wynosi zazwyczaj 1 dzień. Dopuszczalna norma dla kobiet po menopauzie wynosi 30-300 IUl. Wartości hormonu dla mężczyzn powinny mieścić się w przedziale 6-23 IU/l. Norma lutropiny u kobiet przed menopauzą wynosi:
- od 5 do 30 IU/l w fazie folikularnej,
- od 75 do 150 IU/l w okresie owulacyjnym,
- od 3 do 40 IU/l w fazie luteinowej.
Wysoki poziom lutropiny
Wysoki poziom lutropiny może wskazywać na szereg stanów fizjologicznych bądź patologicznych. Wysoki poziom LH jest niezbędny do owulacji. Nadmierne stężenie hormonu może jednak wskazywać na zaburzenia hormonalne, w tym na zespół policystycznych jajników (PCOS). Podwyższone wartości LH sugerują obecność takich schorzeń jak:
- gruczolak przysadki,
- niedoczynność gonad,
- zespół Turnera,
- zespół Klinefeltera,
- nowotwór pozaprzysadkowy (wydzielający LH).
>> Badania prenatalne inwazyjne i nieinwazyjne - kiedy wykonać?
Wysoki poziom lutropiny u mężczyzn może wskazywać na niedobór testosteronu lub problem z funkcjonowaniem jąder. Zwiększone stężenie obserwowane jest również przy napromieniowaniu, infekcjach wirusowych, chorobach autoimmunologicznych, urazach i chemioterapii. Permanentny wysoki poziom LH u kobiet może wskazywać na początek menopauzy i wygasania czynności jajników.
Niski poziom lutropiny
Niskie stężenie lutropiny może być związane z uszkodzeniem podwzgórza bądź przysadki mózgowej. Przyczynę tego stanu można wiązać m.in. z urazem głowy, zabiegiem operacyjnym, przerzutami nowotworowymi bądź obecnością gruczolaka. Zaniżony poziom LH wskazuje na niewydolność wspomnianych wyżej obszarów. Źródłem niskiego stężenia hormonu mogą być również wtórna niewydolność jąder lub jajników, a także stosowanie niektórych leków.
Niski poziom lutropiny może prowadzić do zaburzeń owulacji u kobiet i zaburzeń hormonalnych u mężczyzn.
Lutropina – postępowanie po badaniu
Po wykonanym badaniu lutropiny można z powodzeniem powrócić do codziennych aktywności. Wykraczające poza normę stężenie cząsteczki wymaga dalszej konsultacji ze specjalistą.
Lutropina – możliwe powikłania
Badanie beta hCG w większości przypadków jest wykonywane bezproblemowo i nie powoduje powikłań. W miejscu pobrania krwi może się pojawić delikatny ból lub dyskomfort.
Lutropina – czy można wykonać u kobiet w ciąży?
Badanie lutropiny można z powodzeniem wykonać u kobiet w ciąży. Hormon ten pomaga w utrzymaniu wczesnej ciąży. Badanie LH jest często wykonywane w pierwszym trymestrze ciąży w celu monitorowania rozwoju płodu. Niski poziom lutropiny może wskazywać na zwiększone ryzyko przedwczesnego porodu lub innych poważnych problemów zdrowotnych.
Lutropina – czy można wykonać u dzieci?
Badanie lutropiny z krwi można bezpiecznie wykonywać u dzieci. Stężenie hormonu odgrywa znaczną rolę w diagnostyce przyczyn opóźnionego bądź przyspieszonego procesu dojrzewania. Badanie lutropiny wykonywane jest również w kierunku schorzeń przysadki mózgowej. Uzyskane wyniki mogą wskazywać na obecność gruczolaka bądź innego guza odpowiedzialnego za zwiększoną produkcję hormonu.
Lutropina badanie – cena
Cena badania lutropiny zależy w głównej mierze od wybranej placówki i województwa. Koszt testu wynosi około 35 złotych.
