Borelioza – przeciwciała IgM – na czym polega badanie? Normy, wskazania, przygotowanie

Co to jest borelioza IgM?

Bakteria Borrelia burgdorferi odpowiedzialna jest za wywołanie boreliozy, poważnej choroby odkleszczowej, która grozi poważnymi powikłaniami zdrowotnymi, w szczególności kardiologicznymi i neurologicznymi. Patogen jest przenoszony przez kleszcze poprzez bezpośredni kontakt z płynami ustrojowymi zarażonego pajęczaka. Mimo że choroba może początkowo nie dawać specyficznych objawów, to jednym z pierwszych sygnałów alarmowych jest pojawienie się na skórze typowego rumienia w formie obwódki z przejaśnieniem w środku.

Ryzyko przedostania się krętków Borrelia z kleszcza do krwioobiegu człowieka wzrasta wraz z czasem bytowania stawonoga w skórze. Szacuje się, że po upływie 72 godzin od momentu wkłucia, prawdopodobieństwo to wynosi 100%. W związku z powyższym im szybciej usunie się kleszcza ze skóry, tym lepiej. Dlatego też po każdym pobycie w lesie w sezonie wiosenno-letnim, warto przejrzeć swoje ciało pod kątem obecności kleszczy. Stawonogi lubią ciepłe miejsca – pachwiny i zgięcia kolan.

>> Borelioza – przeciwciała IgG – na czym polega badanie? Normy, wskazania, przygotowanie

Wyróżnia się wczesne i późne objawy boreliozy. Pierwsze z nich najczęściej pojawiają się po upływie 3-4 miesięcy od kontaktu z kleszczem. Rumień wędrujący tworzy się u 25% osób zakażonych. Nieco rzadziej dochodzi do manifestacji chłoniaka limfocytowego skóry, który przypomina niewielki czerwono-siny guzek. Następne symptomy mogą ujawnić się nawet po wielu latach. Jednakże wówczas zmiany spowodowane przez bakterie mogą być bardzo rozległe. Zakażenie rozsiane może być przyczyną zapalenia mięśnia sercowego lub poważnych zmian neurologicznych.

Przeciwciała IgM boreliozy tworzą się w organizmie zakażonego po upływie ok. 6-8 tygodni od zakażenia. W związku z tym wykrycie ich miana będzie wskazywało na wczesną infekcję. Po upływie 3 miesięcy układ odpornościowy zaczyna produkować przeciwciała IgG, których wysoki poziom utrzymuje się nawet przez wiele lat.

>> Zobacz produkty do bezpiecznego usuwania kleszczy

Borelioza IgM – kiedy należy wykonać badanie?

Wskazaniem do wykonania badań w kierunku przeciwciał IgM boreliozy jest podejrzenie choroby odkleszczowej we wczesnym etapie.

Lekarz może skierować pacjenta na badania w przypadku, gdy ten potwierdzi ugryzienie przez kleszcza lub wskaże na objawy, które mogą o tym świadczyć. U 25% chorych pojawia się na skórze rumień wędrujący, który przypomina czerwony pierścionek z przejaśnieniem w środku. Jest to jedyny, bardzo specyficzny symptom infekcji krętkami Borrelia.

Uogólnione objawy boreliozy to najczęściej:

• pogorszenie samopoczucia,
• chroniczne zmęczenie,
• bóle głowy, mięśni i stawów,
• gorączka,
• drżenie mięśniowe.

Wykrycie IgM i postawienie diagnozy daje szansę na szybkie wdrożenie antybiotykoterapii, za pomocą której można zatrzymać rozwój choroby na wczesnym jej etapie. Jest to konieczne, aby uniknąć poważnych powikłań choroby, do których zalicza się m.in. zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, sztywność szyi, parestezje, porażenie nerwu twarzowego, a nawet zmiany stanu psychicznego.

>> Wszystko, co musisz wiedzieć o kleszczach

Borelioza IgM – jak się przygotować do badania ich poziomu?

Materiałem biologicznym, który służy do oznaczenia miana przeciwciał klasy IgM jest krew żylna. Nie ma jednoznacznych wskazań na temat tego, jak przygotować się do badania. Warunkiem koniecznym nie jest stawienie się na pobranie na czczo. Zarówno glukoza, jak i żaden inny składnik pożywienia, nie ma bowiem wpływu na poziom immunoglobulin IgM boreliozy.

Aby ułatwić pielęgniarce pobranie krwi, na około godzinę przed badaniem warto wypić szklankę wody mineralnej.

Jak przebiega badanie?

Badanie trwa kilka sekund. Polega ono na pobraniu krwi z żyły łokciowej w pozycji siedzącej lub leżącej. Materiał biologiczny trafia do specjalnej probówki EDTA, czyli takiej, która zapobiega tworzeniu się zakrzepów. Specjalnie opisana próbka trafia do laboratorium, gdzie podlega szczegółowej analizie.

Do oceny poziomu przeciwciał IgM stosuje się dwie różne metody – test ELISA i Western Blot. Ta druga jest często wykorzystywana w celu monitorowania postępów leczenia farmakologicznego chorób odkleszczowych.

>> Rumień wędrujący - jak rozpoznać wczesny objaw boreliozy?

Borelioza IgM – interpretacja wyników

Dodatni wynik na obecność przeciwciał IgM boreliozy potwierdza zakażenia krętkami Borrelia. Kluczowe jest jednak, aby potwierdzić go za pomocą minimum dwóch różnych metod.

Uzyskanie wyniku dodatniego świadczy o tym, że infekcja jest stosunkowo świeża. Po upływie ok. 6 miesięcy poziom IgM zaczyna drastycznie spadać. Rośnie natomiast miano immunoglobulin IgG. Przez cały ten okres borelioza może przebiegać bezobjawowo.

Obecność IgM boreliozy jest informacją dla lekarza o konieczności szybkiego wdrożenia antybiotykoterapii. To jedyne leki, które są w stanie powstrzymać namnażanie się chorobotwórczych bakterii, a tym samym powstrzymać postęp choroby. Czas trwania leczenia uzależniony jest jednak od indywidualnego przypadku, jednakże średnio wynosi ok. miesiąca. Warto podkreślić, że nawet po udanej farmakoterapii, niektóre objawy leczenia mogą utrzymywać się jeszcze kilka miesięcy.

Borelioza IgM – co po badaniu?

Po oddaniu materiału biologicznego do oznaczenia przeciwciał klasy IgM można bez obaw powrócić do wykonywania codziennych obowiązków.

>> Środki odstraszające kleszcze

Borelioza IgM – możliwe powikłania po badaniu

Pobieranie krwi żylnej jest badaniem, które większość pacjentów bardzo dobrze toleruje. Jedyne możliwe powikłania mogą wynikać z faktu wkłucia igły w żyłę łokciową. W tym miejscu może pojawić się niewielki obrzęk, siniak lub delikatna tkliwość. Na ogół objawy te ustępują po upływie doby.

Niektóre osoby mają skłonność do zasłabnięcia podczas pobierania krwi. O takiej tendencji warto poinformować pielęgniarkę, która proponuje badanie w pozycji leżącej.

Borelioza IgM – czy badanie można wykonać u kobiet w ciąży?

Oznaczenie miana przeciwciał IgM można bezpiecznie wykonać u kobiet w ciąży.

Borelioza IgM badanie – czy można wykonać u dzieci?

Badanie na miano immunoglobulin IgM można bezpiecznie wykonać u dzieci.

Borelioza IgM badanie – cena

Posiadając skierowanie od lekarza, miano przeciwciał IgM przeciwko krętkom boreliozy, można wykonać bezpłatnie w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia (NFZ). Osoby, które nie mają aktualnego ubezpieczenia zdrowotnego i wszyscy, którzy chcą wykonać oznaczenie w prywatnych placówkach muszą liczyć się z koniecznością poniesienia kosztów. Cena badania uzależniona jest jednak od metody, za pomocą której dokonuje się oznaczenia.

Tańszą metodą jest ELISA – ok. 40 złotych. Znacznie drożej należy zapłacić za wykonanie oznaczenia metodą Western Blot – ok. 120 złotych. Aby uzyskany wynik był bardziej miarodajny, zaleca się wybór obu technik.