MCH jest wskaźnikiem określającym średnią masę hemoglobiny w krwince czerwonej. Badanie przeprowadzane jest w ramach morfologii krwi. O czym może świadczyć podwyższone stężenie MCH? Patologiczne wartości wskazują na niedokrwistość nadbarwliwą megaloblastyczną, wynikającą z nieprawidłowej syntezy DNA, niedoboru kwasu foliowego bądź witaminy B12. Obniżony poziom może być z kolei przejawem zaburzeń wodno-elektrolitowych, utraty znacznej ilości krwi bądź niedokrwistości niedobarwliwej z niedoboru żelaza.
MCH – na czym polega badanie? Normy, wskazania, przygotowanie
Co to jest MCH?
MCH jest wskaźnikiem średniej masy hemoglobiny w krwince czerwonej. Uzyskiwany jest przez podzielenie masy hemoglobiny w danej objętości krwi przez liczbę krwinek. MCH można przedstawić równaniem: „MCH = Hgb/RBC”. Wskaźnik określa średnią masę hemoglobiny w czerwonej krwince (erytrocycie). Z tego względu MCH należy do tzw. wskaźników czerwonokrwinkowych. Do danej grupy zaliczane są również:
- RBC – liczba erytrocytów,
- HGB – poziom hemoglobiny,
- HCT – hematoryt,
- MCV – średnia objętość erytrocytu,
- MCHC – średnie stężenie hemoglobiny w krwince,
- RDW – współczynnik zmienności rozkładu erytrocytów,
- RET – zawartość hemoglobiny w retikulocytach.
Pomiar wskaźników czerwonokrwinkowych pozwala na analizę budowy erytrocytów. Badanie MCH wykonywane jest w ramach morfologii krwi. Przed określeniem wskaźnika niezbędne jest jednak określenie poziomu hemoglobiny i hematokrytu w badanej próbce.
>> Anemia – objawy, leczenie, przyczyny. Czym jest anemia i jak leczyć niedokrwistość?
Wskazania do badania MCH
Morfologia krwi, w której ma miejsce badanie MCH, jest jednym z podstawowych badań diagnostycznych. Zgodnie z tym powinna być wykonywana raz w roku – nawet u osób zdrowych. Wskazaniami do pomiaru MCH jest ocena stanu anemii i monitorowanie chorób hematologicznych, takich jak niedokrwistość megaloblastyczna. Badanie wykorzystywane jest również do odróżnienia różnych typów anemii i określenia ich przyczyny.
Wskazaniem do wykonania badania MCH jest ocena skuteczności leczenia. Pomiar wskaźnika używany jest do monitorowania anemii i innych chorób hematologicznych.
MCH – jak się przygotować?
Pomiar MCH dokonywany jest podczas morfologii krwi. W dniu badania należy powstrzymać się od aktywności fizycznej i palenia papierosów. Nie powinno się również spożywać kawy. Z tego względu morfologia wykonywana jest w godzinach porannych.
Na badanie należy stawić się na czczo. Pomimo braku wpływu pożywienia na poziom MCH posiłek może zaburzyć wyniki pozostałych składników morfotycznych. Morfologii krwi nie należy wykonywać u kobiet w trakcie menstruacji.
Jak przebiega badanie MCH?
Pomiar MCH w trakcie morfologii polega na pobraniu niewielkiej próbki krwi z żyły łokciowej.
MCH – interpretacja wyniku
Czas oczekiwania na wyniki badania MCH wynosi zazwyczaj 1 dzień. Dopuszczalna norma wskaźnika we krwi wynosi 27-33 pg – u obydwu płci. Średnia masa wyliczana jest na podstawie zmierzonego poziomu hemoglobiny i liczby krwinek czerwonych.
Wysoki poziom MCH
Wysoki poziom MCH może wskazywać na niedokrwistość megaloblastyczną, spowodowaną nieprawidłową syntezą DNA, niedoborem witaminy B12 lub kwasu foliowego. Zawyżone stężenie może również sugerować białaczkę bądź mielofibrozę. W przypadku poziomu przekraczającego normę konieczna jest pełna diagnostyka i leczenie pod kontrolą lekarza specjalisty.
Niski poziom MCH
MCH poniżej normy może wskazywać na szereg nieprawidłowości w funkcjonowaniu organizmu człowieka. Obniżone wartości wskazują na obecność:
- niedokrwistości wynikającej z niedoboru żelaza,
- niedokrwistości mikrocytarnej,
- niedokrwistości hemolitycznej nabytej,
- zaburzeń wodno-elektrolitowych,
- talasemii.
>> Preparaty usuwające nadmiar wody z organizmu
W przypadku obniżonego poziomu MCH mowa jest o mikrocytozie bądź hiponormicznych krwinkach czerwonych. Obniżone stężenie może być wynikiem szeregu czynników, w tym niedoboru żelaza, witaminy B12 i kwasu foliowego. Niewystarczająca ilość żelaza w organizmie doprowadza do zmniejszenia się czerwonych krwinek i obniżonej wartości hemoglobiny. Niedobór pierwiastka jest najczęstszą przyczyną niskiego stężenia MCH, dotykającą nawet 80% przypadków.
Przyczyny niskiego poziomu MCH można upatrywać również w niedokrwistości mikrocytarnej, współwystępującej ze schorzeniami przewlekłymi. Temu typowi niedokrwistości towarzyszy obniżona liczba erytrocytów. Dodatkowym objawem jest zmniejszona objętość czerwonych krwinek w organizmie. Obniżeniu ulega również stężenie żelaza i transferyny – białka transportującego jony wspomnianego pierwiastka do tkanek.
Niedokrwistość mikrocytarna może towarzyszyć:
- chorobom nowotworowym,
- zapaleniom,
- zaburzeniom odżywiania.
Zaniżone stężenie MCH we krwi może być przyczyną niedokrwistości hemolitycznej nabytej. W tym przypadku zmniejszona liczba erytrocytów jest spowodowana hemolizą, czyli ich nieprawidłowym rozpadem.
Inną przyczyną patologicznych wartości są zaburzenia wodno-elektrolitowe. Nadmiar wody w organizmie ma znaczny wpływ na ilość wydalanych elektrolitów i zmianę ich stężenia w płynach wewnątrzustrojowych.
Powodem obniżonego MCH może być talasemia, czyli grupa uwarunkowanych genetycznie niedokrwistości hemolitycznych, spowodowanych zaburzoną syntezą łańcuchów globin. Obniżona zawartość hemoglobiny w czerwonych krwinkach przyczynia się do niskiego wskaźnika MCH.
Do innych przyczyn niskiego poziomu MCH należą:
- długotrwałe stosowanie leków (m.in. chloramfenikolu),
- nadużywanie alkoholu,
- schorzenia układu pokarmowego.
MCH – postępowanie po badaniu
Po wykonanym badaniu MCH można z powodzeniem powrócić do codziennych aktywności. Wykraczające poza normę stężenie wskaźnika wymaga dalszej konsultacji ze specjalistą.
MCH – możliwe skutki uboczne
Badanie MCH w większości przypadków nie wiąże się z obecnością działań niepożądanych. W pojedynczych przypadkach mogą wystąpić następujące skutki uboczne:
- osłabienie,
- infekcje/zakażenia,
- uszkodzenie nerwów,
- uszkodzenie żyły, tętnicy lub ścięgna,
- miejscowe reakcje alergiczne.
MCH – czy można wykonać u kobiet w ciąży?
Nie ma żadnych przeciwwskazań do wykonania badania MCH u kobiet w ciąży. W tym okresie zauważalny jest nieznaczny wzrost tego wskaźnika. Z tego powodu ustalone zostały oddzielne normy MCH w ciąży:
- 30-32 pg – w pierwszym trymestrze,
- 30-33 pg – w drugim trymestrze,
- 29-32 pg – w trzecim trymestrze.
Pomimo tego podwyższony poziom MCH może świadczyć o anemii megaloblastycznej. Niedobór może również powstawać z zaniżonej podaży żelaza w diecie i braku odpowiedniej suplementacji.
MCH – czy można wykonać u dzieci?
Badanie MCH może być z powodzeniem wykonywane u dzieci. Podwyższone bądź obniżone wartości w tej grupie wiekowej interpretowane są tak samo jak u dorosłych. Najczęstszą przyczyną niskiego stężenia MCH u dzieci jest anemia spowodowana niedoborem żelaza.
MCH badanie – cena
Pomiar MCH ma miejsce w trakcie pełnej morfologii krwi. Badanie można wykonać za darmo na podstawie skierowania od lekarza pierwszego kontaktu w ramach podstawowej opieki zdrowotnej. Koszt morfologii wykonywanej prywatnie zaczyna się od 10 zł.
