Ondansetron jest lekiem silnym przeciwwymiotnym. Lek ten blokuje wybiórczo receptor serotoninowy typu 5-HT3 w mózgu oraz w zakończeniach nerwu błędnego i w splotach nerwowych przewodu pokarmowego. Serotonina produkowana jest w układzie pokarmowym pod wpływem chemio- i radioterapii, stąd też ondansetron stosowany jest w zapobieganiu i hamowaniu nudności oraz wymiotów w czasie terapii nowotworów. Może też być stosowany w zapobieganiu nudnościom i wymiotom w okresie pooperacyjnym.
Ondansetron – jak działa?
Ondansetron jest silnym i wysoce selektywnym antagonistą receptorów serotoninowych 5-HT3. Choć dokładny mechanizm jego działania w zapobieganiu nudnościom i wymiotom nie jest w pełni zrozumiany, to wiadomo, że lek ten hamuje uwalnianie serotoniny (5-HT) w jelicie cienkim, co prowadzi do zmniejszenia odruchu wymiotnego wywoływanego przez receptory 5-HT3. Ponadto ondansetron może blokować uwalnianie serotoniny, co również przyczynia się do zmniejszenia występowania wymiotów.
Ondansetron – kiedy stosować?
- U dorosłych: leczenie nudności i wymiotów wywołanych chemioterapią cytotoksyczną i radioterapią, oraz zapobieganie nudnościom i wymiotom pooperacyjnym.
- U dzieci powyżej 6. miesiąca życia: leczenie nudności i wymiotów wywołanych chemioterapią.
- U dzieci powyżej 1. miesiąca życia: zapobieganie i leczenie nudnościom i wymiotom pooperacyjnym.
Ondansetron – najczęstsze działania niepożądane
- Zaburzenia pracy serca: niezbyt często mogą wystąpić zaburzenia rytmu serca, ból w klatce piersiowej z lub bez obniżenia odcinka ST w EKG oraz bradykardia. Bardzo rzadko opisywano przemijające zmiany w zapisie EKG, takie jak wydłużenie odstępu QT.
- Zaburzenia pracy układu nerwowego: bardzo często obserwowany jest ból głowy. Niezbyt często mogą wystąpić drgawki oraz zaburzenia ruchowe, w tym objawy ze strony układu pozapiramidowego, takie jak reakcje dystoniczne, napady przymusowego patrzenia z rotacją gałek ocznych oraz dyskineza, jednak zazwyczaj nie mają one istotnego i trwałego wpływu na stan kliniczny pacjenta.
Ondansetron – najczęstsze interakcje
Badania wykazały, że ondansetron nie ma wpływu na metabolizm alkoholu, temazepamu, furosemidu, alfentanylu, propofolu i tiopentalu. Ondansetron jest metabolizowany przez różne enzymy wątrobowego układu cytochromu P-450, w tym CYP3A4, CYP2D6 i CYP1A2. Zaburzenia lub brak aktywności jednego z tych enzymów (np. genetyczny niedobór CYP2D6) są zazwyczaj kompensowane przez inne enzymy, co minimalizuje zmiany w ogólnym klirensie ondansetronu i zapotrzebowaniu na dawkę leku.
Ondansetron – stosowanie w ciąży i w okresie karmienia piersią
Bezpieczeństwo stosowania ondansetronu u kobiet w ciąży nie zostało w pełni ustalone. Badania przeprowadzone na zwierzętach nie wykazały bezpośredniego lub pośredniego szkodliwego wpływu na rozwój zarodka i płodu, przebieg ciąży ani rozwój około- i pourodzeniowy. Niemniej wyniki badań na zwierzętach nie zawsze odzwierciedlają działanie leku u ludzi, dlatego nie zaleca się stosowania ondansetronu w ciąży. Badania wykazały, że ondansetron przenika do mleka karmiących zwierząt, dlatego matkom przyjmującym ten lek zaleca się, aby nie karmiły piersią.
Ondansetron – w jakich postaciach występuje?
Ondansetron występuje w postaci tabletek ulegających rozpadowi w jamie ustnej.