Zdrowy sen i jego znaczenie dla organizmu
Zdrowy, spokojny sen o odpowiedniej długości ma ogromny wpływ na funkcjonowanie całego organizmu. Pozwala na odzyskanie pełni sił potrzebnych kolejnego dnia, wspomaga regenerację mięśni, a także pozytywnie wpływa na odporność. Niestety zaburzenia snu są problemem powszechnym. Kłopoty z zaśnięciem, wielokrotne wybudzanie się w nocy, zbyt wczesna pobudka i niemożność ponownego zaśnięcia mogą dotyczyć nawet 48% osób. Różnego rodzaju problemy ze snem mogą pojawiać się w każdym wieku, jednak wyraźnie częściej dotyczą osób starszych. Zaburzenia snu mogą być spowodowane różnymi czynnikami, takimi jak stres lub choroby. Wszystkie poważne i długotrwałe przypadki bezsenności powinny skłonić do wizyty u specjalisty, który pomoże dobrać odpowiednie leki i zdiagnozować przyczynę problemów.
Jakie preparaty na zaburzenia snu?
W aptece jest duży wybór preparatów dla osób cierpiących na łagodne zaburzenia snu – dostępne bez recepty leki oraz suplementy, będące przeważnie środkami ziołowymi.
Ziołowe suplementy na sen
W ich składzie znajdziemy wyciągi z kozłka lekarskiego, melisy, chmielu, lawendy, męczennicy czy szafranu. Pomagają złagodzić nerwy oraz stres, działają uspokajająco i odprężająco. Sprawdzą się w sytuacji, gdy problemy ze snem wynikają z napięcia emocjonalnego. W preparatach tych znajdziemy czasem dodatki, takie jak magnez, witamina B6, niewielkie dawki melatoniny (hormonu snu) czy aminokwas – L-tryptofan, z którego melatonina powstaje. Niewątpliwą zaletą środków ziołowych jest fakt, że nie prowadzą do uzależnienia, w odróżnieniu od silniejszych leków nasennych dostępnych na receptę. Ziołowe preparaty nasenne zazwyczaj przyjmuje się na 30-60 minut przed planowanym snem. Do wyboru są tabletki, kapsułki, syropy, a nawet żelki.
Preparaty z melatoniną
Melatonina występuje również samodzielnie w większych dawkach, zarówno w postaci leków, jak i suplementów diety. Ten naturalny hormon, odpowiedzialny za regulowanie rytmu dnia i nocy, produkowany jest przez szyszynkę, a jego wydzielanie w godzinach wieczornych powoduje uczucie senności. Uzupełnienie ewentualnych niedoborów melatoniny skutkuje zwiększoną sennością i ułatwieniem zasypiania. Melatonina sprawdzi się w zaburzeniach snu związanych ze zmianami stref czasowych oraz innych zaburzeniach rytmu dobowego, takich jak praca zmianowa. Produkcja melatoniny zmniejsza się z wiekiem, dlatego preparaty na jej bazie mogą pomóc osobom starszym w zasypianiu. Produkty zawierające syntetyczną melatoninę są uważane za bezpieczne i dobrze tolerowane, jednak długotrwałe stosowanie powinno być skonsultowane ze specjalistą.
Silniejsze preparaty dostępne bez recepty
Na rynku dostępne są także preparaty nasenne na bazie doksylaminy, które można kupić bez recepty. Doksylamina to substancja o działaniu przeciwalergicznym, pierwotnie przeznaczona do leczenia alergii, ale ze względu na swoje silne działanie uspokajające i nasenne znalazła zastosowanie w leczeniu bezsenności. Doksylamina jest mocniejsza od preparatów ziołowych, dlatego jej stosowanie na własną rękę powinno być ograniczone do krótkotrwałego leczenia bezsenności (maksymalnie 7 dni). Preparaty z doksylaminą są przeciwwskazane np. w przypadku przerostu gruczołu krokowego oraz jaskry.
Co jeszcze można zrobić na bezsenność?
Uzupełnieniem terapii i dobrym nawykiem jest dbanie o prawidłową higienę snu. Warto zadbać o wieczorny relaks, unikając świateł ekranów smartfonów i telewizorów, które hamują wydzielanie melatoniny. Dobrym pomysłem może być także zastosowanie olejków eterycznych o działaniu uspokajającym i odprężającym, takich jak olejek lawendowy czy walerianowy.