S-transferazy glutationu (GST) to enzymy detoksykacyjne występujące w komórkach cewek nerkowych. Wyróżnia się izoenzym α-GST oraz π-GST. Pierwszy znajduje się w komórkach cewki proksymalnej, drugi w komórkach cewki dystalnej. Jeśli dojdzie do uszkodzenia komórek cewek, następuje uwolnienie wskazanych enzymów do moczu. Badanie przeprowadza się zatem celem określenia ich poziomu w moczu. Jakie są wskazania do zbadania S-transferaz glutationu (GST) w dobowej zbiórce moczu?
S-transferazy glutationu (GST) w moczu – na czym polega badanie? Normy, wskazania, przygotowanie
Czym są S-transferazy glutationu (GST) w moczu?
Występujące w ludzkim organizmie S-transferazy glutationowe (GST) dzieli się na dwa rodzaje: dimeryczną frakcję cytosolową oraz trimeryczną frakcję mikrosomalną. Ich głównym zadaniem jest katalizacja sprzęgania glutationu z różnymi ksenobiotykami, głównie zmniejszając ich reaktywność oraz zwiększając rozpuszczalność w wodzie, dzięki czemu są szybciej i łatwiej usuwane z organizmu. Dodatkowo odpowiadają za detoksykację związków cytotoksycznych i genotoksycznych przez udział w reakcjach II fazy metabolizmu w formie katalizatora sprzęgania zredukowanej postaci glutationu (GSH) z elektrofilowymi czynnikami endo- i egzogennymi.
S-transferazy glutationowe odpowiadają za metabolizm związków egzogennych, głównie kancerogenów, zanieczyszczeń środowiskowych, a także detoksykację wykazujących szkodliwe działanie substancji endogennych. Niektóre z nich biorą ponadto udział w syntezie i inaktywacji prostaglandyn.
>> Mocznik - na czym polega badanie? Przygotowanie i interpretacja wyników
Transferaza glutationowa odgrywa także ważną rolę w niszczeniu nadtlenków lipidowych generowanych podczas peroksydacji lipidów. GST biorą też udział w reakcjach izomeryzacji cis-trans wiązań podwójnych, redukcji dehydroaskorbinianów oraz addycji Michaela. Enzymom z grupy GST przypisuje się niekatalityczną aktywność ligandową, która polega na wiązaniu i transporcie lipofilowych związków, np. hormonów tarczycy, kwasów żółciowych, wolnych kwasów tłuszczowych czy niektórych leków metabolizowanych przez wątrobę.
>> Niedoczynność tarczycy – badania diagnostyczne, zasady leczenia
S-transferazy glutationu (GST) w moczu – kiedy należy wykonać badanie?
Skierowanie na badanie GST wypisuje lekarz. Najważniejsze wskazania do wykonania badania to ocena:
- nefrotoksyczności leków,
- stopnia uszkodzenia nerek w wyniku zmian niedokrwiennych,
- żywotności przeszczepionej nerki.
S-transferazy glutationu (GST) w moczu – jak się przygotować do badania ich poziomu?
Badanie GST w dobowej zbiórce moczu wymaga pewnego przygotowania. Trzeba przede wszystkim zaopatrzyć się w duży pojemnik z podziałką do zbierania moczu – za dosłownie kilkanaście złotych można kupić go w aptece. Dodatkowo potrzebny będzie standardowy pojemnik jednorazowy na mocz, który posłuży do przekazania próbki moczu z dobowej zbiórki do laboratorium.
Oznaczenie wybranych parametrów w dobowej zbiórce moczu wymaga zastosowania środka konserwującego. Przed przystąpieniem do zbiórki moczu warto zatem pozyskać niezbędne informacje na ten temat od lekarza lub personelu punktu pobrań. Najważniejsze pytanie brzmi, czy użycie takiego środka jest konieczne, gdzie można go otrzymać i w jaki sposób użyć.
Pamiętajmy, że stosowana dieta, aktywność fizyczna i przyjmowanie niektórych leków może wpływać na wynik badań z moczu. W związku z tym przed rozpoczęciem dobowej zbiórki moczu do analizy S-transferazy glutationu wskazana jest konsultacja z lekarzem i pozyskanie niezbędnych informacji dotyczących ewentualnego przygotowania do badania.
>> Test na infekcje dróg moczowych
Jak przebiega badanie poziomu S-transferazy glutationu (GST) w moczu?
Dobową zbiórkę moczu powinno się rozpocząć w godzinach porannych i prowadzić przez kolejne 24 godziny. Oznacza to, że zbiórka rozpoczęta np. w poniedziałek o 9 rano zakończy się we wtorek o godzinie 9. Pacjent oddaje każdą porcję moczu do czystego, osuszonego pojemnika.
Proces zbierania moczu do badania stężenia S-transferazy glutationu wygląda następująco:
- Pierwszą poranną porcję moczu należy oddać do toalety, a zbiórkę trzeba rozpocząć od drugiej porcji. Warto odnotować godzinę rozpoczęcia dobowej zbiórki moczu.
- Każda kolejna porcja moczu musi być w całości oddawana do pojemnika. W przypadku pominięcia którejś z porcji moczu i oddania jej do toalety zbiórkę powinno się przerwać i rozpocząć ją następnego dnia od nowa, wykorzystując do tego nowy pojemnik. Ten używany przy nieudanej zbiórce należy opróżnić i wyrzucić.
- W razie konieczności zastosowania środka konserwującego należy dodać go do pojemnika, gdzie znajduje się już porcja moczu.
- Ostatnią porcję moczu należy oddać o tej samej godzinie co dnia poprzedniego.
- Zebrany mocz należy dokładnie wymieszać, zmierzyć i zapisać jego objętość w ml, odczytując wartość ze specjalnej podziałki widniejącej na ścianach pojemnika.
- Kilkanaście lub kilkadziesiąt ml próbki moczu należy pobrać do standardowego pojemnika na mocz i niezwłocznie dostarczyć do laboratorium.
- W trakcie trwania dobowej zbiórki moczu pojemnik powinno się przechowywać w lodówce.
S-transferazy glutationu (GST) w moczu – normy
Normy dla S-transferazy glutationu w moczu wynoszą:
- α-GST – poniżej 12 µg na dobę,
- π-GST – poniżej 50 µg na dobę.
Otrzymany wynik powinno się porównać z zakresem referencyjnym widocznym na dokumentacji z laboratorium – może on różnić się od tutaj zaprezentowanego.
S-transferazy glutationu (GST) w moczu – interpretacja wyniku
Oznaczenie izoenzymów transferazy umożliwia określenie poziomu uszkodzenia komórek cewek nerkowych. Transferazy glutationowe (GST) klasy Pi i Mi są czynnikami określanymi w ostrych i przewlekłych procesach zapalnych, a także w dziedzinie onkologii.
Dokładną interpretację wyniku badania należy pozostawić lekarzowi. Chorobami nerek i układu moczowego zajmuje się nefrolog.
Jakich informacji dostarcza dobowa zbiórka moczu?
Lekarz oprócz oznaczenia S-transferaz glutationu może też zlecić określenie innych parametrów z moczu. W przypadku dobowej zbiórki moczu najczęściej oznacza się stężenie:
- białka – poziom przekraczający 10 mg/dl oznacza białkomocz,
- cukru – stężenie wyższe niż 180mg% wskazuje na cukromocz. Glikozuria występuje przede wszystkim w niewyrównanej cukrzycy,
- leukocytów – prawidłowa ilość mieści się w przedziale od 1,5 mln. do 2,5 mln. Wyższe wskazanie oznacza leukocyturię, do której doprowadzić mogły zmiany zapalne układu moczowego,
- wałeczków – norma to od 2 tys. do 5 tys. wałeczków szklistych na dobę.
>> Zapalenie pęcherza moczowego - objawy, diagnostyka i leczenie
S-transferazy glutationu (GST) w moczu – co po badaniu?
Czas oczekiwania na wynik S-transferazy glutationu z moczu może wynieść nawet kilka dni. Po jego odebraniu należy zgłosić się do lekarza celem odbycia konsultacji. Na podstawie wyniku badania lekarz będzie mógł ocenić stan nerek. Zdecyduje wtedy, czy konieczna jest dalsza diagnostyka. Jeśli tak, zaleci odpowiednie leczenie.
