Substancje zapachowe odpowiadają aż za 40% reakcji alergicznych na kosmetyki. Uczulenie na zapachy czy alergia na perfumy najczęściej objawiają się jako zaczerwienienie, krostki, grudki, pieczenie i swędzenie skóry, która miała kontakt z alergenem.
Uczulenie na perfumy – czy widać je tylko na szyi? Co robić w przypadku alergii na zapachy?
W serwisie Apteline.pl zgodnie z wizją Grupy NEUCA zależy nam na przekazywaniu treści najwyższej jakości – sprawdzonych informacji, eksperckiej wiedzy. Dlatego nasze teksty piszą i weryfikują specjaliści – farmaceuci i lekarze.
Uczulenie na substancje zapachowe
Substancje zapachowe zawarte w kosmetykach odpowiadają aż za 40% reakcji alergicznych na kosmetyki. Tak jak w przypadku każdej reakcji alergicznej uczulenie na zapachy polega na tym, że po kontakcie z czynnikiem drażniącym – tu substancją nadającą zapach – organizm próbuje zwalczyć alergen. Skutkiem jest najczęściej stan zapalny w miejscu kontaktu skóry z kosmetykiem, perfumami, detergentem. Kosmetykami zawierającymi najwyższe stężenie substancji zapachowych są oczywiście perfumy. Zaraz po nich są wody kolońskie, wody toaletowe, dezodoranty oraz mydła i balsamy do ciała.
Uczulenie na zapachy – objawy
Do najczęstszych objawów alergii po kontakcie z substancjami zapachowymi należą:
- alergiczny wyprysk kontaktowy czyli: zaczerwienienie, krostki, grudki, pieczenie i swędzenie skóry, obrzęk,
- kontaktowe zapalenie spojówek,
- zapalenie błon śluzowych dróg oddechowych,
- zapalenie błon śluzowych przewodu pokarmowego,
- zapalenie błony śluzowej pochwy.
Uczulenie na perfumy
Alergia na perfumy najczęściej objawia się nadwrażliwością skóry na składniki zawarte w perfumach (jeden zapach albo więcej).
Do produkcji perfum wykorzystuje się nawet 300 aromatów, a substancje zapachowe mogą stanowić 20% składu perfum. Do ich badania powołano w latach 70. Międzynarodowe Stowarzyszenie Badania Substancji Zapachowych (ang. International Fragrance Association, IFRA).
Uczulenie na perfumy objawia się zwykle zaczerwienieniem i swędzeniem w miejscu nałożenia zapachu. To zazwyczaj okolice szyi oraz nadgarstków. Rzadziej może się pojawić obrzęk i pieczenie. Niektórzy dodatkowo odczuwają silne bóle głowy. Alergia na perfumy najczęściej nie pojawia się po pierwszym ich użyciu – z reguły nasila się z czasem w miarę aplikacji produktu na skórę.
Uczulenie na zapachy w kosmetykach i detergentach
Objawy uczulenia na substancje zapachowe obecne w kosmetykach czy detergentach nie różnią się znacznie od objawów obserwowanych podczas alergii na perfumy. W większości przypadków miejsce występowania alergii kontaktowej charakterystyczne będzie dla miejsca nałożenia produktu kosmetycznego. Zaleca się wówczas rezygnację z danego środka, gdyż nawet najmniejsza jego ilość będzie powodowała nawracające reakcje alergiczne.
>> Parabeny – co to jest? Czy parabeny występują tylko w kosmetykach?
Uczulające substancje zapachowe
Do najczęściej uczulających substancji zapachowych należą:
- aldehyd i alkohol cynamonowy,
- eugenol i izoeugenol,
- geraniol,
- hydroksycytronellal,
- aldehyd amylocynamonowy,
- mech dębowy,
- absolut narcyza,
- piżmo ksylenowe, moskenowe, ketonowe,
- jaśmin syntetyczny,
- salicylan benzylu,
- wanilina,
- absolut lawendy,
- olejek różany,
- olejek geraniowy,
- absolut jaśminu,
- olejek sandałowy.
Jak wykryć uczulenie na zapachy?
Do diagnostyki uczulenia na zapachy wykorzystuje się testy płatkowe (testy naskórkowe), które stanowią złoty standard w wykrywaniu alergii kontaktowej. Testy płatkowe zawierają alergeny w postaci haptenów, czyli substancji o małej masie cząsteczkowej, które w połączeniu z ludzkim białkiem prowokują powstawanie alergii. .
>> Testy alergiczne − kiedy warto je wykonać i jaki rodzaj wybrać?
Uczulenie na perfumy – leczenie
W przypadku wystąpienia reakcji alergicznej należy, co oczywiste, przerwać nakładanie danych perfum (podobnie w przypadku uczulenia na substancje zapachowe w detergentach i kosmetykach – należy przestać używać produktu). Skóra wymaga wtedy delikatnej pielęgnacji, ponieważ z uwagi na reakcję zapalną jest bardziej narażona na działanie drażniące kosmetyków. W przypadku mocno swędzącej i uporczywej reakcji warto sięgnąć po poradę farmaceuty i zastosować produkt przeciwalergiczny w kremie. Czasami potrzebne może być też zastosowanie leku przeciwhistaminowego (przeciwalergicznego) w formie doustnych tabletek.
Uczulenie na zapachy – o czym pamiętać
- Hasło “hipoalergiczny” występujące na etykiecie kosmetyku lub produktu chemii gospodarczej nie oznacza, że dany produkt w ogóle nie powoduje alergii. To oznaczenie daje sygnał, że ryzyko wystąpienia alergii po jego zastosowaniu jest niewielkie, ale nie jest niemożliwe!
- Najwyższe ryzyko wywołania alergii mają produkty niezmywalne, pozostające na skórze. Im częściej nakładany kosmetyk, tym ryzyko wystąpienia alergii wyższe.
- Do najwrażliwszych miejsc podatnych na alergię należą powieki, pachy i pachwiny.
- Alergia kontaktowa na składowe perfum: izoeugenol i eugenol. Edward Rudzki, Paweł Rebandel, Edmund Jaworski. PDiA 2004; XXI, 4: 177–179
- Nadwrażliwość kontaktowa na wybrane składniki kosmetyków oraz inne alergeny wśród kosmetyczek i studentek kosmetologii. Anna Kacalak-Rzepka, Stanisława Bielecka-Grzela, Monika Różewicka-Czabańska, Romuald Maleszka, Adam Klimowicz, Post Dermatol Alergol 2010; XXVII, 5: 400–405.
- Uczulenie na kosmetyki i środki zapachowe. Marta Kieć-Świerczyńska, Beata Kręcisz, Dominika Świerczyńska-Machura. Medycyna Pracy 2004; 55 (2): 203 — 206.
- Alergia kontaktowa - diagnostyka i postępowanie. Radosław Śpiewak. Instytut Dermatologii w Krakowie, Alergia Astma Immunologia 2007.
- Sukakul T, Bruze M, Svedman C. Fragrance Contact Allergy - A Review Focusing on Patch Testing. Acta Derm Venereol. 2024 Aug 14;104:adv40332. doi: 10.2340/actadv.v104.40332. PMID: 39140486; PMCID: PMC11334351.
- Uter W, Werfel T, Lepoittevin JP, White IR. Contact Allergy-Emerging Allergens and Public Health Impact. International Journal of Environmental Research and Public Health. 2020 Apr;17(7):E2404. DOI: 10.3390/ijerph17072404. PMID: 32244763; PMCID: PMC7177224.
- Uber M, Morgan MAP, Schneider MC, Gomes IRR, Imoto RR, Carvalho VO, Abagge KT. Frequency of perfume in 398 children's cosmetics. J Pediatr (Rio J). 2024 May-Jun;100(3):263-266. doi: 10.1016/j.jped.2023.11.002. Epub 2023 Nov 24. PMID: 38012955; PMCID: PMC11065650.
- Sheikh HM, Jha RK. Triggered Skin Sensitivity: Understanding Contact Dermatitis. Cureus. 2024 May;16(5):e59486. DOI: 10.7759/cureus.59486. PMID: 38826956; PMCID: PMC11142925.