Kwas foliowy (łac. acidum folicum) – działanie, wskazania, opis
Kwas foliowy jest witaminą z grupy B. W organizmie jest niezbędny do regulacji wzrostu i funkcjonowania komórek oraz działania układu nerwowego, wpływa na dobre samopoczucie. Jest bardzo ważny dla rozwoju płodu, szczególnie jego układu nerwowego i krwiotwórczego, dlatego dodatkowa suplementacja szczególnie polecana jest kobietom w ciąży lub planującym ciążę.
Kwas foliowy – jak działa?
Kwas foliowy jest kluczowy dla prawidłowego funkcjonowania i rozwoju organizmu. W organizmie kwas foliowy jest przekształcany w kwas tetrahydrofoliowy, który jest niezbędny do syntezy kwasów nukleinowych oraz aminokwasów. W ten sposób kwas foliowy wpływa na rozwój tkanek płodowych, nabłonka przewodu pokarmowego oraz układu krwiotwórczego. Przyjmowanie kwasu foliowego przez kobiety w ciąży lub planujące ciążę zmniejsza ryzyko wystąpienia wad cewy nerwowej u rozwijającego się płodu.
Kwas foliowy – kiedy stosować?
Kwas foliowy w dawce 5 mg jest stosowany profilaktycznie i leczniczo w niedoborach w przypadkach takich jak:
- niedokrwistość megaloblastyczna,
- zaburzenia wchłaniania jelitowego (np. w przypadku wlewów),
- niedożywienie,
- alkoholizm,
- łuszczyca.
Jest również zalecany u pacjentów przyjmujących:
- leki przeciwdrgawkowe,
- doustne środki antykoncepcyjne,
- doustne środki przeciwbakteryjne,
- w chorobach towarzyszących przewlekłej hemolizie, takich jak talasemia i niedokrwistość sierpowata,
- u pacjentów poddawanych długotrwałej dializie.
Dodatkowo jest stosowany we wtórnej profilaktyce wrodzonych wad cewy nerwowej u kobiet z ryzykiem wystąpienia takich wad u potomstwa (miesiąc przed planowaną ciążą i przez pierwsze 3 miesiące ciąży).
Kwas foliowy – najczęstsze działania niepożądane
Kwas foliowy jest ogólnie dobrze tolerowany. Rzadko mogą wystąpić zaburzenia żołądkowo-jelitowe. W niektórych przypadkach mogą pojawić się także reakcje alergiczne, takie jak wysypka, zaczerwienienie skóry i swędzenie. Bardzo rzadko może wystąpić reakcja anafilaktyczna, choć częstość tego zjawiska nie jest znana.
Kwas foliowy – najczęstsze interakcje
Na zwiększenie zapotrzebowania na kwas foliowy wpływają:
- leki przeciwpadaczkowe,
- doustne środki antykoncepcyjne,
- leki przeciwgruźlicze,
- alkohol,
- aminopteryna, metotreksat, pirymetamina, trymetoprym, sulfonamidy, w tym sulfasalazyna.
Ponadto kwas foliowy może zmniejszać skuteczność leków przeciwdrgawkowych – pochodnych hydantoiny, co może wymagać zwiększenia dawki tych leków.
Kwas foliowy – stosowanie w ciąży i w okresie karmienia piersią
Produkt może być stosowany w czasie ciąży, gdyż dobrze kontrolowane badania nie wykazały negatywnego wpływu kwasu foliowego na rozwijający się płód. Regularne stosowanie kwasu foliowego, zarówno przed poczęciem, jak i we wczesnej ciąży, może zmniejszyć ryzyko wystąpienia wad cewy nerwowej u noworodka. Chociaż kwas foliowy przenika do mleka kobiecego, to przy stosowaniu zgodnie z zaleceniami nie obserwowano negatywnych skutków u karmionych piersią niemowląt.
Kwas foliowy – w jakich postaciach występuje?
Kwas foliowy występuje najczęściej w postaci tabletek powlekanych.