Skarpety, podkolanówki i rajstopy kompresyjne – dlaczego się je stosuje, jak je właściwie dobrać?
Skarpety, podkolanówki i rajstopy medyczne to specjalistyczne produkty o zastosowaniu prozdrowotnym. Dzięki odpowiedniemu zaprojektowaniu mają działanie kompresyjne (uciskowe), co poprawia krążenie krwi i zmniejsza obrzęki. Skarpety uciskowe byłyby zbyt krótkie dla właściwego efektu kompresji, a więc z reguły sięgają poniżej kolan (nazywane są również podkolanówkami kompresyjnymi). Skarpety kompresyjne znajdują zastosowanie zarówno w celach medycznych, jak i profilaktycznych.
Skarpety kompresyjne – jak działają?
Działanie kompresyjne polega na stopniowym ucisku zmniejszającym się od stopy ku górze, co wspomaga prawidłowy przepływ krwi w kierunku serca, jednocześnie zapobiegając obrzękom, pajączkom oraz żylakom. Z powodu działania uciskowego podkolanówki oraz rajstopy kompresyjne stosowane są w celu poprawy krążenia obwodowego i redukcji opuchlizny oraz obrzęków, zarówno profilaktycznie, jak i leczniczo.
Skarpety, podkolanówki i rajstopy kompresyjne – kiedy się stosuje?
Najczęstszym zastosowaniem skarpet, rajstop i podkolanówek uciskowych jest poprawa krążenia krwi w nogach i redukcja opuchlizny w przebiegu żylaków. Noszenie tych wyrobów umożliwia złagodzenie objawów przewlekłej niewydolności żylnej kończyn dolnych, takich jak ból, uczucie ciężkości oraz obrzęki stóp, kostek oraz łydek. Produkty kompresyjne mogą być stosowane również jako element profilaktyki przeciwzakrzepowej u osób narażonych na zakrzepicę, m.in. w trakcie lotu samolotem. Przy skłonności do powstawania żylaków i obrzęków warto je też nosić w czasie długich podróży innymi środkami lokomocji oraz w trakcie długotrwałej pracy siedzącej. Rajstopy oraz podkolanówki uciskowe wspomagają ponadto leczenie obrzęków limfatycznych w kończynach dolnych, spowodowanych zastojem limfy. Skarpet uciskowych używają też sportowcy – ich noszenie nie tylko poprawia krążenie w kończynach dolnych, ale też przyczynia się do zmniejszenia zmęczenia mięśni w trakcie wysiłku fizycznego.
Skarpety kompresyjne na żylaki
Skarpety kompresyjne oraz inne wyroby takie jak rajstopy oraz podkolanówki uciskowe mogą być używane przez osoby ze skłonnością do powstawania żylaków, zarówno w celu zmniejszenia bólu oraz obrzęków kończyn, jak również w celu zapobiegania żylakom, pajączkom czy opuchliźnie. Pacjenci po zabiegach chirurgicznych w obrębie naczyń żylnych nóg stosują często leczenie kompresyjne na polecenie lekarza. Korzystanie ze skarpet kompresyjnych w takiej sytuacji jest częścią rehabilitacji pozabiegowej i wspiera prawidłowe krążenie oraz gojenie.
Skarpety uciskowe na obrzęki
Pośród wielu przyczyn obrzęków nóg wyróżniamy niezmienianie pozycji ciała przez dłuższy czas, zbyt dużą podaż soli w diecie, a także niewydolność żylną. W redukcji obrzęków nóg są pomocne wyroby kompresyjne takie jak skarpetki, podkolanówki czy rajstopy uciskowe. Obrzęki mogą powstawać również na skutek przyjmowania niektórych leków, np. obniżających ciśnienie krwi. W takim przypadku po konsultacji z lekarzem pacjent może nosić skarpety kompresyjne, które wspomogą redukcję obrzęków w okolicy kostek oraz łydek.
Skarpety kompresyjne do samolotu
Produkty kompresyjne są elementem profilaktyki przeciwzakrzepowej u osób narażonych na zakrzepicę, m.in. w trakcie lotu samolotem. Mogą być też pomocne w czasie długich podróży innymi środkami lokomocji oraz w trakcie wielogodzinnej pracy siedzącej. Wyroby uciskowe, zarówno skarpety jak i podkolanówki czy rajstopy, poprawiają komfort przy długim pozostawaniu w pozycji siedzącej poprzez zmniejszenie bólu i obrzęków.
Skarpety kompresyjne dla biegaczy
Skarpety uciskowe dla biegaczy oraz innych sportowców poprawiają przepływ żylny, umożliwiając skuteczniejsze odprowadzenie krwi w kierunku serca, co nie tylko redukuje obrzęki, ale też zmniejsza odczuwalne zmęczenie mięśni. Noszenie specjalistycznych skarpet kompresyjnych dla sportowców może być również pomocne w regeneracji po intensywnych treningach fizycznych w celu obniżenia bolesności mięśni nóg.
Skarpety kompresyjne damskie
Powstawaniu żylaków, pajączków czy obrzęków sprzyja nie tylko długotrwałe siedzenie, ale też chodzenie w butach na obcasach i noszenie obcisłych spodni. Ponadto przyjmowanie antykoncepcji hormonalnej może u niektórych pacjentek zwiększać ryzyko powstawania żylaków. Żylaki są też częstą przypadłością kobiet w ciąży i tuż po porodzie. Dostępne są nie tylko skarpety uciskowe, ale również podkolanówki i rajstopy w różnych kolorach, które z powodzeniem mogą być noszone przez kobiety.
Skarpety kompresyjne męskie
Na rynku występuje szeroka gama skarpet uciskowych w różnych kolorach i rozmiarach, również dla mężczyzn. Wybór uzależniony jest od celu zastosowania (stosowanie profilaktyczne lub lecznicze). Odpowiednie produkty kompresyjne sprawdzą się zarówno w trakcie długotrwałego pozostawania w pozycji siedzącej, jak również w czasie uprawiania sportu np. biegania.
Skarpety kompresyjne - jak wybrać
Skarpety kompresyjne dobiera się zależnie od ich przeznaczenia, jednak zawsze powinny być odpowiednio dopasowane i używane zgodnie z zaleceniami producenta. U osób leczących się z powodu chorób układu krążenia lub cukrzycy istotne jest, aby przed dobraniem produktów kompresyjnych skorzystać z porady lekarza. Przy profilaktycznym stosowaniu w doborze odpowiednich wyrobów uciskowych pomoże farmaceuta. Przed dokonaniem wyboru ważne jest, aby zmierzyć odpowiednie miejsca w obrębie nóg za pomocą miarki krawieckiej i porównać je z tabelką rozmiarów danego producenta. Najczęściej mierzone parametry to obwód kostki, łydki oraz pod kolanem. Warto pamiętać, aby łydkę zmierzyć w najszerszym miejscu, a z kolei kostkę - w najwęższym. Niewłaściwy dobór może powodować mniejszą skuteczność kompresji. Niektóre produkty kompresyjne nie wymagają dokładnych pomiarów, a wybiera się je na podstawie rozmiaru stopy. Wybór stopnia ucisku uzależniony jest m.in. od celu stosowania oraz stanu zdrowia użytkownika.
Skarpety kompresyjne – przeciwwskazania
Przeciwwskazaniami do stosowania kompresjoterapii są: niewydolność serca, miażdżyca tętnic kończyn dolnych, stopa cukrzycowa, choroba Buergera (zakrzepowo-zarostowe zapalenie naczyń), zapalenie skóry, mięśni lub tkanki podskórnej w obrębie kończyny, reakcja alergiczna na wyroby uciskowe.
