Fosfomycyna w postaci z trometamolem (łac. fosfomycinum trometamolum) to antybiotyk działający na bakterie Gram-ujemne i Gram-dodatnie, także te oporne na penicylinę. Substancja ta wykorzystywana jest do leczenia niepowikłanych zapaleń pęcherza moczowego oraz profilaktycznie, by zapobiec zakażeniom układu moczowego, np. przed zabiegami chirurgicznymi.
Fosfomycyna – jak działa?
Po dostaniu się do komórki bakterii fosfomycyna blokuje aktywność transferazy fosfoenolopirogronianowej, co uniemożliwia syntezę kwasu N-acetylomuraminowego – niezbędnego składnika ściany komórkowej bakterii. Dodatkowo fosfomycyna może osłabiać adhezję bakterii do błony śluzowej pęcherza moczowego, co przeciwdziała nawrotom infekcji. Fosfomycyna nie wywołuje oporności krzyżowej z innymi antybiotykami i może działać synergistycznie z innymi grupami antybiotyków, jak antybiotyki β-laktamowe.
Kiedy stosować fosfomycynę?
Fosfomycyna jest wskazana do stosowania doustnego w przypadku ostrego niepowikłanego zapalenia pęcherza moczowego u kobiet i dziewcząt powyżej 12. roku życia oraz do profilaktyki zakażeń układu moczowego przed biopsją przezodbytniczą gruczołu krokowego u dorosłych mężczyzn. W postaci do podania dożylnego lek jest stosowany w ciężkich zakażeniach bakteryjnych, gdy stosowanie leków przeciwbakteryjnych zalecanych jako lek pierwszego rzutu jest nieodpowiednie. Obejmuje to:
- powikłane zakażenia dróg moczowych,
- infekcyjne zapalenie wsierdzia,
- zakażenia kości i stawów,
- powikłane zakażenia skóry i tkanek miękkich,
- szpitalne zapalenie płuc (w tym wentylowane mechanicznie),
- powikłane zakażenia w obrębie jamy brzusznej,
- bakteryjne zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych oraz
- bakteriemię związaną z wymienionymi zakażeniami.
Fosfomycinum – najczęstsze działania niepożądane
Często występujące działania niepożądane to:
- bóle głowy,
- zawroty głowy,
- biegunkę,
- nudności,
- ból brzucha,
- objawy dyspeptyczne oraz
- zapalenie sromu i pochwy.
Niezbyt często mogą wystąpić parestezje, wymioty, wysypka, pokrzywka, świąd oraz uczucie zmęczenia. Rzadko mogą wystąpić przypadki częstoskurczu. Działania niepożądane o nieznanej częstości obejmują reakcje anafilaktyczne, w tym:
- wstrząs anafilaktyczny,
- reakcje nadwrażliwości,
- niedociśnienie,
- astmę,
- rzekomobłoniaste zapalenie okrężnicy oraz
- obrzęk naczynioruchowy.
Najczęstsze interakcje z fosfomycyną
Podczas stosowania fosfomycyny mogą wystąpić interakcje z innymi lekami oraz pokarmem:
- Doustne leki przeciwzakrzepowe: stosowanie antybiotyków, w tym fosfomycyny, może nasilać działanie doustnych leków przeciwzakrzepowych, zwiększając ryzyko zaburzeń krzepnięcia krwi. W szczególności fluorochinolony, makrolidy, sulfametoksazol z trimetoprimem i niektóre cefalosporyny mogą wywierać większy wpływ na ten parametr.
- Leki przyspieszające perystaltykę przewodu pokarmowego: jednoczesne stosowanie metoklopramidu i fosfomycyny może prowadzić do zmniejszenia stężenia fosfomycyny w osoczu i moczu. Inne leki przyspieszające perystaltykę przewodu pokarmowego mogą mieć podobne działanie.
- Wpływ pokarmu: spożywanie pokarmu może opóźniać wchłanianie fosfomycyny w postaci doustnej, co prowadzi do niewielkiego zmniejszenia jej stężenia we krwi i moczu. Zaleca się przyjmowanie fosfomycyny na czczo lub 2-3 godziny po posiłku w celu zapewnienia optymalnego wchłaniania.
Fosfomycyna – stosowanie w ciąży i w okresie karmienia piersią
Stosowanie fosfomycyny w ciąży i w okresie laktacji nie jest zalecane. Dostępne są jedynie ograniczone dane dotyczące bezpieczeństwa stosowania fosfomycyny w ciąży, dlatego w sprawie stosowania w tym okresie należy się skonsultować z lekarzem. Podobnie w przypadku karmienia piersią.
Fosfomycyna – w jakich postaciach występuje
Fosfomycyna występuje z trometamolem w postaci granulatu do przygotowania roztworu doustnego.
nierefundowany