Lucerna siewna (łac. Medicago sativa) znana również pod nazwą alfalfa to roślina paszowa wykorzystywana nie tylko w kuchni, ale również medycynie naturalnej. Stosowana jest przede wszystkim jako środek łagodzący objawy schorzeń układu pokarmowego, zmniejszający poziom cholesterolu i cukru we krwi, a także wzmacniający kondycję włosów, skóry i paznokci.
Lucerna – właściwości lecznicze, działanie i zastosowanie

Lucerna – jakie ma właściwości?
Lucerna to niepozorne zioło o wielu zastosowaniach. Początkowo uprawiano ją jako roślinę paszową, a dopiero z czasem doceniono jej właściwości w kuchni i fitoterapii. Alfalfa pochodzi z krajów Bliskiego Wschodu, jednak obecnie można ją spotkać na wielu terenach Europy, Azji i Afryki.
W Polsce lucerna siewna wykorzystywana jest jako środek spożywczy, a także surowiec farmaceutyczny w produkcji suplementów diety i kosmetyków.
W swoim wyglądzie lucerna przypomina nieco kończynę. Roślina preferuje żyzne gleby i rośnie od maja do września. Kwiaty lucerny siewnej są miododajne. Jej nazwa z języka arabskiego oznacza “ojciec”, co prawdopodobnie związane jest z drogocennymi właściwościami leczniczymi i spożywczymi. Co ciekawe, na Stary Kontynent przywiózł ją Aleksander Wielki, ponieważ widział w niej odżywczą paszę dla koni.
W skład lucerny wchodzą:
- związki mineralne, w tym krzem, mangan, żelazo, wapń, fosfor i potas. Warto zaznaczyć, że żelazo obecne w korzeniu lucerny jest bardzo łatwo przyswajalne przez organizm, co sprawia, że roślina jest naturalnym remedium na problemy z niedokrwistością,
- witaminy – A, D, C, B i K,
- związki fenolowe – posiadają właściwości przeciwzapalne, antyoksydacyjne, przeciwcukrzycowe i antymutagenne,
- fitoestrogeny (w tym głównie kumostrol i genisteina) – wykazują wielokierunkowe działanie. Wspierają układ hormonalny kobiet w okresie menopauzalnym. Związki te rozszerzają naczynia krwionośne, co wpływa na odżywienie i napięcie naskórka,
- nienasycone kwasy tłuszczowe – wspomagają pracę serca, układu odpornościowego i mózgu,
- garbniki – neutralizują wolne rodniki, łagodzą symptomy biegunek i zatruć pokarmowych, a także działają ściągająco na skórę,
- chlorofil – poprawia wchłanianie magnezu, przez co wspiera fizjologiczne funkcjonowanie ośrodkowego układu nerwowego,
- saponiny triterpenowe – ułatwiają wchłanianie substancji odżywczych, pobudzają wydzielanie żółci, a także działają przeciwbakteryjnie i przeciwwirusowo,
- saponozydy – to związki, które znane są ze swoich właściwości moczopędnych i przeciwzapalnych. Pobudzają wydzielanie śluzu, przez co działają wykrztuśnie w przypadku infekcji górnych dróg oddechowych,
- aminokwasy.
Surowcem zielarskim lucerny jest korzeń i jej kwiatostan. Ich aktywnie biologicznie substancje sprawiają, że roślina stosowana jest jako środek moczopędny, poprawiający trawienie, odtruwający, przeciwkrwotoczny i przeciwgrzybiczy.
>> Preparaty na grzybicę, kremy, maści, płyny
Lucerna – działanie i wskazania do stosowania
Lucerna siewna występuje jako składnik wielu preparatów, w tym suplementów diety i produktów do pielęgnacji skóry i włosów.
Wskazaniami do stosowania lucerny są:
- hipercholesterolemia,
- cukrzyca,
- brak apetytu,
- niestrawność,
- zaburzenia miesiączkowania,
- menopauza,
- spadki odporności organizmu,
- anemia.
>> Zioła na cukrzycę – terapia wspomagająca leczenie cukrzycy
Lucerna na układ pokarmowy
Substancje aktywne zawarte w lucernie siewnej wspierają procesy regeneracyjne błony śluzowej układu pokarmowego. Dzięki temu preparaty na bazie lucerny stosowane są w przypadku wrzodów, wzdęć, a także podrażnień spowodowanych zatruciami i wymiotami. Co więcej, korzeń lucerny wzbogaca florę bakteryjną jelit, co nie tylko poprawia trawienie, ale także i wzmacnia odporność organizmu.
Ponadto roślina to naturalna multiwitamina, która dostarcza wielu cennych witamin i substancji odżywczych, które wchodzą w skład ważnych mechanizmów biochemicznych.
>> Farmaceuta radzi: 6 ziół, które powinny znaleźć się w każdej kobiecej apteczce
Lucerna – dawkowanie
Napary i odwary z lucerny siewnej można stosować zarówno jako wsparcie leczenia konwencjonalnego, jak i profilaktykę wielu schorzeń, w tym cukrzycy i hipercholesterolemii. Wystarczy odważyć ok. 5-10 gramów suszonego ziela i zalać go 200 ml wrzątku. Parzyć pod przykryciem ok. 10-15 minut. Napar można pić ok. 3 razy dziennie. Zasady fitoterapii informują o tym, że regularne picie ziół nie może trwać dłużej niż 3 miesiące.
Preparaty zawierające lucernę
Lucerna siewna występuje w postaci:
- suszu,
- maceratu,
- naparu,
- tabletki,
- kapsułki,
- wyciągu,
- soku,
- kremu i szampony do włosów,
- nalewki,
- płynu doustnego.
Lucerna w ciąży
Stosowanie lucerny u kobiet w ciąży nie jest wskazane. Ma to związek z obecnością w składzie fitoestrogenów, które w swojej budowie i działaniu naśladują naturalne hormony żeńskie – estrogeny.
Lucerna – przeciwwskazania do stosowania
Przeciwwskazania do stosowania lucerny to:
- problemy z krzepliwością krwi,
- choroby autoimmunologicznymi,
- karmienie piersią,
- ciąża.
Lucerna – możliwe skutki uboczne
Preparaty z lucerną siewna w składzie są dobrze tolerowane przez organizm. Niemniej jednak nadmierne spożycie rośliny może wiązać się z występowaniem skutków ubocznych, w tym reakcjami alergicznymi.
Lucerna – interakcje z lekami i preparatami
Lucerną siewną nie należy łączyć z lekami o działaniu przeciwzakrzepowym np. warfaryną i acenokumarolem. Ma to związek z obecnością w roślinie dużej ilości witaminy K, co może zmniejszać działanie tych leków. Co więcej, należy zachować szczególną ostrożność w przypadku przyjmowania leków przeciwcukrzycowych, ponieważ lucerna obniża poziom glukozy we krwi.
Preparaty z lucerną siewna w składzie mogą zaburzać działanie leków hormonalnych, w tym antykoncepcyjnych.
Lucerna w Encyklopedii ziół i roślin – Podsumowanie
- Lucerna siewna, inaczej alfalfa stosowana jest przede wszystkim w łagodzeniu dolegliwości układu pokarmowego, w tym zatruciach, wzdęciach i niestrawności.
- Substancje aktywne zawarte w lucernie obniżają poziom glukozy i cholesterolu we krwi.
- Duża ilość łatwo przyswajalnego żelaza w korzeniu lucerny sprawia, że to cenne zioło jest remedium na anemię.
- Preparaty na bazie lucerny, ze względu na obecność fitoestrogenów mogą zniwelować dokuczliwe symptomy menopauzy. Jednakże z tego względu nie mogą być przyjmowane przez kobiety w ciąży i karmiące piersią.