Deksametazon jest syntetycznym glikokortykosteroidem. Charakteryzuje się długotrwałym i silnym działaniem przeciwzapalnym, przeciwalergicznym i immunosupresyjnym. Stosuje się go w leczeniu astmy, reumatoidalnego zapalenia stawów, ale także dla zmniejszenia obręku mózgu w przypadku guzów mózgu.
Deksametazon – jak działa?
Deksametazon jest syntetycznym kortykosteroidem, działa poprzez wiązanie się z receptorami glukokortykoidowymi w komórkach. Po związaniu z receptorem deksametazon reguluje ekspresję wielu genów, co prowadzi do zmniejszenia stanu zapalnego poprzez hamowanie uwalniania substancji prozapalnych oraz zmniejszenie aktywności komórek układu immunologicznego. Jest to szczególnie istotne w przypadku stanów zapalnych, reakcji alergicznych i autoimmunologicznych. Deksametazon działa na wszystkie fazy stanu zapalnego poprzez zmniejszenie przepuszczalności ścian naczyń krwionośnych, uniemożliwienie białym krwinkom przyleganie do śródbłonka, co powoduje, że nie mogą się one gromadzić w miejscu procesu zapalnego, oraz hamowanie wydzielania histaminy i cytokin.
Deksametazon – kiedy stosować?
Deksametazon jest stosowany w leczeniu różnych chorób zapalnych i alergicznych, w tym astmy, reumatoidalnego zapalenia stawów, zapalenia skóry, zapalenia błony śluzowej nosa, łuszczycy, zapalenia stawów, choroby Leśniowskiego-Crohna oraz w celu zmniejszenia obrzęku mózgu w przypadku guzów mózgu.
Deksametazon – najczęstsze działania niepożądane
Deksametazon może powodować liczne skutki uboczne zwłaszcza przy stosowaniu długotrwałym lub w dużych dawkach. Najczęstsze z nich to zahamowanie czynności nadnerczy, prowadzące do zespołu Cushinga, zwiększenie ryzyka infekcji, wzrost masy ciała, cukrzyca, osłabienie mięśni, osteoporoza, zaburzenia snu, nadciśnienie tętnicze oraz zmiany skórne.
Deksametazon – najczęstsze interakcje z innymi lekami
Deksametazon może oddziaływać z wieloma innymi lekami, zwłaszcza jeśli są one metabolizowane przez te same szlaki metaboliczne lub wykazują podobne działania farmakologiczne. Na przykład jednoczesne stosowanie z niesteroidowymi lekami przeciwzapalnymi (NLPZ) może zwiększać ryzyko owrzodzeń żołądka. Pacjenci powinni poinformować lekarza o wszystkich przyjmowanych lekach, w tym o lekach bez recepty i suplementach diety, aby uniknąć potencjalnych interakcji.
Deksametazon – stosowanie w ciąży i w okresie karmienia piersią
Deksametazon może być stosowany w ciąży w przypadkach, gdy korzyści dla matki przeważają nad potencjalnym ryzykiem dla płodu. Niemniej stosowanie kortykosteroidów w ciąży powinno być ograniczone do przypadków, gdy istnieje wyraźne wskazanie medyczne. Deksametazon przenika do mleka matki, dlatego kobiety karmiące piersią powinny stosować go ostrożnie lub unikać stosowania w okresie karmienia piersią.
Deksametazon – w jakich postaciach występuje?
Deksametazon jest dostępny w postaci tabletek, kropli do oczu, aerozolu do nosa, kremów i maści do stosowania na skórę oraz w postaci zastrzyków dożylnych, domięśniowych lub stawowych.